Birçoğumuz çocuklukta yaşadığımız anıları hatırlamıyor bile. Lakin beyin gelişimimizin yüzde 90’ı 5 yaşına kadar öğrendiklerimiz üzerinden tamamlanıyor. Bu bilgiye nazaran çocuklukta edindiğimiz tecrübeler bütün bir hayatımıza sirayet edebiliyor. Yetişkinlik periyodunda yaşadığımız gerilim bozuklukları, anksiyete ve panik atak üzere rahatsızlıklar çocukluğumuzla ilgili olabilir.
Karmaşık travma ise çocukluktan başlayarak uzun yıllar devam eden bir ruhsal sorun olarak tanımlanıyor. “karmaşık travma” ya da “karmaşık travma sonrası gerilim bozukluğu” olarak isimlendirilen bu durumda çocuk baskı altında yetiştirildiğinde hem kendi benliği hem de başkaları ile ilgilerinde önemli bozukluklar meydana gelebiliyor.
Hadi, daha ayrıntılı bakalım…
Siz hatırlamadığınızı sanıyor olabilirsiniz fakat beyin kaydediyor.
Beynimizin gelişimi çocukluk periyodunda tamamlanıyor. Bilhassa 5 yaşına kadar geçen süreç epey kıymetli.
Yani yetiştirilme halimiz bütün bir hayata bakış açımızı etkiliyor olabilir.
Eğer çocukluğunuz baskı altında büyütülmüşseniz, denetimci ebeveynlerin tavırlarına maruz kaldıysanız ya da fizikî ve duygusal şiddet yaşadıysanız sizin davranışlarınız da buna nazaran şekillenmiş olabilir.
“Çocukluk, beyin ve hudut sistemi gelişiminin en kritik dönemidir” diyen Dr. Nicole LePera karmaşık travma sonrası gerilim bozukluğunun çocukluktan gelebileceğini söylüyor.
Twitter üzerinden yaptığı paylaşımda C-PTSD ismi verilen hastalığın semptomlarını paylaşan LePera, ‘C-PTSD, uzun bir mühlet boyunca meydana gelen (karmaşık) bir ilişkisel travmayı tabir eder. Bu haftalar, aylar yahut yıllar boyunca olabilir’ diye belirtiyor.
İşte çocukluğunuzdan size kalan Karmaşık Travma Sonrası Gerilim Bozukluğu belirtileri:
1. Gerilimli bir ortamda büyümek.
Eğer çocukluğunuzda ebeveynleriniz ortasında ya da sizinle irtibatlarında kaos hakimse, sık sık mesken içi arbedelere şahit olduysanız muhtemelen bu devirlerden itibaren bir travmanız oluşmuş olabilir.
2. Ebeveynlerin yetersiz bakımına maruz kalmak.
Yetişme sürecinde sizinle kurulan irtibat yetişkinlik devrinde kurduğunuz alakalarda adeta ayna vazifesi görür. Şayet bakımınızla ilgilenen kişi eğitiminiz konusunda ilgisiz ise bu sizde büyük yaralar açmış, denebilir.
3. Duygusal olarak sizinle bağ kurmayan ebeveynler ile büyümek.
Elbette, ebeveynlik sırf fizikî manada eğitmek ya da öz bakımını anlatmaktan ibaret değil. Çocuk olsanız bile birinin sizinle bağ kurup kurmadığını anlıyorsunuz.
4. Cezalandırılmak.
Çocukluğunuzda sık sık yaptığınız yanlışlar nedeniyle ağır cezalar aldıysanız bu karmaşık travmaya neden olabiliyor.
5. Sizi yetiştiren kişi, size ebeveyn sorumlulukları yüklediyse…
Buna psikolojide ‘Ebeveynleştirme’ ismi veriliyor. Çocuğun sorumluluğunu alan kişi ona nazaran daha duygusal ya da daha çocuksu davranarak çocuğun ebeveyn sorumlulukları edinmesine neden olabiliyor.
6. Anne ya da babanız tarafından utandırıldıysanız ya da reddedildiyseniz bu karmaşık travmanın nedenlerinden bir tanesi.
7. Finansal manada inançsız büyütüldüyseniz…
Maddi manada teminatınız olmadan ya da desteklenmeden yetiştirilmek de travma sebebi olabiliyor.
8. Sonları olmayan ya da çok denetimci ebeveynler ile büyüdüyseniz.
Baskıcı aileler kadar her şeyi yapmanıza müsaade veren bir aile de size travmatik anılar yaşatmış olabilir.
Eğer çocukluğunuzda bu tip tecrübeleriniz varsa karmaşık travma yaşadığınızı gösteren belirtiler şöyledir:
-
İç sesiniz sizi devamlı sert bir lisanla eleştirebilir,
-
Ya çok karamsar ya da çok optimist olabilirsiniz,
-
Değersizlik duygusu hissedersiniz,
-
Anksiyete ya da korku bozukluğu vardır,
-
Sabırsız ve telaşlı birisi olabilirsiniz,
-
Aşırı fedakar olabilirsiniz,
-
Mükemmeliyetçisinizdir,
-
İlişkilerde zorba ya da kuralcı olabilirsiniz.
Tüm bu travmaların uygunlaştırılması için elbette bir uzmandan dayanak almakta yarar var fakat Dr. LePera, kendinizi sevdiğinizi hatırlatarak ya da rahatlatıcı işler yaparak bunu aşmaya çabalayabileceğinizi söylüyor.