Dünyada ve Türkiye’de kalp ve damar hastalıklarına bağlı ölümlerin önemli bir hisseye sahip olduğunu belirten Kardiyoloji Uzmanı Doç. Dr. Cüneyt Koçaş, “Kadınlar aslında koroner kalp hastalıkları açısından menopoz periyoduna kadar erkeklere nazaran daha düzgün korunur durumdadırlar. Lakin menopozdan sonraki 5-10 yıllık periyottan sonra bayanların riski de erkelerle tıpkı düzeye yükselir. Bayanların en büyük dezavantajı, koroner kalp hastalığı belirti ve bulgularının daha farklı olması ve teşhis koymanın daha güç olmasıdır” dedi.
Ömür biçimi değişikliği ve düzeltilebilir risk faktörlerinin denetim altına alınmasıyla kalp damar hastalıklarına bağlı ölümlerin değerli ölçüde önlenebileceğini vurgulayan Koçaş, pandemi periyodunda artan koroner damar tıkanıklıkları ve tedavi usulleri ile ilgili açıklamalarda bulundu.
Hareketsiz hayat ve obezite riski artırıyor
Kalp ve damar hastalıklarında hayat stilinin değerine değinen Doç. Dr. Cüneyt Koçaş, “Damar tıkanıklığı bilhassa günlük hayatta daha çok karşılaştığımız koroner damar tıkanıklığı; kalbi besleyen ana damarların vakitle daralması sonucunda kalbin beslenmemesi ve buna bağlı belirtilerin ortaya çıkması durumudur. Bazen hiçbir belirti vermeden ani kalp krizi hatta ani vefatla bile ortaya çıkabilir. Kireçlenme de bu tıkanıklık bölgesinde biriken kalsiyum ile tıkanıklıkların daha güç açılabilir hale gelmesi durumudur. Koroner kalp damarlarındaki tıkanıklıklar, doğumdan çabucak sonraki süreçte yağlı çizgilenmeler dediğimiz formda damar duvarlarında başlarken yıllar içerisinde bu alanlarda kolesterol (yağ) ve kalsiyum birikimleriyle ilerler. Şeker ve tansiyon hastaları, ailesinde kalp hastalığı olan bireyler, kolesterol yüksekliği, hareketsiz ömür üslubu ve obezite böbrek yetmezliği olan bireyler ve bilhassa sigara içenlerde koroner kalp hastalıkları başka bireylere nazaran çok daha fazla görülür. Risk faktörleri ne kadar fazlası ise koroner kalp hastalığı riski de o kadar yükselir” açıklamasında bulundu.
Menopoz sonrasındaki sürece dikkat
Bayanlarda kalp ve damar hastalıklarının menopoz sonrası süreçte artabildiğini söyleyen Koçaş, “Kadınlar aslında koroner kalp hastalıkları açısından menopoz periyoduna kadar erkeklere nazaran daha uygun korunur durumdadırlar. Fakat menopozdan sonraki 5-10 yıllık periyottan sonra bayanların riski de erkelerle tıpkı düzeye yükselir. Bayanların en büyük dezavantajı koroner kalp hastalığı belirti ve bulgularının daha farklı olması ve teşhis koymanın daha sıkıntı olmasıdır. Erkeklerde daha çok göğüs ağrısı ve göğüs sıkışması olarak ortaya çıkan koroner damar tıkanıklığı belirtileri, bayanlarda nefes darlığı, çabuk yorulma, fizikî aktivitede kısıtlılık olarak çıkabiliyor” sözlerini kullandı.
Kent hayatı damar tıkanıklığı riskini arttırıyor
Çağdaş kent hayatının kalp ve damar hastalıklarında riski artırdığını tabir eden Doç. Dr. Cüneyt Koçaş, “Özellikle hareketsizlik ve fast-food biçimi beslenmeye bağlı obezite koroner kalp hastalığı riskini artırmaktadır. Fast-food şekli besinlerle kullanılan doymuş yağlar yıllar içerisinde yavaş yavaş kalp damarlarında birikerek damar tıkanıklığı oluşmasına neden olabilmektedir. Hava kirliliğinin de makul ölçüde de olsa damar tıkanıklığı üzerinde olumsuz tesirleri olduğunu gösteren araştırmalar mevcuttur” diye konuştu.
Tam tıkalı damarlar ameliyatsız prosedürle açılabiliyor
“Daralmış damarların açılmasında sayı ve yaygınlığa nazaran farklı metotlar kullanılabilir” diyen Doç. Dr. Cüneyt Koçaş tedavi prosedürlerine ait şu bilgileri paylaştı:
“Çok fazla damarda darlık olması durumunda baypas ameliyatı önerilirken daha az sayıda damarlarda tıkanıklık olması durumunda stent takılarak da pek çok damar tıkanıklıkları tedavi edilebilir. Kronik total oklüzyon yani CTO süreci ise, koroner damarın en az 3 aylık bir müddet içinde tam tıkalı olması ve tıkalı olan damardan hiç kan akışı bulunmaması durumuna uygulanan özel bir süreçtir. CTO damarlarının açılması süreci de aslında olağan stentleme sürecine emsal koldan yahut kasıktan girilerek yapılır. Yalnızca bu süreçler sırasında birden fazla hadisede bir değil iki damardan kalbe ulaşılır ve süreçler de olağan stentleme süreçlerine nazaran daha uzun sürebilir.”
Hastalar sonraki gün taburcu olabiliyor
Tıkalı kalp damarlarının açılmasının hastanın hayat kalitesini artırdığını belirten Koçaş, “Tam tıkalı kalp damarının açılması süreci tıkalı bölgedeki alan canlıysa ve tıkalı damar büyükçe bir alanı beslediği durumlarda tüm hastalara önerilebilir. Bilhassa büyük damarların tıkanıklıkları açıldığı durumda hastanın kalp yetmezliğinde düzelmeler görülebilir. Bu süreçten sonra hastaların göğüs ağrısı şikayetleri ortadan kaybolur ve ömür kaliteleri besbelli formda artar. CTO süreci uygulanan hastalar sonraki gün taburcu olabilir ve birkaç günlük istirahat devrinden sonra olağan hayatlarına dönebilirler. Açık kalp ameliyatlarında ise düzgünleşme daha uzun sürebilmektedir” dedi.
Kardiyoloji Uzmanı Doç. Dr. Cüneyt Koçaş, kalp damar hastalıkların birçoklarının risk faktörleriyle çaba edilerek engellenebileceğini vurgulayarak, hayat stili değişiklikleri ve düzeltilebilir risk faktörlerinin denetim altına alınması ile kalp damar hastalıklarına bağlı kayıpların değerli ölçüde önlenebileceğini söyledi. Koçaş, “Bu değişiklikler ortasında sistemli fizikî aktivite, sağlıklı beslenme alışkanlığı, sigaradan uzak durmak, kilo ve kan şekerini denetim altında tutmak ve denetimlerini ihmal etmemek” dedi.