Pornografi bağımlılığı, hiperseksüel bozukluğun yalnızca bir alt çeşidi değil, tıpkı vakitte sıklıkla mastürbasyon içerdiği için şu anda en yaygın olanıdır. Günümüzde pornografiyi bu kadar yaygın hale getiren anonimlik, satın alınabilirlik ve erişilebilirlik faktörleri dikkate alındığında, pornografi kullanımının son on yılda son derece süratli değiştiğini söyleyebiliriz. İnternetin bu biçimde daima kullanımı mali, yasal, mesleksel ve bağlantı açısından yahut ferdî olarak çeşitli olumsuz sonuçlara neden olabilmektedir.
Cinsellik büyük ölçüde heterojen bir davranıştır ve patolojik istikametleri yüzyıllardır incelenmektedir. Gerçek bir disfonksiyonu neyin oluşturduğunu tanımlamak ve bu tarifin şahısları damgalamak ve patolojik hale getirmek için muhtemel yanlış kullanımından kaçınmayı başarmak hiç kolay değildir.
Peki hangi durumlarda pornografi bağımlılığından bahsetmek gerçek olacaktır? Birlikte inceleyelim:
*Kontrol kaybı: Pornografik gereçlere ulaşmak için ağır bir uğraş ve bu davranışı azaltmaya yönelik başarısız girişimler
*Tolerans gelişimi: Vakitle birey pornografik içeriklerle daha fazla uyarılma gereksinimi duyar ve daha şok edici yahut sıra dışı içeriklere yönelir.
*Günlük işleyişte bozulma: İlgi alanlarının daralması, hayatın başka alanlarının ihmal edilmesi, toplumsal ilgilerde zorluklar, iş yahut okul performansında düşüşler ve günlük hayat aktivitelerinde zorlanmalar ortaya çıkabilir.
Bağımlılık bozukluklarının tümünün kaynağında ortak nörobiyolojik ve çevresel faktörler olduğu ve çoklukla bu faktörlerin bir ortaya gelmesi sonucunda bağımlılıkların ortaya çıktığı görülmektedir. Nobel ödüllü Nikolaas Tinbergen tarafından bulunan ‘normalüstü uyaran’ fenomenine nazaran, beynimiz geliştikçe pornografi üzere ‘yapay uyaranlar’ doğal ödül sistemimizi, atalarımızın tipik olarak karşılaştığından daha yüksek düzeylerde harekete geçirerek kişiyi bağımlılık yaratan bir moda geçmeye yatkın hale getirir. Öteki yandan mükafatların öngörülmesinde ve yeni olaylara karşılık verilmesinde rol oynayan Dorsal Singulat Korteks üzere birtakım beyin bölgelerinde tekrarlanan maruziyetten sonra aktivitelerin azalması evvelki uyaranlara alışkanlığın gelişmiş olmasına işaret eder. Bu durum, yeni cinsel uyaranlar için artan istekle sonuçlanır. Böylelikle kişi, kelam konusu alışkanlığın ve duyarsızlaşmanın üstesinden gelmek için cinsel tatmin aracı olarak daha fazla (yeni) pornografi arar ve bu davranışı gerçek seks yerine tercih eder.
Pornografi bağımlılığı klinikte karşımıza nasıl çıkıyor?
• Erektil Disfonksiyon: Günümüzde daha sık görülmeye başlayan pornografiye bağlı mastürbasyon kesinlikle bir patoloji belirtisi değildir. Genç erkek nüfusun kıymetli bir kısmı pornografi için interneti kullanmaktadır ve bu yol onların cinsel hayatları açısından en kıymetli kaynaklardan biridir. Fakat pornografi kullanımındaki artış gençler ortasındaki erektil disfonksiyondaki keskin artış ile ilişkilendirilmektedir. Yapılan bir çalışmada gerçek bir partnerle erektil disfonksiyon yaşayan bireylerin yarısından fazlası pornografi kullanırken bu sorunu yaşamadığını bildirmiştir.
• Psikoseksüel Tatminsizlik: Pornografi kullanımı hem erkekler hem de bayanlar için cinsel tatminsizlik ve cinsel fonksiyon bozukluğu ile ilişkilendirilmiştir. Bunun nedenleri ortasında kişinin kendini ve partnerinin bedenini pornografik imajlarla kıyaslaması, artan performans baskısı, daha az gerçek seks aktivitesi, daha fazla cinsel partner olması ve para ile seks hizmeti satın alınması yer alıyor. Lakin bir bağımlılık haline gelmediği sürece çevrimiçi pornografinin kendi başına ziyanlı tesirleri olmayabilir. Bu durum bayanların pornografi kullanımı ile ilgili olumlu sonuçlar ortasındaki ilgiyi açıklamaktadır.
•Ek Hastalıklar : Hiperseksüel davranışlar, anksiyete bozukluğu, duygudurum bozukluğu, alkol-madde kullanım bozukluğu,oyun bağımlılığı ve cinsel fonksiyon bozuklukları pornografi bağımlılığına eşlik edebilen ruhsal bozukluklardır.
Tedavi yaklaşımları
Tedavi için farklı yaklaşımlar mevcuttur ve bireyin özel gereksinimlerine uygun bir tedavi planı oluşturulmalıdır. Yaygın tedavi tekniklerinden kimileri psikoeğitim, Bilişsel Davranışçı Terapi, Psikodinamik Psikoterapi, Kabul ve Kararlılık Terapisi ,aile terapisi ve çift terapisidir. Tedavi stratejileri açısından temel gaye, klinik belirtilerin nüksetme oranının yüksek olması nedeniyle, pornografi kullanımını azaltmak hatta büsbütün ortadan kaldırmaktır. Bunu başarmanın yolu hastaya nazaran değişeceğinden kullanılan stratejilerde ferdî esneklik gereklidir. Farkındalık ve kabul temelli psikoterapinin birtakım durumlarda farmakolojik bir yaklaşımla eşit yahut daha fazla kıymetli olduğu görülmektedir.
Bu makalede öne sürülen fikir ve yaklaşımlar külliyen muharrirlerinin özgün fikirleridir ve Onedio’nun editöryal siyasetini yansıtmayabilir. ©Onedio
