Kurallarına uygun tutulan orucun kimi hastalarda faydalı sonuçlar doğurabildiğini söyleyen Kardiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Hakan Uçar, “Örneğin hipertansiyon hastalarında ilaçlarına devam etmek şartı ile oruç tutmak, kan basıncında düşmeye ve kilo kaybına yol açmaktadır. Ama tersine, sıcak havalara yahut idrar sökücü ilaçlara bağlı olarak oruç tutan bir hastada çok sıvı ve elektrolit kaybı olabilir. Bu da kan basıncında çok düşmelere, bayılmalara, kalp krizlerine ve kalp yetmezliğine yol açabilir. Bilhassa bu durum yaşlı hastalarda daha da besbelli olabilir” dedi.
Kalp hastalarından Ramazan ayında oruç tutup tutamayacakları konusunda çok fazla soru geldiğini işaret eden İAÜ VM Medical Park Florya Hastanesi’nden Kardiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Hakan Uçar, her hasta için ferdî olarak kıymetlendirme yapılarak karar verilebileceğini söyledi.
Kalp hastalığı tarifinin denetim altındaki tansiyon hastalığından önemli kalp yetmezliğine kadar geniş bir yelpazeyi kapsadığının altını çizen Prof. Dr. Hakan Uçar, “Hastalığın tipi ve şiddetine nazaran karar verilmesi gereklidir. Ayrıyeten oruç mevsimi, kişinin yaptığı iş, sahur ile iftar ortasındaki mühlet, iftarda ve sahurda yenilen besinlerin tipi ve ne kadar yendiği ile ilaçların içilme sisteminde bozulma olup olmadığı da hastanın oruç tutup tutmaması kararını verirken göz önüne alınmalıdır” biçiminde konuştu.
ORUÇ KURALLARINA UYGUN TUTULMALI
Oruçlu ve kalp hastalığı olan şahısların karşılaşabileceği sorunlar hakkında da bilgi veren Prof. Dr. Hakan Uçar, şunları söyledi:
“Genelde kurallarına uygun oruç tutan kalp hastalarında, oruç tutmayan kalp hastalarına kıyasla Ramazan ayı müddetince hastalığın farklı seyretmediği, manalı bir kötüleşme olmadığı bilinmektedir. Hatta kurallarına uygun tutulan oruç, hastalarda faydalı sonuçlar bile doğurabilmektedir. Örneğin hipertansiyon hastalarında, ilaçlarına devam etmek şartı ile oruç tutmak kan basıncında düşmeye ve kilo kaybına yol açmaktadır. Ancak bilakis sıcak havalara yahut idrar sökücü ilaçlara bağlı olarak oruç tutan bir hastada çok sıvı ve elektrolit kaybı olabilir. Bu da kan basıncında çok düşmelere, bayılmalara, kalp krizlerine ve kalp yetmezliğine yol açabilir. Bilhassa bu durum yaşlı hastalarda daha da bariz olabilir.”
DÜZGÜN KOLESTEROLÜ ARTIRIYOR
Sağlıklı bireylerde yapılan çalışmaların orucun faydalı tesirlerine işaret ettiğini lisana getiren Prof. Dr. Hakan Uçar, “Sağlıklı bireylerde Ramazan müddetince ve sonraki birkaç haftalık devirde âlâ kolesterol seviyesinin arttığını, berbat kolesterol seviyesinin azaldığını, tansiyon bedellerinin daha regüle hale geldiğini görebiliriz. Yanlışsız formda tutulan bir oruçta günlük kalori alınımının kısıtlanması ile insulin direnci olağana dönebilir ve metabolizma olağan nizama girebilir. Bu da uzun vadede nizamlı oruç tutan şahıslarda damar tıkanıklığı oranını azaltmaktadır” dedi.
BİRTAKIM HASTALIKLAR İÇİN SAKINCALI
Yakın vakitte kalbiyle ilgili kıymetli bir sorun yaşayan hastaların halihazırda durumları düzgünse bile en azından bir müddetliğine oruç tutmaması gerektiğini dikkat çeken Prof. Dr. Hakan Uçar, şu bilgileri paylaştı:
“Özellikle göğüs ağrısı, dispne üzere yakınmaları faal olarak devam eden şahısların oruç tutması sakıncalı olabilir. İleri kalp yetersizliği olan hastalar katiyen oruç tutmamalıdır. İdrar sökücü ilaç kullanan hastaların bilhassa sıcak havalarda oruç tutmaları sakıncalıdır. Son 6 ay içerisinde kalp krizi geçiren, yeniden son 6 ay içerisinde stent uygulanan yahut koroner bypass ameliyatı olmuş hastaların oruç tutmaması gerekir. Ritim sorunu olan hastaların sıvı ve elektrolit kaybı, hipoglisemi üzere sebeplerle şikayetleri artabilir. Bu nedenle başta önemli aritmiler olmak üzere aritmik hastaların oruç tutması risklidir. Dirençli hipertansiyon sorunu olan hastalar kan basıncı olağan hudutlara inmeden oruç tutmamalıdır. Tedavi ile regüle izole hipertansiyonu olan olgular, ilaçlarını her gün sistemli almak şartı ile oruç tutabilirler.”
İLAÇ TEDAVİLERİ DÜZENLENMELİ
Oruç tutacak kalp hastaları açısından en değerli meselelerden birinin ilaç kullanım tertibinin hakikat oluşturulması olduğunu vurgulayan Prof. Dr. Hakan Uçar, “Ramazan ayında kalp ilaçlarının tertipli alınmaması yahut ilaç tedavisinin bırakılması hastalığın kötüleşmesine neden olacağı için hastaların ilaç tedavilerinde ilaçların tesir mühletleri göz önüne alınarak düzenlemeler yapılmalıdır. Günde tek doz ilaç kullanan hastaların tedavisi, ilaç dozunun sahur yahut iftara kaydırılması ile düzenlenebilir. Burada değerli olan nokta, ilacın her gün birebir saatte alınmasının sağlanmasıdır” açıklamasında bulundu.
KAN SULANDIRICI KULLANIMINA DİKKAT EDİLMELİ
Aspirin dışındaki kimi kan sulandırıcı ilaçların kullanımı açısından da dikkatli olunması gerektiğini söz eden Prof. Dr. Hakan Uçar, yapılan kimi araştırmalarda varfarin etken unsurlu ilaçları kullanan hastaların INR seviyesinde artış olduğu bildirildiğini kaydetti. INR (kan pıhtılaşma süresi) seviyesi değişken seyreden yahut kanama riski yüksek ya da INR seviyesi üst sonda seyreden hastalarda Ramazan mühletince INR testi ölçümlerinin daha sık yapılmasının yararlı olabileceğini belirten Prof. Dr. Hakan Uçar, “Ramazan ayı mühletince varfarinin iftarda alınmasının, kalp ile ilgili istenmeyen olayları engellediğini çalışmalarda gösterilmiştir. Münasebetiyle, oruç tutarken varfarin iftarda daha yakın INR takibiyle belirlenecek dozlarda alınabilir” dedi.
BESLENMEYE KIYMET VERİLMELİ
Oruç tutabilen bir kalp hastasının beslenmesine de çok ehemmiyet vermesi gerektiğini işaret eden Prof. Dr. Hakan Uçar, dikkat edilmesi gerekenleri şöyle anlattı:
“Özellikle Ramazan’ın ortasından sonra sıcaklıkların artacağı düşünülürse, sıcak günlerde sıvı kaybının fazla olacağı göz önünde bulundurularak iftar ile sahur ortasında kâfi sıvı alımı sağlanmalıdır. Hastalara sıcağın tesiri ile terle çok su ve tuz kaybı olacağı anlatılmalı, oruç tutarken sıcak ortamlardan uzak durmaları, sıcakta ağır iş yapmaktan kaçınmaları öğütlenmelidir. Ramazan’da oruç tutan hastalarımızda en sık gördüğümüz problemlerden biri ağır ve çok yemek yemeleridir. Kimi hasta uzun süren açlığın tesiri ile iftarda ağır ve çok yerken kimisi ise oruç sırasında açlığa dayanabilmek için sahurda çok yemek yemektedir. Bu durum kalp yetmezliği, ritim bozukluğu, kalp krizi, çok tansiyon yükselmeleri üzere durumlara yol açabilir. Bu nedenle hastalarımıza iftar ve sahurda yediklerinin ve ölçüsünün kalp damar sıhhati için çok kıymetli olduğunu anlatmak gereklidir.”
