Bazı yiyeceklerin beyin, hafıza ve ruh hali üzerinde olumsuz etkileri vardır ve hatta demans riskini artırır. Tahminlerine göre, en yaygın demans türü olan Alzheimer hastalığı 2030 yılına kadar dünya çapında 65 milyondan fazla insanı etkileyecek. Ancak, belirli yiyecekleri diyetinizden çıkararak riski azaltmak mümkün.
Beslenme, beyin fonksiyonu ve hafıza arasında yakın bir bağlantı vardır. Belirli besin maddeleri, özellikle omega 3 ve polifenoller, beynin işleyişi için gereklidir ve hafıza kapasitesini destekler. Doymuş yağlar ve şekerler açısından zengin gıdalar ise erken yaşlardan itibaren hafıza kapasitelerini bozar ve Alzheimer hastalığının gelişmesinde önemli risk oynar.
Son yıllarda birçok çalışma, hafıza ve beslenme arasındaki bağlantıları göstermiştir. İyi haber, hafızanızı geliştirmek ve beyin sağlığınızı iyileştirmek için asla geç değildir.
Kalbi korumak beyni korumaktır
Beynin düzgün çalışması için damarlar tarafından kendisine getirilen oksijene ve glikoza (şekere) ihtiyacı vardır. Aşırı kolesterol veya hipertansiyondan dolayı damarlar tıkandığında veya aşırı derecede kasıldığında, beyne yeterli oksijen gelemez ve beyin sağlığı olumsuz etkilenir.
Diyabet de hipoglisemi (yetersiz kan şekeri seviyeleri) durumunda beyni gerekli yakıttan yoksun bırakır ve beyin sağlığını olumsuz etkiler. Beyin hücreleri nöronlar, obezite ile bağlantılı vücut için iltihap üretimi ile değişebilir. Bu hastalıkları önlemek için düzenli olarak fiziksel aktivite yapmanız ve yeterli ve sağlıklı beslenmeniz gerekir.
Meyve, sebze ve omega 3 tüketin
Meyve ve sebzeler genel olarak vücut sağlığı ve beynin gelişimi için çok faydalıdır. Obezite ve kalp ve damar hastalıklarını önleyici lifler, A (beta-karoten), C ve E vitaminleri, beyin için toksik bileşikleri etkisiz hale getiren antioksidanlar ve iltihap önleyici polifenolleri içerirler.
Meyve ve sebzeler ayrıca sağlıklı bir bağırsak florası için de gereklidirler. Bağırsak florası yıllar içinde ne kadar zengin kalırsa, hafıza kaybı riski o kadar düşük olur. Bağırsak beyin hücreleriyle bağlantılı 100 milyondan fazla mikroorganizma içerir ve bitkiler açısından zengin bir diyetin bağırsak florasını dengelemeye yardımcı olduğu çeşitli araştırmalarla kanıtlanmıştır. İyi bir polifenol kaynağı olan çay, kakao ve baharatlar da günlük olarak tüketilmelidir.
Beyin hücrelerinin düzgün çalışması için balık ve deniz ürünlerinden elde edilen omega 3 (EPA ve DHA)alınması gerekir. Bu yağ asitleri, nöronlar için toksik olan yaşa bağlı iltihaplanmayı kontrol etmeye yardımcı olur. Ayrıca hafıza bozukluklarını tetikleyen belirli depresyon türlerinin önlenmesine de yardımcı olurlar.
İşlenmiş gıdalardan kaçının
Aşırı et tüketimi ve işlenmiş et tüketiminin kalp ve damar hastalıklarını tetikleyerek beyne zarar verdiği bilinmektedir. Ayrıca çok fazla insülin üretimini uyaran ve iltihaplanmaya neden olan şekerli ürünlere ve rafine tahıllara, çok tuzlu paketli gıdalara ve alkollü içeceklere dikkat edilmelidir.
Aşırı işlenmiş endüstriyel ürünlerde bol miktarda bulunan belirli katkı maddeleri ve toksinler de beyin için zararlı etkilere sahiptir.
Hafızaya zarar veren 10 gıda
İşte beyin fonksiyonlarını korumak ve hafıza kaybını önlemek için diyetinizde sınırlamanız gereken 10 gıda.
1. Hamur işleri
Yüksek yağlı bir diyetin yeni nöronların oluşumunu ve büyümesini sınırlandığı bilinmektedir. Uzun süre bu tür bir beslenmenin izlenmesi depresyondan Alzheimer gibi nörodejeneratif hastalıklara kadar değişen beyin bozuklukları riskini arttırır.
2. Kızarmış yiyecekler
Kızarmış yiyecekler, tüm yağlı yiyecekler gibi nöronlarınız için kötüdür. Mümkün olduğunca beslenmede sınırlandırılmalıdırlar.
3. Margarin
Margarin ve diğer işlenmiş gıdalarda bulunan trans yağ asitleri beyniniz için son derece kötüdür. Trans yağ tüketiminin hücreler arası iletişimi engellediği bilinmektedir. Ek olarak, beyni iltihaplanmadan koruyan omega 3 yağ asitlerinin etkilerini yok ederler.
4. İşlenmiş etler
Hafıza işlenmiş et tüketiminden de etkilenir. Kötü kolesterole dönüşen doymuş yağlar kalbi ve beyni olumsuz etkiler. Damar duvarlarına yapışan kötü kolesterol, kanın vücutta daha az dolaşmasına ve beyin daha az besin almasına neden olur. Bu da hafızada bozukluklara yol açar.
5. Şekerli yiyecek ve içecekler
Çok fazla şekerli yiyecek veya şekerli içecek tüketmek hafıza sorunlarına neden olabilir ve çeşitli araştırmalara göre Alzheimer hastalığının erken belirtilerinin başlamasını tetikler.
6. Fast foodlar
Çok miktarda yağ, tuz ve katkı maddeleri içeren fast food ürünleri vücut ve beyin sağlığı için en çok işlenmiş ve en az tavsiye edilen besinlerdendir.
7. Gazlı içecekler
Gazlı içecekler birçok şeker ve katkı maddesi içerir. Yüksek dozlarda olabilen maddeler nöronların çalışmasını zora sokar.
8. Hazır yemekler
Donmuş yemekler ve hazır çorbalar gibi hazır yemekler de yüksek oranda işlenebilir ve bu nedenle hafızaya olumsuz etki edebilir.
9. Cipsler
Cipsler, işlenmiş kek ve bisküvi gibi aperatifler nöron sağlığı ve hafıza için önerilmeyen ultra işlenmiş gıdalar arasındadır.
10. Kırmızı et
Fazla kırmızı et tüketimi hafızaya büyük oranda zarar verir. Yapılan araştırmalar, çok fazla kırmızı et yiyen insanların vejeteryanlara göre daha düşük bilişsel işleve sahip olduğunu göstermiştir. Bu nedenle özellikle kırmızı et alımı haftada en fazla iki kez ile sınırlandırılmalıdır.