Covid-19 salgınıyla bir arada dünyanın dört bir yanındaki kentler, güvenlik kavramının ne olduğunu tekrar gözden geçirdi.
Kent merkezindeki ofislerin kapanması, maske zaruriliği, restoran kısıtlamaları üzere nedenlerle kentler çok önemli bir değişimden geçti.
Bu değişimin tesirlerinin daha da sürmesi bekleniyor.
1900’lerin başında İspanyol gribi salgını baş gösterdiğinde nüfusun yalnızca yüzde 14’ü kentlerde yaşıyordu.
Fakat bugün bu oran Birleşmiş Milletler Nüfus Kısmı’na nazaran yüzde 57’ye çıkmış vaziyette.
Economist mecmuasının araştırma ünitesi Economist Intelligence Unit (EIU) 2021 yılına dair inançlı kentler endeksini yayımladı.
Bu endekse nazaran 60 kent altyapı, dijital hayat, ferdî güvenlik, çevresel faktörler üzere 76 güvenlik göstergesine nazaran sıralandı.
Bu yıl pandemiye hazırlık ve Covid-19 vefat oranı üzere bedeller de eklendi.
Bu sıralamaya nazaran Kopenhag, Toronto, Singapur, Sidney ve Tokyo birinci beş sıraya yerleşti.
BBC’den Lindsey Galloway burada yaşayanlarla kentlerinin nasıl değiştiğini, buraları ziyaret edecek olanların neye dikkat etmesi gerektiğini konuştu.
Kopenhag
Danimarka’nın başşehri Kopenhag, bilhassa endeksin çevresel faktörleri açısından öne çıkıyor.
Eylül 2021’de kısıtlamaların kalktığı kentte pandemi sırasında kentte yaşayanların karantinayla başa çıkması için yeşil alanlar büyük kıymet taşıdı.
Kâr maksadı gütmeyen bir tertip olan Copenhagen Capacity’nin CEO’su Asbjørn Overgaard, “Parklar ve yeşil alanlar su yollarıyla bir arada pandemi vaktinde çok popülerdi. Kopenhag’da yaşayanlar buralarda yürüyüşe çıktı, yiyeceklerini ve içeceklerini alarak kentin nefes alınan yerlerinin tadını çıkardı” diyor.
Kent hala insanlara korona rehberleri vermeye ve açık alanlarda kümeler ortasında ara bırakılması için yönlendirmeler koymaya devam ediyor.
Ülkedeki dayanışma ve topluluk ruhu, ki Danca’da “samfundssind” sözüyle tanımlanıyor, hükümet yetkilileri de dahil olmak üzere vatandaşların birbirine güvenmesini ve birlikte çalışmasını sağlıyor.
İnançlı Kentler Endeksi, yolsuzluğun denetim altına alınması ile inançlı kentler ortasında bir temas kuruyor.
Danimarka’nın dünyanın en az yolsuzluğun görüldüğü ülke olarak sınıflandırılması bu durumu açıklamaya yetiyor.
Böylelikle vatandaşların pandemi boyunca kurumlara ve birbirlerine güvenmesi sağlandı.
Kopenhag ayrıyeten hem kendi vatandaşlarına hem de turistlere parasız bir Covid test programı uygulamakta.
Bu programdan toplanan bilgiler, pandeminin yeterli bir biçimde gözetlenmesini sağlarken atık suların denetim edilmesiyle bundan sonraki pandemilerin tespit edilmesi amaçlanacak.
Toronto
Kanada’nın en büyük kenti Toronto, altyapı ve etraf güvenliği üzere alanlarda gösterdiği güçlü performans ile endekste ikinci sırada geliyor.
Kentte yaşayanlar bilhassa topluluklar ortasındaki bağlantının güzel olmasından mutlu; böylece aşı şuuru de yükselmiş oldu.
Toronto’da yaşayan Farida Talaat, farklı toplulukları hedefleyen aşılama programının kenti daha inançlı kıldığını vurguluyor.
Konutlarını terk edemeyen şahıslar ya da siyah toplulukları hedefleyen programlarla aşıların herkese eşit bir biçimde ulaşması hedeflendi.
Kentte yaşayanlar, kentin çok kültürlülüğü güçlendiren uzun tarihinden dolayı daha inançta hissetti.
Kentte 1998’den beri yaşayan Filipe Vernaza, “Toronto’da, Kanada dışında doğmuş olmak çok olağan. Farklı etnik ve kültürel kümelerin sahiden de birbiriyle etkileşim halinde olduğunu görmek mümkün. Bir ortaya gelen bir küme insan olağanda farklı etnik kökenden, cinsel yönelimden ve dinlerden oluyor. Toronto, kendinizi olduğunuz şahıstan dolayı inançta hissedebileceğiniz açık görüşlü bir şehir” diyor.
Singapur
Dijital güvenlik, sıhhat güvenliği ve altyapı güvenliği açısından ikinci gelen Singapur, dijital gözetleme ve temas takip ile bu özelliklerini kullanarak daha pandeminin birinci günlerinde süratli bir biçimde ilerledi.
Singapur birebir vakitte nüfusunun yüzde 80’ini aşılayarak bu açıdan da dünyanın en yüksek aşılama oranına sahip ülkelerinden biri. Hala gözetleme ve temas takibe ise devam ediyor.
Singapur’da yaşayan ve bir seyahat blog muharriri olan Sam Lee, “Herhangi bir binaya ya da alana girmeden evvel kentte yaşayanların telefon uygulamasından tarama yapması gerekiyor. Böylelikle yetkililer virüsle temas etmiş şahısları daha kolay takip edebiliyor, karantina gerekiyorsa bunun kararı süratle veriliyor” açıklamasında bulunuyor.
Ülkeye girmeden evvel temas takip yapılması için kod ya da uygulamanın indirilmesi gerekiyor.
Birden fazla şirketin meskenden çalışma nizamına geçmesi Lee’ye nazaran toplu ulaşımdaki kalabalığın da azalmasını sağladı.
Turizm merkezleri, alışveriş merkezleri, postaneler ve manavlar, hudutlu bir biçimde içeri insan alıyor.
Sidney
Avustralya’nın en büyük kenti güvenlik açısından beşinci sırada yer alırken sıhhat güvenliği açısından da 10. sıraya yerleşti.
Pandeminin başlamasıyla hudutlarını kapatan birinci ülkelerden biri olan Avustralya, sıkı karantina şartları uygulamaya soktu.
Avustralya’da kişi başına düşen Covid vefat oranı dünyanın en alt sıralarında geliyor.
New South Wales eyaletinde aşılama oranının yüzde 70’e varmasıyla kasım ayında kimi sınırlamaların kalkması ve memleketler arası sonların açılması bekleniyor.
Kentte yaşayanlar pandemi sırasında şahsî güvenlikleri açısından güçlü bir yerde olduklarını hissetti.
Üç yıldır Sidney’de yaşayan Passport Down Under isimli seyahat sitesinin kurucusu Chloe Scorgie, “Sidney’de hissettiğim kadar hiçbir ülkede bu kadar inançta hissetmedim. Sidney’i bir bayan olarak tek başıma dolaştım lakin hiçbir tehlike sezmedim” diyor.
Kent, dijital güvenlik açısından birinci sıraya yerleşerek saklılık siyasetleri, siber güvenlik tedbirleri ve akıllı kent açısından öne çıkan bir yer.
Sidney’in akıllı kent siyasetleri kapsamında çöp kutularına, sokak lambalarına ve banklara konan akıllı sensörler ile bu gereçlerin kullanımı, ulaşım ve yaya aktivitesi ile ilgili bilgi toplanıyor.
Akıllı ışıklandırma ve CCTV ağı ile karanlıktan sonra güvenlik sağlanarak gece iktisadı güçlendiriliyor.
ChillOUT merkezleriyle açık hava yerlerde bir ortaya gelenler akıllı ışıklandırmadan yararlanıyor, WiFi’a bağlanabiliyor ya da elektronik aygıtlarını prize takabiliyor; buralardan toplanan bilgiler kenti yönetenlere geri gönderiliyor ve böylelikle vatandaşların kentin altyapısıyla nasıl bir etkileşim kurdukları ölçülebiliyor.
Tokyo
Japonya’nın başşehri Tokyo, endeksin beşinci sırasına yerleşirken sıhhat sistemine erişim, pandemiye hazırlılık, beklenen hayat mühleti, akıl sıhhati ve Covid-19 mevt oranı üzere pahaları ölçen sıhhat güvenliği açısından ise üstlerde geliyor.
Olimpiyatlar sırasında olay sayıları yükselmiş olsa da nüfusta aşılama oranının yüzde 60’a çıkmasıyla hastalanma oranı önemli bir formda düştü.
Böylelikle eylül sonunda koronavirüs kısıtlamaları yavaş yavaş kaldırıldı.
Bunun yerine tıbbi binalara ve büyük etkinliklere girmek için aşı sorulması ya da şirketlerin aşılılara indirim önermesinin teşvik edilmesi planlanıyor.
Tokyo, ulaştırma güvenliği, yayalara kolaylık ve ulaşım ağı üzere faktörleri ölçen altyapı güvenliği açısından da birinci beşin içinde yer alıyor.
Tren ağlarıyla donanmış yürüyüş yapılabilen bir kent olan Tokyo, kentte yaşayanların birbiriyle etkileşime girmesini, böylelikle mahallelerde hataların önlenmesi için vatandaşların etkin iştirakini sağladı.
The Küresel Youth Review mecmuasının kurucusu olan ve Tokyo’da yaşayan Sena Chang, “Tren istasyonlarındaki kayıp ofislerinden neredeyse gereksiz olan bisiklet kilitlerine kadar, oburlarının uygunluğu ve rahatı için çok büyük bir hürmet gösteriliyor” diyor.
Kentin merkezinde unuttuğu alışveriş poşetini kibar bir notla bıraktığı yerde bulan Sena Chang, “Yüzyıllardır süren birliktelik duygusu ve birbirine duyulan hürmet, Tokyo’yu şimdiye kadar yaşadığım en inançlı yer yaptı” kelamlarını kullanıyor.
