İTİMAT Hastanesi Bayan Hastalıkları ve Doğum Kısmından Prof. Dr. Ömer Lütfi Tapısız, endometriozisin (çikolata kisti) her 10 bayandan birinde görülen önemli bir toplum sıhhati sorunu olduğunu belirterek, “Burada değerli olan husus hastalığın erken teşhis edilmesi ve hastaların multidisipliner bir biçimde takip ve tedavilerinin planlanmasıdır” dedi.
Prof. Dr. Ömer Lütfi Tapısız, yaptığı yazılı açıklamada, endometriozisin her 10 bayandan birinde görülen önemli bir toplum sıhhati sorunu olduğunu, olağanda rahmin iç kısmını döşeyen endometrium katmanının rahim dışında bulunması olarak tanımlandığını bildirdi. Hastalık sıklıkla pelvis denilen karnın alt bölgesinde görüldüğünü belirten Tapısız, fakat daha az sıklıkla da olsa bedenin her yerinde görülebilen bir hastalık olduğunu kaydetti. Bilhassa adet devirlerinde gözlenen şiddetli ağrının en sık karşılaşılan belirti olduğunu bildiren Tapısız, “Bunun yanında cinsel bağ sırasında ağrı, karnın alt bölgesinde daima ağrı, büyük tuvalete çıkarken zorlanma ve ağrı, sık idrara çıkma ve idrarda kan görülmesi üzere şikayetlere de sebep olabilmektedir.” dedi.
Tapısız, hastalığın kesin nedeninin bilinmediğini belirterek, “En yaygın kabul gören teori; her ay gerçekleşen istikameti dışarı olan kan akımının, geriye gerçek tüplerden karın içine akması, beden hami düzeneklerinin bu kanı temizleyememesi sonucunda dokularda iltihap gelişmesi ve süreç sonunda yapışıklıkların ve yangının oluşmasıdır.” tabirini kullandı.
TANISI NASIL KONULMAKTA?
Tapısız, endometriozis hastalarının çoğunlukla 25-35 yaş ortasında ve üreme çağındaki bayanlar olduğunu belirterek, şunları kaydetti: “Hastalar çoklukla; kasık ağrısı, hamile kalmada zorluk ve/veya yumurtalık kisti şikayetleri ile başvururlar. Tabip, şikayetleri sorgulayıp değerlendirdiğinde ön teşhis ve kuşkusu doğrultusunda hastayı muayene edecektir. Fizik muayene bulguları hastadan hastaya farklılık göstermekle birlikte, endometriozis lezyonlarının (endometriotik implant) yerleştiği yerlere nazaran rahim art duvarında nodüller, yumurtalıkta kistler, muayenede ağrılı bölgeler ile kendini gösterebilir. Ultrasonografi, muhtaçlık duyulduğunda manyetik rezonans üzere görüntüleme yolları ile çikolata kistleri, rahim art duvarında ve idrar kesesinde yerleşik nodüller görüntülenebilir. Kesin teşhis, laparoskopi denilen kapalı prosedür ameliyat ile göbek deliğinden optik bir kamera ile girilerek karın içi organların kıymetlendirilmesi ve lezyonlardan biyopsi alınması ile konulur. Bu ameliyat ile endometriozis yaygınlığı, yapışıklıklar görülmekte ve birebir anda hem teşhis hem tedavi mümkün olabilmektedir.”
TEDAVİ HANGİ PROSEDÜRLER KULLANILMAKTA?
Endometriozis hastalığının tedavisinin hastaya, hastalığın şiddetine ve hastanın gebelik planına nazaran şekillendiğini söz eden Tapısız, “Gebelik isteği olan bir hastada gebeliği ön planda tutarak yaş ve yumurtalık kapasitesine nazaran tedavi planlaması yapılmaktadır. Sıklıkla semptomların şiddetine nazaran tedavide birinci tercih edilmesi gereken prosedür ilaç tedavileri olmalıdır. Kimi durumlarda hastalığın cerrahi ile tedavi edilmesi gerekebilmektedir. Bu durumlar; süreklilik gösteren ve ilaç tedavisine karşılık vermeyen ağrı yakınması olduğunda, mevcut hayat işlevleri kısıtlanan, ağır bulguları olan hastalarda, endometriozis doku teşhisinin gerekli görüldüğü durumlarda, bağırsak ya da idrar yolları tıkanıklığının olduğu durumlarda, beraberinde kanser kuşkusu olan hastalarda cerrahi tedavi uygulanmaktadır. Cerrahide yaklaşım her vakit birinci olarak laparoskopi yani kapalı metot ile olmalıdır. İleri seviye laparoskopik cerrahi yapabilmeyi gerektiren bu hastalığın cerrahi tedavisi, bu mevzuda ağır eğitim almış, tecrübeli cerrahlarca yapılmalıdır. Hakikat merkezlerde bu hususta tecrübeli cerrahlarca yapılmış cerrahiler sonrası çok yüz güldürücü sonuçlar alınmaktadır.” dedi.
ERKEN TEŞHİS UYARISI
Tapısız, hastalığın 10 bayandan birini etkileyen önemli bir toplum sıhhati sorunu olduğunu vurgulayarak, “Burada kıymetli olan mevzu hastalığın erken teşhis edilmesi ve hastaların multidisipliner bir biçimde takip ve tedavilerinin planlanmasıdır. Erken teşhis ve yanlışsız takip ve tedavinin sağlanabilmesi için birinci evvel bahis ile ilgili farkındalığın olması gerekmektedir. Buna yönelik olarak içinde bulunduğumuz Mart ayı “Endometriozis Farkındalık Ayı” olarak benimsenmiştir. Bilhassa adet devirlerinde ve cinsel bağda şiddetli ağrı ve çocuk sahibi olmada zorluk yaşayan bayanlarımızın endometriozis hastalığı açısından farkındalığının olması ve şuurlu hareket etmeleri değer arz etmektedir. Farkındalığın hayat kalitesini artıracağı unutulmamalıdır.” dedi.
