Çocukluktan erişkinliğe geçiş periyodu olarak kabul edilen ergenlik devrinin sağlıklı geçirebilmesi için Çocuk Sıhhati ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Elif Sağsak, ailelere ikazlarda bulundu. Kızların ortalama 8 ila 13, erkeklerin 9 ila 14 yaş ortasında ergenliğe başladığını hatırlatan Dr. Öğr. Üyesi Sağsak, “Obezite sorunu yaşayan kız çocuklarında ergenlik yaşı öne kaydı. Lakin kimi olgularda belirli hastalıklara bağlı olarak da erken ergenlik gelişebilir” dedi.
Ergenlik periyodunda bedende ruhsal, hormonal ve fizikî kimi değişiklikler olacağını hatırlatan Yeditepe Koşuyolu Hastanesi‘nden Çocuk Sıhhati ve Hastalıkları Çocuk Endokrinoloji Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Elif Sağsak, bu hassas periyotla ilgili ailelere birtakım ikazlarda bulundu.
Hem çocuklar hem ebeveynler açısından epey değer taşıyan bu devrin belirtileri konusunda bilgi veren Dr. Öğr. Üyesi Sağsak, “Kızlarda ergenliğin birinci bulgusu göğüs, erkeklerde testis volümünün büyümesidir. Kızlar ve erkekler farklı vakitlerde ergenliğe girerler. Kızlar 8 ila 13, erkekler 9 ila 14 yaş ortasında ergenliğe girebilir. Kızların ortalama 10 yaşında, erkeklerin ise ortalama 11-11.5 yaşlarında ergenliğe başlamaları normal” diye konuştu.
“BU PERİYODUN SÜRATLİ İLERLEMESİ HASTALIK GÖSTERGESİ OLABİLİR”
İklim değişiklikleri, beslenme, fizikî ve genetik faktörlerin ergenliğin başlama yaşını etkileyeceğini hatırlatan Dr. Öğr. Üyesi Sağsak, kelamlarına şöyle devam etti:
“Erken ergenlik bilhassa kızlarda 8 yaşından evvel göğüs büyümesinin olması erkeklerde 9 yaşından evvel testis büyümesinin olması durumu olarak tanımlanabilir. Kızların 10 yaşından evvel adet olması da erken ergenlik olarak değerlendirilmeli. Kızlarda 8 yaşından, erkeklerde 9 yaşından evvel genital kıllanmanın ve koltuk altı kıllanmasının olması da erkendir. Erken ergenlik diyebilmemiz için bu bulgularla birlikte hormonal bedellerde artış olması ve kemik yaşının ileri olması gerekir. Ağır spor yapan genç ve çocuklarda ergenliğin ilerleyen yıllara kaydığını görebiliyoruz. Bununla birlikte ergenliğin erken başlamasının yanında beklenenden süratli ilerlemesi olağandışı olabilir. Bu üzere durumlarda tabiplerin kıymetlendirilmesi gerekmektedir.”
OBEZİTEYE DİKKAT
“Çalışmalara baktığımızda son 30-40 yılda ergenlik yaşıyla ilgili çok kıymetli bir değişiklik olduğu görülmüyor. Günlük pratiğimizde bilhassa obez kız çocuklarında ergenlik yaşının biraz öne kaydığı görülüyor. Bunun nedeni çocukluk çağı obezitesin artışı” diye konuşan Dr. Öğr. Üyesi Sağsak, ailelerin dikkat etmesi gereken noktalara şu sözlerle dikkat çekti:
“Erken ergenliğe çevresel faktör ve besinlerin tesiri tartışmalıdır. Bu mevzular hala araştırılmakta. Lakin ailelere tavsiyemiz mevsiminde besinler tüketmeleri, kimyasallardan, plastik ve kozmetik eserlerden çocukları uzak tutmaları bununla birlikte sporun çocuklarımızın hayatında olmasını öneriyoruz. Spor yapan çocuk daha sağlıklı oluyor, obezite önleniyor ve bu sayede erken ergenlik önlenmiş oluyor.”
“BOY KISALIĞI DA GÖRÜLÜYOR”
Erken ergenliğin çocuklarda ruhsal sıkıntılara da neden olabildiğini söz eden Dr. Öğr. Üyesi Sağsak, “Ergenlik periyodunda iştah artışı ve uzunluk uzamasında hızlanma olur. Ergenlikten evvel çocuklar yılda 5-6 cm uzarken, ergenlik periyodunda yılda 8-10 cm uzayabilir. Ergenliğin sonunda ise büyüme suratı azalır ve kemik uçları yani epifizler kapanınca büyüme durur. Ergenlik ne kadar erken başlarsa uzunluktaki kayıp o kadar fazladır. Çok erken başlayan ergenliklerde (kızlarda 6 yaş, erkeklerde 8 yaşından önce) kemiklerde süratli ilerleme olur, büyüme plakları epifizler erken kapanır ve büyüme erken durur. Böylelikle ilkokulda sınıfın en uzun çocuğu iken liseye geldiğinde sınıfın en kısası olabilir. Fakat ergenlik yaşı olağana yakın olan hastalarda uzunlukta kayıp çok azdır” dedi.
“ERKEN ERGENLİĞE KİMİ HASTALIKLAR DA NEDEN OLABİLİR”
Olguların birçoklarında altta yatan önemli bir hastalık yokken, kimi olaylarda belirli hastalıklara bağlı erken ergenlik gelişebileceğini hatırlatan Dr. Öğr. Üyesi Elif Sağsak mevzuyla ilgili şu bilgileri verdi:
“Beyinden kaynaklanan kist, tümör, hidrosefali, nörolojik hastalıklar da erken ergenliğe neden olur. Kızlarda altta yatan rastgele bir hastalık riski azken, erkeklerde altta yatan hastalık oranı kızlara nazaran daha fazladır. Bilhassa 2.5 kilonun altında doğan ve yardımcı üreme teknikleri kullanılarak dünyaya gelen bebeklerde erken ergenliği öbür çocuklara nazaran daha fazla görüyoruz.”
“ŞÜPHENİZ VARSA KESİNLİKLE BİR TABİBE BAŞVURUN”
Erken ergenlik tedavisi konusunda da bilgi veren Yeditepe Üniversitesi Hastaneleri Çocuk Sıhhati ve Hastalıkları, Çocuk Endokrinoloji Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Elif Sağsak, şu bilgileri verdi:
“Tedavisi 3 aylık enjeksiyonlar halindedir. Bu tedavi mühletince hastada olumsuz bir etkilenme olmamakta. Tedavi kesildikten sonra ergenlik süreci kaldığı yerden devam etmekte. Tedavinin hayat boyunca olumsuz bir tesiri yoktur. Ailelerin şayet erken ergenlikle ilgili telaşları varsa panik yapmadan evvel doktora başvurmalıdır. Her göğüs büyümesi ya da her ergenlik bulgusu gerçek erken ergenlik olmayabilir. O nedenle tabip tarafından detaylı incelenmesi gerekir.”
Kaynak: Demirören Haber Ajansı
