Gebelik devrinde yaşanan bir dizi değerli fizyolojik ve hormanol değişiklikler nedeniyle tiroid hormonları da etkilenebiliyor.
Tiroid bezinin az ya da çok çalışmasına bağlı olarak ortaya çıkabilen hastalıklar gebelik periyodu için başka bir ehemmiyet taşıyor. Hem annenin hem de bebeğin sıhhati açısından yakın takip gerektiriyor. Bilhassa daha evvel tiroid hastalığı nedeniyle tedavi edilen bireyler, guatr hastalığı olanlar ya da tiroid hastalığı olan bebeği olan bayanların daha dikkatli olması gerektiğini söyleyen Yeditepe Üniversitesi Hastaneleri Bayan Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Melis Koçer Yazıcı, “Bunun yanında bir otoimmün bozukluğu olanlar,ailesinde Graves hastalığı yahut Hashimoto üzere otoimmün tiroid hastalığı hikayesi bulunanlar, Tip 1 diyabet hastalığı olan bayanlar, yüksek doz boyun radyasyonu yahut hipertiroidizm tedavisi görenler gebeliği sırasında tiroid rahatsızlığı için öbür bayanlara nazaran daha yüksek risk altındadır. Bu durumda gebelik planlarken ve/ yahut hamile olduğunu öğrendiğinde en kısa mühlet gerekli incelemeler için tabibe başvurmalı” diye konuştu.
TİROİD ÇOK ÇALIŞIYORSA…
Hipotiroidizmi olduğu bilinen bir bayanın yetersiz tedavisi yahut hipertiroidi olan bir bayanın anti-tiroid ilaçlarla çok tedavisi nedeniyle gebelik sırasındahipotiroidi semptolarının ortaya çıkabileceğini hatırlatan Dr. Öğr. Üyesi Koçer Yazıcı, “Kadınların yaklaşık yüzde 2,5’inde TSH bedeli 6 mIU/L’nin üzerinde olacak biçimde hafif ve yüzde 0.4’ününde de 10 mIU/L’nin üzerinde artış gözlenebilir” dedi. Tedavi edilmeyen yahut yetersiz tedavi edilen hipotiroidizmde düşük riskinin artabileceğini işaret eden Dr. Öğr. Üyesi Koçer Yazıcı, “Ayrıca maternal anemi, miyopati (kas ağrısı, halsizlik), konjestif kalp yetmezliği, preeklampsi, plasental anormallikler ve doğum sonu kanama da muhtemel riskler ortasında geliyor” dedi.
TİROİD HORMONU BEBEĞİN GELİŞİMİNİ DE ETKİLİYOR
Tiroid hormonunun bebekte beyin gelişimi için kritik kıymete sahip olduğunun altını çizen Dr. Öğr. Üyesi Melis Koçer Yazıcı, mevzuyla ilgili şu bilgileri verdi:
“Konjenital hipotiroidizm, çabucak fark edilmez ve tedavi edilmezse çocukta önemli bilişsel ve gelişimsel anormalliklere neden olabilir. Erken tedavi ile bu gelişimsel anormallikler büyük ölçüde önlenebilir. Annede tedavi edilmeyen şiddetli hipotiroidi, bebekte beyin gelişiminin bozulmasına neden olabilir. Tüm bayanların gebelik sırasında hipotiroidizm taranması konusunda maalesef günümüzde bile genel bir fikir birliği yoktur. Bilenen hipotiroidizmi olan bayanlar, gebelik tespit edilince TSH testi yaptırmalı ve doktorlarıyla daima irtibat içinde olmalıdır.”
YETERSİZ TEDAVİ DÜŞÜK RİSKİ DOĞURABİLİYOR!
Genel olarak, doğurganlık çağındaki bayanlarda hipertiroidizmin en yaygın nedeni olan Graves hastalığının hamilelerin yaklaşık yüzde 0.2’sinde görülen bir sorun olduğunu belirten Dr. Öğr. Üyesi Melis Koçer Yazıcı, “Bunun dışında gebeliğe bağlı çok yüksek hCG düzeyleri erken gebelikte ”geçici hipertiroidizm”e neden olabilir. Gerçek teşhis, hikaye, fizik muayene ve laboratuvar testleriyle konulabilir” dedi. Yetersiz tedavi alan hipertiroidli hamilelerde, erken doğum ve preeklampsi olarak bilinen önemli komplikasyonların daha sık gözlenebildiğini hatırlatan Dr. Öğr. Üyesi Yazıcı hususla ilgili şunları anlattı: “Graves hastalığı birinci trimesterde de ortaya çıkabileceği üzere; tiroid bezi bozukluğu olduğu bilinen bir bayanda bu süreçte semptomlar ve klinik alevlenebilir. Bu noktada hakikat tedavi son derece değerlidir. Yetersiz tedavi durumunda, erken doğum ve preeklampsi riskinin yanında, gebelik sırasında etkin Graves hastalığı olan bayanların, tiroid fırtınası olarak bilinen hipertiroidizmin çok şiddetli semptomları ile müsabaka riski daha yüksektir. Graves hastalığı çoklukla gebeliğin üçüncü trimesterinde güzelleşir ve doğum sonrası devirde berbatlaşabilir. Bu nedenle Graves hastalığı olan bayanların tabiplerine tıbbi geçmişleri hakkında detaylı bilgi vermesi çok değerlidir.”
ŞİKAYETLER GEBELİK SEMPTOMLARIYLA KARIŞTIRILABİLİYOR
Süratli ve sistemsiz kalp atışı, titreyen eller, kâfi kilo alamama ya da kilo kaybı olanların hipertiroidden şüphelenerek tabiplerini bilgilendirmesi gerektiğini belirten Dr. Öğr. Üyesi Melis Koçer Yazıcı, bir başka tiroid sorunu olan hipotiroidi konusunda şu bilgileri verdi: “Hipotiroidi belirtileri, ekseriyetle hipotiroidizmi olan bayanlarla hamile bayanlar için birebirdir. Çok yorgunluk, soğukla baş etmede sorun, kas krampları, şiddetli kabızlık, hafıza yahut konsantrasyon ile ilgili meseleler bu semptomlar ortasında sayılabilmektedir. Bunlar da gebelik semptomlarıyla hayli karışmaktadır” diye konuştu.
TEDAVİ BİREYE ÖZEL OLMALI
Ülkü olarak gebelik öncesinde yani prekonsepsiyonel periyotta, hipotiroidisi olduğunu bilen bayanların kullandıkları ilaç dozlarının düzenlenmesi için hekimlerine başvurması gerektiğinin altını çizen Yeditepe Üniversitesi Hastaneleri Bayan Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Melis Koçer Yazıcı kelamlarına şöyle tamamladı:
“Kullanılan ilaç ihtiyaçları hamilelik sırasında sıklıkla, ortalama yüzde 25-50 oranında artar. Bayanın hamilelik boyunca olağan tiroid işlevine sahip olduğundan emin olmak için gebeliğin birinci trimesterinde yaklaşık 4 haftada bir tiroid işlev testleri denetim edilmelidir. Doğumdan çabucak sonra da tabip kontrollünde kullanılan ilaç dozları tekrar düzenlenmesi gerekir. Prenatal vitaminlerin tiroid hormonunun gastrointestinal sistemden emilimini bozabilecek demir ve kalsiyum içerdiğini bilmek de kıymetlidir. Graves hastalığı hikayesi olan ve radyoaktif iyot (RAI) yahut cerrahi olarak tiroidektomi ile tedavi edilen bayanlarda, gebelikte erken evrede Graves antikorları (TRAb) test edilerek risk değerlendirmesi yapılmalıdır. Antikorlar yüksekse, 18-22. haftalarda takip testi önerilir ve antikorlar hala yüksekse, fetal ve neonatal izleme muhtaçlığını pahalandırmak için 30-34. haftalarda ek takip önerilir. Hafif hipertiroidizmde hem anne hem de bebek uygun durumda olduğu sürece, ekseriyetle tedavi olmaksızın yakından izlenir. Tiroid cerrahisi nadiren gereklidir. Gerekirse, ülkü olarak gebeliğin ikinci trimesterinde yapılmalıdır. Radyoaktif iyot tedavisi ise hamilelik sırasında katiyen kullanılmamalıdır.”
Kaynak: Bültenler