İş’te Psikososyal Güvenlik Projesi maden çalışanlarının psikososyal güvenliği için paydaşlarıyla buluştu
Memleketler arası Çalışma Örgütü tarafından meslek hastalıkları ve iş kazalarının önlenmesine dikkat çekmek hedefiyle belirlenen Dünya İş Sıhhati ve Güvenliği Günü’nde “İş’te Psikososyal Güvenlik Projesi”nin açılış toplantısı gerçekleştirildi. Toplantıda kelam alan Zonguldak Valisi Mustafa Tutulmaz; “Kömür Zonguldak’ın kutsalı ve kentin varlık sebebi. Madencilik kesiminde iş sıhhati ve iş güvenliğinin teknolojik gelişmelere uygun bir halde sağlanması, kömüre hayat veren çalışanlarımızın bu riskli vazifede sağlıklı ve inançlı bir işyerinde çalıştıklarına inanmaları ve kendilerini inançta hissetmeleri büyük değer arz ediyor” dedi
Avrupa Birliği ve Türkiye Cumhuriyeti tarafından finanse edilen, “İş Sıhhati ve Güvenliğinin Geliştirilmesi Hibe Programı” kapsamında İstanbul Bilgi Üniversitesi ve İşyeri Tabipleri Derneği tarafından hayata geçirilen “Maden Bölümünde Çalışanların Psikososyal Risklerinin Kıymetlendirilmesi ve Önlenmesine Yönelik İşyeri Doktorlarının Kapasitesini Geliştirme Projesi”nin resmi açılış toplantısı online olarak gerçekleştirildi. Maden çalışanlarının ruhsal sıhhatini ve toplumsal hayatını olumsuz etkileme potansiyeline sahip ögelerin kıymetlendirilmesine ve önlenmesine yönelik işyeri tabiplerinin kapasitesinin geliştirilmesinin amaçlandığı projenin resmi açılış toplantısında birinci kelamı alan İstanbul Bilgi Üniversitesi Proje Yöneticisi Dr. Şafak Öz Aktepe proje kapsamında yapılacakları aktardı ve projenin maksatlarına ulaşmasında paydaşların katkısının kıymetine dikkat çekti.
“Kömür Zonguldak’ın kutsalı ve kentin varlık sebebi”
Aktiflikte kelam alan Zonguldak Valisi Mustafa Tutulmaz; “Kömür Zonguldak’ın kutsalı ve kentin varlık sebebi. Milletlerarası Çalışma Örgütü ve Dünya Sıhhat Örgütü datalarına nazaran dünya çapında her yıl binlerce personel hayatını kaybetmekte. Madencilik dalında iş sıhhati ve iş güvenliğinin teknolojik gelişmelere uygun bir halde sağlanması, kömüre hayat veren çalışanlarımızın bu riskli misyonda sağlıklı ve inançlı bir işyerinde çalıştıklarına inanmaları ve kendilerini inançta hissetmeleri büyük ehemmiyet arz ediyor. Bu itimat ortamını yaratmak, işyerlerinde bilimsel sistemleri ve son teknoloji eseri imkanları kullanmak iş risklerini denetim altında tutarak iş kazalarını azami seviyeye indirmemizde faal rol oynacak. Psikososyal riskler de muhakkak göz gerisi edilmemesi gereken bir konu olarak karşımıza çıkıyor” formunda konuştu.
Türkiye’de yapılacak en kapsamlı çalışma: İş’te Psikososyal Güvenlik Projesi
İstanbul Bilgi Üniversitesi Vekil Rektörü Prof. Dr. M. N. Alpaslan Parlakçı; “İstanbul Bilgi Üniversitesi’nin araştırma siyaseti, geniş bir yelpazeye yayılan çeşitli alan ve disiplinler dâhilinde en şimdiki çalışmaların ortaya konması anlayışına dayanmaktadır” dedi. Projenin ehemmiyetini aktaran Parlakçı; “İş’te Psikososyal Güvenlik Pojesi, bu unsurlar çerçevesinde işyeri tabiplerinin madencilik kesimi çalışanlarının karşılaştığı psikososyal risklerin neler olduğu ve bu riskleri nasıl tespit edebilecekleri konusunda yetkinliklerini geliştirmeyi amaçlıyor. Maden kesiminde yapılacak bir uygulama ile iş sıhhati ve güvenliği alanında işyeri doktorlarının insan kaynağı kapasitesinigeliştirecek sürdürülebilir bir model önermeyi ve beşere yakışır, sağlıklı ve inançlı iş kültürünü yaygınlaştırmayı hedefliyor. Başvurusu yapılan 400 çalışma ortasından desteklenmeye bedel görülen 37 proje ortasında yer alan ve 18 ay sürecek olan bu değerli projenin eş finansman katkısı üniversitemiz tarafından gerçekleştirilecektir. Proje, madencilik dalında çalışanların sıhhat ve güvenliğine tesir eden psikososyal riskler üzerine Türkiye’de yapılacak en kapsamlı çalışma olma özelliğini taşımaktadır” biçiminde konuştu.
Maden kesiminde çalışan dezavantajlı kümelere yönelik çalışmalar da yürütülecek
T.C. Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanlığı Avrupa Birliği ve Mali Yardımlar Dairesi Lideri Süreyya Erkan; “Proje kapsamında psikososyal risk kıymetlendirme modelinin ve ölçüm aracının geliştirilmesini, işyeri tabiplerinin bu riskler konusunda eğitilmesini, emekçi ve patronların farkındalığını artırmayı amaçlıyoruz. Bunun yanı sıra psikososyal risklere maruz kalan dezavantajlı emekçiler için de çalışmalar yürüteceğiz. Işyeri tabipleri için psikososyal risk kıymetlendirme standartlarının raporlanması ve bu dalda emek veren engelli bireyler için ‘Maden Kesiminde Engelli Birey Olmak’ bahisli bir kitabın yazılması, tekrar bu bahiste bir belgesel çekilmesini de hedefliyoruz” dedi. T.C. Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanlığı İş Sıhhati ve Güvenliği Genel Müdür Yardımcısı Sedat Yenidünya; “İş Sıhhati ve Güvenliği manasında en titiz çalıştığımız dallardan biri maden bölümü. Yapılan yasal düzenlemelerin yanı sıra çalışanların ve patronların iş sıhhati ve güvenliğine ait uygulamaları içselleştirmesi tahlilin en değerli anahtarlarından birisi” diyerek kelamlarına “Bu projenin bu manada büyük bir katkı sağlayacağına inanıyoruz” halinde devam etti.
Maden dalında emek veren tüm personellerin psikososyal durumları araştırılmalı
Genel Maden Çalışanları Sendikası Genel Lider Yardımcısı İsa Keyifli, proje hayata geçirilirken gözetilmesi gereken kümeleri anlatarak “Öncelikle mevcut kamu emekçilerin, ikinci kademede Zonguldak’ta bulunan özel kesimdeki maden çalışanlarının, üçüncü evredeyse kaçak maden ocakları çalışanlarının psikososyal durumları belirlenmeli. Hem Türkiye Taşkömürü Kurumu’na bağlı ocaklarda hem de kaçak ocaklarda hayatlarını kaybeden maden personellerinin yakınlarının psikososyal durumları ve gereksinimleri araştırılmalı. İş kazalarında sakatlanan personellerimizin de gözetilmesi çok önemli” halinde konuşarak projede emek veren herkese teşekkürlerini iletti.
“Ocağa inerken başım rahat olmalı!”
İstanbul Bilgi Üniversitesi Proje Yürütücüsü Doç. Dr. İdil Işık; maden personellerinin ruhsal sıhhatini ve toplumsal hayatını olumsuz etkileme potansiyeline sahip ögelerin kıymetlendirilmesi ve önlenmesinin “İş’te Psikososyal Güvenlik Projesi”nde ana hedef olduğunu vurgulayarak, “12-16 Nisan 2021 tarihlerinde Zonguldak’ta gerçekleştirdiğimiz saha çalışmasında ‘psikososyal risk’ kavramının, maden emekçileri tarafından ‘Ocağa inerken başım rahat olmalı!’ söylemi ile belirtildiğini gördük. Zonguldak havzasında ilgili idari kamu kuruluşları, sendikalar, kamu ve özel kesim maden işletmelerinin yöneticileri ile yaptığımız görüşmelerde madenciliğin ‘fizikselin yanında ruhsal hasar da yaratan bir iş kolu’ olarak tanımlandığına şahit olduk” halinde konuştu. Işık konuşmasında; tertiplerin, psikososyal nitelikteki tehlikeleri belirlemesinin risk idaresi açısından gerekli olduğu; işin nasıl organize edildiği, işyerindeki toplumsal faktörler, çalışma ortamı, ekipman ve tehlikeli vazifelerin ruhsal sıhhat üzerindeki tesirlerinin maden bölümüne özel araştırılacağını; bu ögeleri ölçmek için geliştirilecek bir ölçüm aracı ve bir taşınabilir aplikasyonun kullanımı konusunda öncelikle işyeri doktorlarının eğitileceğini aktardı. Işık, çalışan ruhsal sıhhati ve iyiliğinin korunmasına yönelik siyasetler, uygulamalar ve prosedürlerin yarattığı toplumsal bağlam ve çalışma şartları ile maden bölümünde “psikososyal güvenlik” şartlarının sağlanmasına tesir ederek, gerilim, tükenmişlik, tasa, uyku bozuklukları, depresyon, önemli ruhsal bozukluklar, travma sonrası bozukluklar, husus ve alkol kullanımı, yeme bozuklukları, öbür bağımlılıklar, özel hayat ve iş ömür kalitesinde düşüş ve mana kaybı üzere ruhsal meselelerin önüne geçileceğini vurguladı.
Psikosoyal riskler buzdağının görünmeyen yüzü
Projenin eş faydalanıcısı İşyeri Doktorları Derneği ismine İdare Şurası Lideri Dr. Atınç Kayınova ve İdare Şurası Üyesi İSG Yüksek Lisans Dereceli İşyeri Tabibi Dr. Erol Ünal kelam aldılar. Psikososyal risklerin buzdağının görünmeyen yüzü olduğuna ve maden çalışanlarının psikososyal risklerinin önlenmesinde ve yönetilmesinde işyeri tabiplerine düşen rolü gerçekleştirmek üzere hazır olduklarını belirttiler.
Aktifliğin kapanış konuşmasını ise İş’te Psikososyal Güvenlik Projesi Koordinatörü Uzm. Örgütsel Psikolog Esin Çetin Özbudak ve proje ekibiyaptı. Bülent Ecevit Üniversitesi Maden Mühendisliği Kısmı Dr. Öğr. Üyesi Erdoğan Kaymakçı, Türkiye Taşkömürü Kurumu Genel Müdürlüğü İş Sıhhati, Güvenliği ve Eğitim Daire Lideri Faik Ahmet Sarıalioğlu, Emekli Maden Mühendisi ve A Sınıfı İş Güvenliği Uzmanı Şükran Uzun Kırömeroğlu aktiflikte kelam alan öteki isimler ortasında yer aldı.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı