Çocuk enfeksiyon hastalıkları uzmanı Prof. Dr. Mehmet Ceyhan, Sıhhat Bakanı Fahrettin Koca’nın Türkiye’de üretileceğini ve vatandaşlara fiyatsız verileceğini açıkladığı Covid-19 tedavisinde kullanılacak Molnupiravir isimli ilaca ait, “Bu ilaçla ilgili çalışmalar, 2021’in ilkbaharından beri devam ediyor. Şimdi daha Faz-3 çalışması da bitirilmedi. Bu ilacın şimdi kesin tesirli olduğunu bilmiyoruz. Elde edilen birinci bilgilere nazaran; hastaneye yatışları yüzde 50 oranında önlediği rapor edildi. Şimdi daha Türkiye’de ruhsat almamış ve aktifliği çok açık gösterilmemiş bir ilaç için şimdiden, ‘Biz bunu üreteceğiz, herkese fiyatsız dağıtacağız’ demek, biraz erken” dedi.
Mehmet Ceyhan, Fahrettin Koca’nın Türkiye’de üretileceğini ve fiyatsız verileceğini açıkladığı Covid-19 tedavisinde kullanılacak Molnupiravir isimli ilaca ait görüşlerini açıkladı.
Sıhhat Bakanlığı Koronavirüs Bilim Konseyi Üyesi ve Türk Klinik Mikrobiyoloji ve İnfeksiyon Hastalıkları Derneği (KLİMİK) Lideri Prof. Dr. Serap Şimşek Yavuz’un, Türkiye’de de kullanılan Favipiravir ilacı için yaptı “PRESECO ile ayaktan tedavi gören hastalar incelendi ve birinci açıklanan sonuçlara nazaran ilacın hastalığı tedavi etmede çok da faal olmadığı gösterildi. Ülkemizde de tedavi protokolünden çıkarılmasını bekliyoruz” açıklamasının sorulması üzerine Ceyhan, şunları söyledi:
“Yan tesiri olmayan bir ilacın tesiri de yoktur”
“KLİMİK Derneği bir çalışma yaptı ve ‘Bu ilacın bir yararı yoktur’ diye bir açıklama yaptı. Ama bu ilacın etkisiz olduğu, çok uzun bir müddettir biliniyor. Yurt dışında birinci başta birçok ülke sıtma ilacını da Favipiravir’i de kullanmaya başladı fakat en kısa müddette Türkiye’nin dışında değerlendirmeler yayınlandı ve bu ilacın etkisiz olduğu görüldü. Ve tesirli bir ilaç da o geçen periyotta bulunamadı. Lakin o devirde, bizim ısrarla her iki ilacın da bir faydası olmadığını ve kullanılmaması gerektiğini söylememize karşın, Bilim Heyeti daima o ilacın kullanılması için merkezleri aradı. Biz, çocuklarda hiç kullanmadık. Lakin yetişkinlere kullanıldı. Bir faydası olmadı lakin ‘Bir ziyanı oldu mu’ diye sorarsanız, açıkçası her ilacın bir yan tesiri vardır. Yan tesiri olmayan bir ilacın tesiri de yoktur. Lakin Favipiravir’in, uzun müddetli, hayatı tehlikeye sokan ya da kronik bir hastalığa neden olan bir yan tesiri bilinmiyor. Hasebiyle ilacı kullananların da telaşlanmasına gerek yok.”
Sıhhat Bakanı Fahrettin Koca’nın, dün Kabine Toplantısı’nın akabinde, “Molnupiravir ile ilgili müsaade alındı, kimi ülkeler de siparişi şimdiden vermiş oldular. Biz, Türkiye olarak yeniden birebir halde vatandaşımızı erken devirde bu ilaçlarla fiyatsız tanıştırma noktasında kararlıyız” açıklamasını da pahalandıran Ceyhan, Molnupiravir ile ilgili şu bilgileri verdi:
“İlacın şimdi kesin tesirli olduğunu bilmiyoruz “
“Bu ilaç, ABD’de bir teknoloji firması tarafından geliştirilen, lakin temelde tesir düzeneği Favipiravir üzere antiviral, gripte kullanılan başka ilaçlar üzere misal bir sistemi olan bir ilaç aslında. Ve bu ilaçla ilgili çalışmalar, 2021’in ilkbaharından beri devam ediyor. Şimdi daha Faz-3 çalışması da bitirilmedi. Yalnızca firma, acil ihtiyaç olduğu için Faz-3 çalışmasının şimdiye kadar olan bilgileriyle acil kullanım onayı için FDA’ya başvurdu. Bunun üzerine İngiltere başta olmak üzere birtakım ülkeler bu ilaçtan, tesirli çıkarsa almak üzere siparişler verdiler. Bu daima bu türlü yapılır. Bu ilacın şimdi kesin tesirli olduğunu bilmiyoruz. Şimdi Faz-3 çalışması bitmedi. Lakin elde edilen birinci datalara nazaran, hastaneye yatışları yüzde 50 oranında önlediği rapor edildi. Çabucak gerisinden diğer bir Amerikan firması da Paxlovid diye diğer bir ilaç üzerinde yine çalışarak çok daha yüksek, yüzde 80’in üzerinde aktiflik rapor etti. Bu Paxlovid, aslında 2002-2003’teki Sars salgınında geliştirilmiş ve kullanılmıştı, daha sonra unutulmuştu. Halbuki Molnupiravir, yalnızca yüzde 50 oranında tesirli.
“Açıklanan yüzde 51’lik bir aktiflikten kelam ediyoruz”
Artık biz, başlarken de bu türlü bir kusur yaptık. Yani bu ilaçlar kullanılmaya başlarken aslında ben bunu direkt Bakanlık’la da görüşmüştüm. Hiç değilse bu ilaçlar bir kümeye verilip bir kümeye verilmeseydi biz, rahatlıkla ‘Bu ilaç bizde de bu kadar tesirli ya da etkisiz’ diyebilirdik. Lakin Bilim Kurulu’nun son derece yanlış bir kararıyla ‘Bu ilacın aktif olduğunu Çinliler gösterdi, şayet aktif olduğu bilinen bir ilaç varsa bir küme hastaya bu ilacı vermemek etik olmaz’ dediler. O nedenle PCR’ı müspet çıkan herkese bu ilaçlar kullanıldı. Bir müddet sonra sıtma ilacının yan tesirleri fazla olduğu için ve de tesiri olmadığı için kullanımdan kaldırıldı ancak Favipiravir için yerli üretim de yapıldı ve münasebetiyle Bakanlığın elinde epey ilaç oldu. Bakanlık, birçok ülke bu ilacı bırakmışken kullanmaya devam etti. Artık tıpkı şeyi Molnupiravir’de yapmamak lazım. Eldeki tek mevcut data, bir Faz-3 çalışmasının mevcut sonuçları. Açıklanan yüzde 51’lik bir aktiflikten bahsediyoruz. Bu türlü çabucak tez eder, üzerine atlarsak bir mühlet sonra ‘Etkinliği yüzde 50 değil’ diye bir sonuç çıkabilir ve biz, bu sefer ürettiğimiz Molnupiravir elimizde kalarak bekleriz.
“Firma, 114 tane ülkeye bilgilerini vereceğini açıkladı”
Burada alışılmış şuna çok dikkat etmek lazım. Bu biçimde birçok ilaç heyecan yaratıyor. Lakin bunların bir kısmı büyük çapta kullanıldıktan sonra, binlerce hadise üzerinde sonuçlar elde edildikten sonra farklı biçimde değerlendirilebiliyor. Artık Türkiye’nin bu ilacı üretme kararına gelince; bu aslında Türkiye’nin verdiği bir karar değil. Olağanda ilaç geliştiren rastgele bir şirket, ilaç kendi buluşuysa aşikâr bir müddet Bilgi Muhafaza Kanunu vardır, o kanuna nazaran, o firmanın ilacını, o firmanın bilgilerini kullanarak rastgele bir ülke üretemez. Bu ilaç, araştırma dışında daha kullanıma başlanmamış bir ilaç. Münasebetiyle olağanda üretemez. Lakin firma, bir açıklama yaptı ve ‘Ben bunun yaygınlaşması için bilhassa kendim müracaatta bulunmayacağım lakin ülkeler kendi isteğiyle bu ilacı üretmek isterlerse onlara da bilgilerimi vereceğim’ dedi. Bu halde 114 tane ülkeye bilgilerini vereceğini açıkladı. Örneğin Güney Amerika ülkelerine vermedi. Lakin öbür bütün ülkelere -ki bunun içinde Hindistan üzere çok kalabalık ülkeler de var- ‘Bu ilacı kullanabilirsiniz’ dedi. Birtakım firmalar da örneğin sekiz tane Hindistan firması, şimdiden üretme müsaadesini aldı. Ruhsatı ülkeler kendileri kıymetlendirecek.
“Biz bu ilacı üreteceğiz, herkese fiyatsız vereceğiz demek biraz erken aslında”
Şimdi daha Türkiye’de ruhsat almamış ve aktifliği çok açık gösterilmemiş bir ilaç için şimdiden, ‘Biz bunu üreteceğiz, herkese fiyatsız dağıtacağız’ demek biraz erken aslında. Biraz bekledikten sonra, o yüzde 50 aktiflik oranları daha farklı çıkabilir. Daha yüksek de çıkabilir, daha düşük de çıkabilir. Bunlar yalnızca bir orta sonuç. Paxlovid ise biraz daha geriden geliyor. O ilaç evvel ABD’den ruhsat alacak. O firmanın, ‘Bu bilgileri paylaşacağız’ diye bir açıklaması yok. Molnupiravir’in bu halde müsaade vermesinin bir nedeni de daha sonra gerisinden öteki firmanın daha faal görünen bir ilacının açıklanması. Münasebetiyle onlar, buradan çok büyük bir gelir beklentisi olmadığı için ülkelere müsaade vereceklerini açıkladılar. Durum bundan ibaret aslında.”
