Parkinson hastalığı, fiziksel ve zihinsel belirtilerle kendini gösteren bir beyin hastalığıdır. Ayırt edici işaretler, istemsiz titreme, kas sertliği ve yavaş hareketlerdir. Parkinson hastalığının birkaç aşaması vardır ve belirtiler, durum ilerledikçe genellikle kötüleşir.
Parkinson hastalığı için ne kadar erken tıbbi müdahale alırsanız, uzun vadeli sonuçlar o kadar iyi olabilir. Bu nedenle belirtileri bir an önce tespit etmek çok önemlidir.
İşte Parkinson hastalığının fiziksel ve zihinsel 23 erken belirtisi.
FİZİKSEL BELİRTİLER
Uzmanlara göre, Parkinson hastalığı olan kişiler, diğer fiziksel ve bilişsel semptomlara ek olarak genellikle titreme, yavaş hareket ve kaslarda sertlik yaşarlar. Bazı belirtiler durumun kendisine bağlı olarak gelişirken, diğerleri diğer belirtilerin bir sonucu olarak ortaya çıkar.
1. Titreme
Belki de Parkinson hastalığının en bilinen belirtisi istemsiz titremedir. Titremeler tipik olarak el, kol, ayak veya bacakta başlar ve ardından vücudun her iki tarafını da etkiler. Dil, ağız ve çenede titreme de görülebilir. Bazen kişi, işaret parmağını ve başparmağını birbirine sürttüğü titreme de yaşayabilir.
Titremelerin karakteristik özelliği, genellikle uzuv dinlenirken meydana gelmeleri, ancak kişi meşgulken yani uzvu kullanırken veya uykudayken durmasıdır.
Bireyin “iç titreme” denilen şeye sahip olması da mümkündür, yani titremeleri hissedebilir, ancak bu titremeler başkaları tarafından görülemez.
2. Bradikinezi
Parkinson belirtileri listemizde sonraki sırada bradikinezi veya yavaş hareket var; beyinden vücudun belirli bölgelerine talimatların yavaşça aktarılmasından kaynaklanır.
Hastalık ilerledikçe, bradikinezi yataktan kalkmak veya kıyafetleri iliklemek gibi basit görevleri bile daha zor ve zaman alıcı hale getirebilir. Bu belirti aynı zamanda kişinin nasıl yürüdüğünü de etkiler. Kişi, alışılmadık derecede küçük adımlar atabilir veya ayaklarını yerde sürükleyebilir.
Zamanla kötüleşme olasılığının yüksek olmasına rağmen, uzmanlar bu semptomun oldukça öngörülemez olabileceğini vurgulamaktadır. Bir an eskisi kadar kolay hareket edebilirsiniz ve sonra aniden banyo gibi günlük işleri yapmak için yardıma ihtiyacınız olabilir. Bu nedenle, bradikinezi hızlı bir şekilde ortaya çıkıp, kaybolabilir ve günlük yaşam aktivitelere yardımcı olması için evde bir bakıcının olması yararlı olabilir.
3. Sertlik
Parkinson ayrıca kas sertliğine de neden olabilir, bu da ağrıya neden olabilir ve hareket açıklığınızı sınırlayabilir. Vücuttaki herhangi bir kasta sertlik yaşanabilir, ancak Parkinson hastalığında sertlik en çok boyun, omuz ve kollarda görülür.
Titreme, bradikinezi ve sertlik, Parkinson’un ana fiziksel semptomlarını oluşturur. Bununla birlikte, bu belirtiler başka sağlık sorunlarından da kaynaklanabilir. Gerçekten Parkinson hastalığından kaynaklanıyorsa, muhtemelen aşağıdaki semptomlara da yol açacaklardır:
4. Duruş ve Denge Sorunları
Parkinson hastalığı olan bireyler, duruşları ve dengeleri ile ilgili sorunlar geliştirebilirler. Duruş ve denge birbiriyle ilişkilidir. Dik duramama (eğik duruş) çoğu zaman bir kişiyi denge bozukluğuna karşı savunmasız kılar, bu da düşme gibi kazalara neden olabilir. Örneğin, hafif bir itme, kişinin kontrolsüz bir şekilde ilerlemesine ve bir şeye çarpmasına veya düşmesine neden olabilir.
5. Otomatik Hareket Kaybı
Parkinson hastalığının bilinçaltında yaptığımız hareketlerin kaybına yol açabileceğini biliyor muydunuz? Bu noktada, bir birey yürürken doğal olarak ellerini sallamayı bırakabilir. Bazı durumlarda gülümseme bile bırakılabilir.
6. Konuşmadaki Değişiklikler
Parkinson semptomları genellikle konuşmadaki değişiklikleri de içerir; ancak kişinin konuşma şekli kişiye göre değişir. Örneğin, bir kişi normalden daha hızlı veya daha yavaş konuşabilir; diğerleri ise konuşmadan önce ciddi bir tereddüt gösterebilir. Bazıları da kendilerini alışılmadık şekilde monoton bir şekilde ifade edebilir.
7. Yazımdaki Değişiklikler
Parkinson hastalığı, bir kişinin yazma şeklini de etkileyebilir veya değiştirebilir. Durum ilerledikçe, bireyler yazmayı daha zor bulabilir, bu nedenle yazıları daha küçük veya anlaşılması daha zor görünebilir.
8. Çiğneme veya Yutma Kaygıları
Parkinson hastalığı olan kişiler salya akması ve / veya yutma ve çiğneme güçlükleri yaşayabilir. Bu semptomlar endişe vericidir çünkü yemeye müdahale eder ve boğulma riskini artırır. Bu semptomlara, konuşma terapisi yardımcı olabilir.
9. Cilt Sorunları
Birçok kişi hareketlerle ilgili olan Parkinson hastalığı belirtilerine odaklandığından, durumun neden olduğu cilt değişikliklerini gözden kaçırabilirler. Raporlar, Parkinson hastalığının deride artan yağ üretimi, kızarıklık ve kaşıntı ile iltihaplanma gibi değişikliklere yol açabileceğini göstermektedir. Ayrıca kafa derilerinde kepek de sık görülür.
10. Azalan Koku Alma Yeteneği
Hipozmi adı verilen azalan koku alma yeteneği, Parkinson hastalığının erken belirtilerinden biridir. Bazı kişiler Parkinson teşhisinden yıllar önce hipozmi yaşarlar. Ancak, koku kaybı yaşayan herkesin Parkinson hastalığına yakalanmayacağını lütfen unutmayın.
11. Mesane Sorunları
Parkinson hastalığının yaygın semptomlarından biri de idrar kaçırmadır. Çoğu zaman, bireyler mesane henüz dolu olmasa bile acil ve sık idrara çıkma ihtiyacı duyarlar. İlk bakışta, idrar kaçırma büyük bir sorun gibi görünmeyebilir; ancak sık sık meydana geldiğinde, kişinin günlük yaşamını ve güvenini olumsuz etkileyebilir.
12. Sindirim Sistemi Belirtileri
Kas sertliğine ve yavaşlayan hareketlere neden olan beyin değişiklikleri, sindirim sistemimizdeki kasları da etkiler. Bu, yiyeceğin sindirim sisteminden geçmesini zorlaştırır, bu da bağırsak semptomlarına, daha yaygın olarak kabızlığa (haftada üçten az bağırsak hareketine sahip olma) neden olur. Yiyeceğin mideden ince bağırsağa yavaşça boşalması nedeniyle mide bulantısı da ortaya çıkabilir.
13. Ağrı
Durum ilerledikçe ağrı, nihayetinde Parkinson semptomlarının bir parçası haline gelir. Daha önce belirtildiği gibi, kas sertliği ağrıya neden olabilir; ancak Parkinson hastalığında ağrının tek kaynağı bu değildir. Özellikle duruş değişikliği veya düşme gibi kazalar nedeniyle ağrılı hisler kas-iskelet sistemi ile ilgili olabilir. Ayrıca vücudun farklı bölgelerinden beyne ve omuriliğe sinyal taşıyan sinirlerin hasar görmesinden kaynaklanan nöropatik ağrı da yaşanılabilir.
14. Görmede Değişiklikler
Parkinson hastalarının tanıdan sonra görme değişikliklerini bildirmeleri şaşırtıcı değildir. Birincisi, göz kaslarının yavaş hareketleri okumayı zorlaştırabilir. Göz kırpma refleksi nedeniyle göz kuruluğu yaşayabilirler veya gözlerini açmada zorluk yaşayabilirler.
15. Uyku Rahatsızlığı
Parkinson hastalığının kendisi uyumada güçlükle sonuçlanabilirken, ilerledikçe birçok faktör de devreye girer. Bu noktada, idrar kaçırma, Parkinson hastası bir kişiyi gecenin ortasında uyandırabilirken, kabızlık da uyku kalitesini düşürebilir. Ayrıca yavaş hareket, rahat bir pozisyon bulmada zorluğa da neden olabilir.
16. Kilo Sorunları
Çoğu durumda, Parkinson hastalığı ve ortaya çıkardığı belirtiler insanların kilo vermesine neden olur. Örneğin, mide bulantısı ve kabızlık iştah kaybına neden olabilirken, yavaş hareket ve kaslarda sertlik yemek yemede zorluklara yol açabilir. Ancak kullanılan ilaçlar, kilo almaya neden olabilir.
17. Yorgunluk
Durumlarını öğrenmekten uyku bozuklukları gibi belirti ve semptomlara kadar her şeyin stresi, yorucu bir şey yapılmadığında bile yorgunluğa (veya şiddetli yorgunluk hissine) neden olabilir.
18. Düşük Kan Basıncı ve Baş Dönmesi
Parkinson hastalığı olan kişiler, pozisyonları çok hızlı değiştirdikten sonra ortostatik hipotansiyon veya düşük tansiyon geliştirebilirler. Bu genellikle baş dönmesine neden olur.
19. Cinsel İşlev Bozukluğu
Parkinson’un semptomları, libido azalması veya cinsel dürtü azalması gibi cinsel sağlığı etkileyebilir. Bazı erkeklerde ayrıca sertleşme bozukluğu veya bir ereksiyon elde edememe veya sürdürememe gelişir.
ZİHİNSEL BELİRTİLER
Beyinde meydana gelen hareketi ve kas tonusunu etkileyen değişiklikler, bir kişinin nasıl düşündüğünü etkileyerek bilişsel işlevi de etkileyebilir. Dahası, fiziksel semptomların ağırlığı ve belirtisliği, ruh sağlığı sorunlarını tetikleyebilir.
20. Kaygı ve Depresyon
Parkinson hastasında meydana gelen bilişsel değişiklikler, anksiyete ve depresyonu olanlarla benzerlikler taşır. Bunun da ötesinde, ilaç, terapi ve eskisi gibi şeyler yapamamanın getirdiği stres ve endişeler, anksiyete ve depresyon riskini artırabilir.
21. Hafıza Sorunları ve Bilişsel Değişiklikler
Bir şeyleri hatırlama yeteneğinin azalması ve odaklanmada zorluk, Parkinson’un sonraki aşamalarına kadar ortaya çıkmayabilir, ancak uzmanlar riskin her zaman var olduğunu söylüyor. Parkinson hastası birçok birey, sonraki aşamalara doğru demans geliştirme eğilimindedir.
22. Halüsinasyonlar ve Sanrılar
Önceden uzmanlar, psikotik semptomların, özellikle halüsinasyonların ve sanrıların, çoğunlukla Parkinson ilaçlarının uzun süreli kullanımından kaynaklandığına inanıyordu; şimdi, bunların hastalığın kendisiyle ilgili olabileceğini buldular.
23. İlgisizlik
Ağrı ve hareket kabiliyetinin azalması gibi fiziksel semptomlar nedeniyle, bireyler genellikle günlük aktivitelere karşı bir ilgi eksikliği geliştirir. Çevrelerindeki insanlar da kişiliklerinde ve davranışlarında değişiklikler fark edebilir.
