AMERİKA’da 90 bin Kovid geçirmiş hastanın bilgilerinin incelendiği bir araştırma, Kovid-19 enfeksiyonunun, ileride böbrek yetmezliğine yol açabileceğini ortaya koydu. Çalışmada, bilhassa Kovid’i ağır bakımda geçiren hastalarda, sonraki 6 ay içinde böbrek işlevlerinde yüzde 30’dan fazla kayıp gelişme riskinin 3 kat artırdığı görüldü. 10 Mart Dünya Böbrek Günü nedeniyle düzenlenen basın toplantısında konuşan Türk Böbrek Vakfı Lideri Timur Erk ve Nefroloji Uzmanı Prof. Dr. Rümeyza Kazancıoğlu, “Şimdiye dek böbrek sıhhati açısından tansiyon, şeker hastalığı bir risk faktörüydü. Kovid de bu risk faktörleri ortasında yer alacak üzere görünüyor” dedi. Timur Erk, bilhassa nakilli ve kronik böbrek hastalığı olanların maske kullanımına mutlaka birebir titizlikle devam etmesi gerektiğini söyledi.
Pandeminin üçüncü yılına girmek üzere olduğumuz bugünlerde, Kovid-19’un bedende yarattığı uzun vadeli tesirlerine dair yeni bilgiler de ortaya çıkmaya başladı. Son olarak Amerikan Nefroloji Derneği tarafından geçen Eylül ayında yayınlanan araştırmaya nazaran, bilhassa 65 yaş üstü kesimde, hastaneye yatmasa dahi, Kovid-19 geçirmiş olmak, uzun vadede böbrek yetmezliğine yol açma riskini artırıyor. Bugüne kadar Kovid-19 enfeksiyonunun, süreksiz olarak böbrekte hasar yarattığı ve tedavilerden sonra böbreklerin olağana döndüğü biliniyordu. Lakin bu yeni çalışma, hastalığın uzun vadede de kronik böbrek hastalığı riskini artırabildiğini ortaya koydu. 10 Mart Dünya Böbrek Günü nedeniyle düzenlenen basın toplantısında konuşan Türk Böbrek Vakfı Mütevelli Üyesi ve Bezmialem Vakıf Üniversitesi Rektörü, Nefrolog Prof. Dr. Rümeyza Kazancıoğlu ile Türk Böbrek Vakfı Lideri Timur Erk, kıymetli ikazlarda bulundu.
BÖBREKLERDEKİ TESİRİ 6 AY SONRA BİLE SÜRÜYOR
Amerikan Nefroloji Derneğinin Mecmuası’nda yayınlanan “Uzun Periyodik KOVID’de Böbreğe Ait Sonuçlarö başlıklı araştırmada, ülke genelindeki Gazi Hastanelerine başvuran bilhassa 60 yaş üstü erkek hastaların bilgileri izlendi. Yapılan tahlilleri kıymetlendiren Prof. Dr. Rümeyza Kazancıoğlu, şu bilgileri verdi: “ABD St Louis’de gerçekleştirilmiş bir çalışma dataları bunlar. Orada ve tüm ABD’deki Gazi Hastanelerine başvuran hastalardan elde edilmiş ve Kovid geçiren bir kümeyle, Kovid’e yakalanmayıp öteki şikayetlerle hastaneye başvuran hastalar, 6 aylık bir süreç içinde böbrek hastalığı gelişme riski ya da mevcut böbrek hastalığının ilerlemesi açısından kıyaslanmış. 90 bine yakın Kovid geçiren hastalara karşılık 1,5 milyona yakın Kovid dışı hastanın kayıtları incelenmiş ve 6 ay boyunca izlenmiş. Burada da Kovid’i konutta geçirenler, hastanede geçirenler yahut ağır bakımda yatanlar formunda bir kategorilendirme yapılmış. Çalışmayı yaparken de (böbrek hastalıkları açısından) 29 farklı parametreyi de birbiriyle eşit hale getirmişler ve epeyce ince tahliller yapılmış. Çalışma gösteriyor ki Kovid’i ne kadar ağır geçiriseniz, güzelleştikten 6 ay sonrasında dahi böbrek üzerindeki tesirleri devam ediyor. Bu çalışma bize gösteriyor ki bir defa Kovid geçirince, iyileşseniz de genel sıhhat denetimi yaparken böbreklere de baktırmayı unutmamamız gerektiğini göstermiş oldu. Böbrek hastalığı riski açısından şimdiye dek daima hipertansiyon, şeker hastaığı üzere risk faktörlerinden bahsederken, bundan bu türlü Kovid geçirmiş olmak da parametreler ortasında yer alacak üzere görünüyor.”
PANDEMİDE KULLANIMI ARTAN BİTKİSEL ESERLER BÖBREĞİ TEHDİT EDİYOR
Türk Nefroloji Derneğinin de böbrek hastalarında Kovid geçirmiş olmanın yarattığı tesirlere dair bir çalışma yürütüldüğünü de vurgulayan Prof. Dr. Kazancıoğlu, “Bu çalışmanın ikinci evresinde da aslında Kovid geçiren hastalar ile geçirmemiş şahısların böbrek hastalıkları açısından nasıl farklar oldu, varsa böbrek hastalıkları daha mı berbatlaştı diye birtakım tahliller yapmaya uğraş ediyoruz” dedi. Bitkisel destek yahut vitaminlerin böbrek sıhhatini tehlikeye atabileceğini de belirten Prof. Dr. Kazancıoğlu, “Vücut direncimizi koruyalım, hastalık bize bulaşmasın telaşıyla sahiden birtakım eserler, destekler, bitkisel eserlere önemli bir yöneliş oldu. Onu içelim, bu vitamini alalım diyerek bu eserler denetimsizce kullanıldı. Lakin ilaçların yahut kullandığınız desteklerin dozu çok kıymetli. Her ilaç yahut destek eser, herkese düzgün gelmeyebilir. Kullandığınız diğer ilaçlar olabilir, onlarla etkileşimi olabilir, yan tesirler yapabilir, birebir vakitte bunların bedenden atılım yolu da böbrekler ve böbreğe gereksiz bir yük bindirip onun daha çabuk yorulmasına ya da bozulmasına yol açabilir. Bu bahiste en büyük data tekrar geçtiğimiz aylarda Çin’den geldi. Çin tıbbında bitkisel eserlerin bilinçsizce kullanılması sonrası ortaya çıkan akut böbrek hasarı olguları sunuldu. Artık ‘bitkisel eserlerle ortaya çıkan böbrek hasarı tablosu’ tanıma var bizim kitaplarımızda” dedi.
“HALA BÖBREĞE UYGUN GELİYOR DİYE İNEK İDRARI İÇEN VAR”
Türk Böbrek Vakfı Lideri Timur Erk ise halk ortasında böbreğe uygun geleceği düşünülerek hala farklı farklı tekniklere riayet edildiğini ve bunun da tam aksine böbrek sıhhatini tehlikeye attığını söyleyerek şunları kaydetti:
“İnek ve deve idrarı böbrek şikayetleri için başvurulan sistemlerden biri. Lakin bizim daha çok denenmiş ve kabul görmüş bitkisel eserlere değinmemiz lazım. Bunu da uzmanlara sorarak yapmak lazım. Hadise sayıları 30 binlerin altına inmeye başladı. Herkeste bir rehavet görülüyor. Aşılanma oranımız üçüncü doz değil, iki dozda bile yüzde 65’lerde. Münasebetiyle işi sıkı tutmaya devam etmemiz gerekiyor. Hele ki riskli kümenin başında gelen böbrek nakli geçirmiş olanlar, böbrek yetmezliği nedeniyle diyalize girenler ya da kronik böbrek hastalığı bulunanların bilhassa çok dikkat etmesi gerekiyor. Ne olursa olsun maske kullanmaya devam etmelerini söylüyoruz.”
