“Kusursuz vücut algısı gençlerde yeme bozukluğunu arttırdı”
İSTANBUL – Genç jenerasyonun dış görünüme çok kıymet vermesi ve fizikî görünümlerinin kusursuza yakın olması isteğinin günümüzün değerli sıhhat meselelerinden olan yeme bozukluğunu arttırdığına dikkat çeken Uzman Klinik Psikolog Betül Çubuk, bu durumun önemli sıhhat problemlerine yol açabileceği noktasında ikazlarda bulundu.
Toplumsal medyanın ve teknolojinin hayatın her alanına girmesiyle birlikte özelikle Z jenerasyonunda fizikî görüneme değerin arttığına dikkat çeken Doğuş Üniversitesinden Uzman Klinik Psikolog Betül Çubuk, son periyotlarda yeme bozukluğu sorunu yaşayan kişi sayısında artış meydana geldiğini belirtti. Kusursuz vücut algısıyla bireylerin kendilerini aç bırakması (anoreksiya nevroza), yemek yediğinde suçluluk hissetme psikolojisiyle kendisini kusmaya zorlaması (blumia) yahut tıkanırcasına yemek yeme üzere çeşitli yeme bozuklukları görüldüğünü kaydeden Betül Çubuk, bu sıhhat sorununu yaşayan bireylerde obsesif davranışlar ve psikotik (gerçeklikten kopma) eğilimler gözlendiğini söyledi.
Doğuş Üniversitesi Meslek Yüksek Okulu Aşçılık Programı Öğr. Gör. Cem Kerman ise bağışıklık sistemini güçlendirecek besinlerin ve bu besinlerin besin kıymetini koruyacak pratik pişirme tekniklerinin püf noktalarını paylaştı.
“Beden imgesinde değişimler var”
Son vakitlerde yeme bozukluğunun korona ile birlikte arttığını kaydeden Uzman Klinik Psikolog Betül Çubuk, bu sıhhat sorununun bayanlarda daha ağır olarak görüldüğünü lakin günümüzde erkeklerin de vücut imgesinde bir değişimin meydana geldiğini tabir etti. Bilhassa ergenlere toplumsal medya nedeniyle ülkü hoş görünmenin dayatıldığını aktaran Çubuk, “Erkekler daha kaslı ve dikkat cazip gözükmek istiyor. Kızlar da sıfır vücuda yakın olduklarında kendilerini daha güzel hissediyorlar. Toplumsal medyada herkesin hayatını görüyorlar ve onlar üzere olmak istiyorlar. Herkes zayıf. Diyet, spor ve yoga yapıyor. Onlar üzere bir hayat istiyorlar ve o yüzden de yeme bozukluğu artıyor” dedi.
“Gençler vücutlarından hoşlanmıyor”
Bilhassa Z jenerasyonunun çeşitli fotoğraf uygulamaları ve filtrelerle fotoğraflarının üzerlerinde oynamalar yapmasının onları ruhsal olarak gerçek görünümlerinden uzaklaştırdığına ve vücutlarından hoşlanmamaya başladıklarına dikkat çeken Çubuk, “Bu durum anoreksiya nevroza ya da blumiaya neden oluyor. Şayet kişi kilo almışsa kendisini başka insanlardan daha yetersiz hissederek, özgüveni sorunu yaşıyor. Hakikaten gençler internet dünyasına kendilerini o kadar kaptırmışlar ki toplumsal olarak kendilerini gerçekte var edemiyorlar” diye konuştu.
“Gerçeklikten kopuyorlar”
Yeme bozukluğunun bireydeki ruhsal olarak tesirlerine değinen Çubuk,” Bu bireylerde telaş başlıyor. Diğerlerinin yanında yemek yiyemiyorlar. Birden fazla vakit, depresyon içerisindeler zira daima bir yeme atağı halindeler. Bu da onları utandırıyor ve obsesif davranışları artıyor. Daima kalori hesabı yapıyorlar. Birtakım noktalarda psikotik eğilimler de oluyor yani nitekim kopmalar da başlıyor. Bayanlarda gece yeme alışkanlıkları epey sık gözleniyor. Zira gün içerisinde çok az kalori alıyorlar. Aslında çok şekerli, karbonhidratlı besinler tükettikleri için gece ansızın acıkıyorlar. Gece kimse onları görmediği için kalkıp yemek yiyorlar. Kimsenin görmemesi onlar için daha az utanç verici. Yiyip geri yatıyorlar” biçiminde konuştu.
Yeme bozukluklarının çeşitleriyle ile ilgili bilgi veren Çubuk, “Anoreksiya nevroza olan şahıslar kendini aç bırakıyor. Çok düşük kalorilerle beslenip çok spor yapıyorlar. Blumia ise yiyip kendini kusturma ya da laksatif kullanımı, idrar söktürücü kullanımı üzere aşırılıklar var. Bir de tıkanırcasına yeme bozukluğu var. Bu yeme bozukluğunda kişi kendini durduramayana kadar ve yalnız yemek yiyor. Bunların dışında son vakitlerde geviş getirme diye bir yeme bozukluğu çıktı. Kişi yemeği ağzına alıyor, çeviriyor ancak yemeden çıkartıyor. Bu da çok az görülüyormuş üzere ancak genelde bunu da konutta yapıyorlar” dedi.
“Böbrek yetmezliğine neden olabiliyor”
Yeme bozuklu olan bireylerin önemli sıhhat sıkıntılarıyla karşı karşıya olduğunu söyleyen Çubuk, “Özellikle anoreksiya nevroza çok tehlikeli. Hastaların yatarak tedavi olmaları gerekiyor. Serumlarla tedavi oluyorlar. Blumiada da laksatifiyi maalesef eczanelerden bulabildikleri için bir yerden sonra ağır kansızlık, tansiyon düşmesi, şeker hastalığı üzere hastalıklar oluşabiliyor. Çok fazla böbrek yetmezliği görüyoruz. Ruhsal hastalıklar da bunlara eşlik ediyor “ifadelerinde bulundu.
“Sebze, meyve ve et istikrarlı bir biçimde tüketilmeli”
Bağışıklık sistemini güçlendirmek için renkli besinlere yönelmenin kıymetine değinen Aşçılık Programı Öğr. Gör. Cem Kerman ise besinleri mevsiminde tüketmek gerektiğini söyledi. Kerman, tüketilen besinin çeşitliliğinden çok nasıl yetiştirildiğine de bakılması gerektiğini söz ederek, “Doğal tarım usullerinin tercih edilmesini öneriyorum. Her insanın beden yapısı, alacağı vitamin ve proteinler farklı olduğundan sebzeyi, meyveyi ve eti istikrarlı bir biçimde tüketmek kıymetli. Bu bakımdan kırmızı, yeşil, mor zerzevat ve meyvelerin tüketilmesi gerekir. Zira farklı renkteki zerzevat ve meyveler farklı antioksidanlar içerir. Bunun için olabildiğince çeşitli bir biçimde besin tüketerek, beslenme istikrarımıza dikkat etmemiz gerekiyor” dedi.
“Besin pahasını korumak için hakikat pişirme şart”
Besinlerin besin pahasını kaybetmemek için hakikat pişirme sürecinin yapılması gerektiğine dikkat çeken Kerman, zerzevat, meyve ve etin hakikat pişirme teknikleri hakkında şu püf noktaları paylaştı:
“Etle yemek yaptığımızda etin bağ dokularının, vitaminlerinin çözülmesi için suyun içinde uzun mühlet pişirilmesi lazım. Haşlama et için hakikat teknik fakat zerzevat ve meyvenin sağlıklı pişirme metodu daha az müddette, fazla suyun içine sokmadan, canlı olarak pişirilmesidir. Vitaminlerin birden fazla suda çözülür. Bu sebeple suyun içinde sebzeyi haşlamak, vitamin kaybına yol açabilir. Bu bakımdan zerzevat ve meyveleri blanch ederek pişirmek hakikat olacaktır. Yani zerzevat ve meyveler sıcak suda canlı bir formda kısa müddette haşlanarak, çabucak soğuk suya aktarılmalı. Böylelikle besinin vitaminleri, mineralleri ve rengi korunmuş olur. Bunun haricinde vakumlu bir poşetin içine rastgele bir zerzevat ya da etin konulmasıyla da pişirme süreci yapılabilir. Vakumlu poşetin içindeki besin sıcak su banyosunda 4-5 saat kendi suyuyla pişirilerek, besin kıymeti konulabilir. Konutta ise kullanılacak pratik formül, buhar yoludur. Bu metotla de besinin besin pahası korunuyor.”
“Besin bedeli hem yüksek hem de pratik yemekler tüketilmeli” diyen Kerman, öğrenciler ve çalışan bireyler için besin bedeli yüksek ve imali pratik olan pişirme sisteminin haşlama olduğunu söyleyerek, bu teknikle yapılan şu yemek tanımı verdi:
“Bir tavuk budunu bir sarımsak, bir biberiye, tuz, karabiber ve tereyağı ile sosluyoruz. Sonrasında tencere içinde, kısık ateşte budun derisi tencerenin tabanına bakacak biçimde yerleştiriyoruz. Et kısık ateşte çok yavaş bir şeklide pişiyor. Pişirme mühleti etin büyüklüğüne bağlı olarak değişebilir lakin yemeğin hazırlık etabı çok pratik. Bu tanımın yanında karışık sebzeler de buharda pişirilerek birlikte tüketilebilir.”
