Son 1,5 yılda yapılan bilimsel çalışmalara nazaran, Kovid-19 salgını sürecinde yaşlılarda depresyon görülme sıklığının üç kat arttığı tabir edildi.
Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Anabilim Kolu Geriatri Bilim Kolu Lideri Prof. Dr. Mustafa Cankurtaran, Kovid-19 salgınının yaşlılar üzerindeki fizikî ve ruhsal tesirlerine ait AA muhabirine açıklamalarda bulundu.
Salgından en çok etkilenen kümelerin başında yaşlıların geldiğini vurgulayan Cankurtaran, bilhassa birinci devirlerde uygulanan kısıtlamalar nedeniyle yaşlıların dışarı çıkamadığını, gereğince hareket edemediğini ve yakınlarını göremediğini söyledi.
Cankurtaran, 1,5 sene geçmesine karşın salgının hala devam ettiğini ve bu uzun sürecin bilhassa yaşlıların psikolojisi üzerinde önemli tesirleri olduğunu belirterek, şöyle devam etti:
“Yayınlarımıza baktığımızda bu devirde yaşlılarda depresyon sıklığının neredeyse 2-3 kat arttığını gördük. Tekrar hem muayene ettiğimiz hastalarda hem daima yayınlarımızda unutkanlığın ilerlediğini, artık yaşlılarda alzaymır üzere unutkanlık hastalıklarının daha fazla görülmeye başladığını ve neredeyse 2-3 kat arttığını gördük. En çok uğraştığımız şey depresyon ve demans. Bu istikametiyle yaşlıların kesinlikle geriatri, nöroloji, psikiyatri yahut dahiliye ünitelerinden bir doktora gelmelerinde yarar var.”
Yaşlıların büyük çoğunluğunun hastanelere gitmeye çekindiğini ve bu nedenle rutin denetimlerini aksattığını anlatan Cankurtaran, şu anda ise virüse karşı aşı silahının bulunduğunu, bu nedenle üçüncü doz aşısını yaptıran herkesin rutin denetimleri için hastanelere gitmeleri gerektiğini vurguladı.
Cankurtaran, yaşlılara salgın sürecini daha sağlıklı geçirebilmeleri için yürüyüş yapmalarını, istikrarlı beslenmelerini, nizamlı uyku uyumalarını, tabip denetiminde vitamin desteği almalarını tavsiye etti.
“Poliklinik müracaatlarında depresyon görülme sıklığında artış olduğunu görebiliyoruz”
Ankara Kent Hastanesi Geriatri Kliniği Uzmanı Dr. Rana Tuna Yanlışsız ise yaşın getirdiği risklerin yanında kronik hastalıkların da salgın sürecinde yaşlılar için değerli bir risk faktörü olduğuna dikkati çekti.
Yaşlıların son bir yılda çok önemli kısıtlamalarla yüzleştiğini hatırlatan Hakikat, şöyle konuştu:
“Hastalığa yakalanma dehşetinin yanında, kısıtlamalar nedeniyle meskende kalmaları, günlük hayat aktivitelerini yerine getirememeleri, toplumsal etraflarıyla görüşmeyi, dışarı çıkmayı çok aza indirmeleri, ‘Acaba daima bu türlü devam mı edecek?’ kanısını beraberinde getirdi ve mutsuz olmalarına, depresyona girmelerine yol açtı. Bilimsel çalışmaların yanında, poliklinik müracaatlarında da yaşlılarda depresyon görülme sıklığında önemli bir artış olduğunu görebiliyoruz. Zati bir mühlet yaşlılar hastaneye gelemediler zira hastane dehşetleri oldu fakat polikliniklere geldiklerinde depresif bulgularının fazla olduğunu gördük.”
“Düzenli uykuyu gerilim idaresinde çok önemsiyoruz”
Rana Tuna Hakikat, ayrıyeten çok hareketsizlik nedeniyle yaşlıların günlük, çok kolay işleri bile yapamaz hale geldiğini, kas, eklem ağrısı ile kas erimesi meseleleriyle karşılaşabildiğini tabir etti.
Yaşlıların salgın müddetini daha sağlıklı geçirebilmeleri için tavsiyelerde bulunan Yanlışsız, şunları kaydetti:
“Yaşlılara kısa uzaklık yürüyüşler ve kendilerini zorlamayacakları antrenmanlar öneriyoruz. Ayrıyeten kaliteli beslenme, bu süreci sağlıklı atlatabilmeleri için hayli kıymetli. Yeniden sistemli uykuyu, gerilim idaresinde çok önemsiyoruz. Bunun yanında yaşlıların etrafındakilere de çok iş düşüyor. Onlara sınırsız dayanak vermeleri, akıllı telefonla yahut uzaklığını koruyarak yüz yüze görüşmeler yapmaları onların yalnızlık hissini ve anksiyetesini azaltacaktır.”
