Bir gıdanın belirli sağlık sorunlarının ortaya çıkmasını önlediği ve neredeyse farmakolojik (ilaç) niteliklere sahip olduğu fikri çok çekicidir. Aynı zamanda lezzetli, kolay erişilebilir ve ucuz ise, süper gıda kategorisine terfi etmesi için mükemmel koşullar mevcuttur.
Sağlık için artan endişelerin olduğu içinde bulunduğumuz salgın zamanlarında, süper gıdalara olan ilgi patladı ve sadece genel nüfus arasında değil, aynı zamanda araştırmacılar, beslenme uzmanları ve pazarlama profesyonelleri arasında da bu patlama yaşandı. Aslında, süper gıda terimi ne bilimsel ne de yenidir. ‘Süper gıdalar’ Harvard Halk Sağlığı Okulu’na göre (Harvard School of Public Health), Birinci Dünya Savaşı sırasında bir gıda pazarlama stratejisi olarak doğdu ve 21. yüzyılda bilginin hızlı yayılması, araştırma ve pazarlamanın hızı ile evrensel üne kavuştu.
Süper gıdaların güçlü yanı, tüketiciye birçok fayda sağlamak için antioksidanların, vitaminlerin, mikro besinlerin ve minerallerin yoğunlaştığı besin bileşimidir. Peki, bu ne kadar doğrudur? Kuşkusuz, bazıları sadece popülerdir (örneğin, ünlü goji meyveleri sağlıklıdır, ancak başka bir meyveden daha fazla değil) ancak bazıları bilimsel onaya sahiptir.
İkinci kategorideki besinler, bu hafta düzenlenen Nutrition 2021 Live Online kongresinde sunuldu ve ortak noktaları kalp sağlığı için fayda sağlamaları olarak kaydedildi.
İşte bilimsel onaylı süper gıdalar ve faydaları.
DAHA AZ KRONİK HASTALIK RİSKİ: MANGO
Mangolar çeşitli vitaminler (A, C, folik asit), mineraller (potasyum, kalsiyum, fosfor, magnezyum), lif ve polifenoller gibi farklı mikro besinler içerir. Amerika Birleşik Devletleri’nde gerçekleştirilen bir araştırma, mangonun obez insanlarda glikoz seviyelerini ve iltihaplanma belirteçlerini azalttığını doğruladı.
Yürütülen araştırma, 12 hafta boyunca günlük taze mangodan 100 kalori veya az yağlı kurabiyelerden 100 kalori tüketen aşırı kilolu ve obez kişilerde gerçekleştirildi. İki grup karşılaştırıldığında, mango tüketen katılımcılarda kronik hastalıklar için bazı risk faktörlerinin (açlık glikozu ve C-reaktif protein gibi inflamasyon belirteçleri) iyileştiği ve antioksidan kapasitelerinin arttığı görüldü. Bununla birlikte, kolesterol seviyelerinde, kilolarında veya vücut yağında hiçbir fark yoktu. Bilim mangonun kalp sağlığına iyi geldiğini söylüyor ancak amaç kilo vermekse bu tropikal meyveyi az yağlı kurabiye yemekten daha iyi yapan bir kanıt henüz yok.
DOĞAL İLTİHAP ÖNLEYİCİ: BAL
Balın tıbbi özellikleri yüzyıllardır bilinmektedir; ancak bilinmeyen şey, bu özelliklerin tam olarak neden kaynaklandığını belirlemektir. ABD’de bulunan Nebraska Üniversitesi’nden bir ekip, balın, vücutta bulunan eksozomlara (hücre dışı kese) benzer bir zar içine alınmış bir yapıya sahip küçük parçacıklar içerdiğini keşfetti. Bu nanoparçacıklarla yapılan deneyler, karaciğer hasarı olan farelerde iltihabı azaltabileceklerini gösterdi.
Amerika Birleşik Devletleri Tarım Bakanlığı ve Ulusal Sağlık Enstitüleri (NIH) tarafından desteklenen bu araştırma, balın tıbbi özelliklerini doğrular ve onları daha fazla araştırmak için yeni bir yol açar nitelikte.
HİPERTANSİYON VE KOLESTEROLE KARŞI: BAHARATLAR
Yiyecekleri sağlıklı otlar ve baharatlarla süslemek, sağlıklı bir uygulama olmasının yanı sıra (çeşni olarak tuzun yerini alırlar), kan basıncını düşürmek için iyi bir yöntemdir. Amerikan Beslenme Derneği’nin kongresinde, Texas Üniversitesi’nden Profesör Kristina Petersen, 4 hafta boyunca her gün bir buçuk çay kaşığı (6,6 gr) baharat tüketmenin, yemeklerin tadını iyileştirmenin yanı sıra, kan basıncı değerlerini 2,2 mm Hg’ye kadar düşürdüğünü öne sürdü.
Bu sonuca varmak için araştırmacılar, aşırı kilolu veya obez insanlara çeşitli otlar ve baharatlardan oluşan bir karışımı tüketmenin kalp ve damar sağlığına etkilerini inceledi.
Zerdeçal, zencefil, tarçın ve yüzyıllardır iltihap önleyici ve antioksidan özellikleri her zaman kabul edilen birçok farklı baharat kullanan araştırmacılar; bu baharatların tansiyonu düşürürken bir yandan da kötü kolesterol (LDL) seviyelerini düşürdüğünü buldu.
Genel olarak zencefil, tarçın ve zerdeçal kullanan araştırmacılar, bunların içinde bulunan kurkumin ve kurkuminoitin vücuttaki yağ profilini değiştirdiğini buldu.
Tüm bu araştırmalar kapsamında; mango, çeşitli baharatlar ve balın ‘süper gıda’ derecesini destekleyen bilimsel kanıtlar vardır. Ancak uzmanların tavsiyesine uyarak, sadece süper yiyeceklere değil, bir süper tabağa odaklanmak daha iyidir.
