İSTANBUL (DHA) – Türkiye‘de üç vilayette dört romatoloji merkezinde yürütülen ve 500 romatizma hastalığı olan çocuğun dahil edildiği JUPITER çalışmasına nazaran romatizmalı çocukların yüzde 10’unda göz tutulumu (üveit) görülüyor ve bunların da yüzde 15’inde ameliyat gerekiyor. Çalışmayı yürüten İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa, Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Çocuk Romatoloji Bilim Kolu’ndan Doç. Dr. Sezgin Şahin, Türkiye’de romatizma hastalarının neredeyse yarısının nizamlı göz takiplerine gitmediğini vurgulayarak “Üveit belirtileri çoğunlukla kolay göz enfeksiyonları ile karıştırılabiliyor. Bu hastalar sistemli takip edilmediğinde kör olma riski altında. Tedavide kullandığımız ilaçların da göze yan tesirleri görülebiliyor. Hastaların göz denetimlerini katiyetle aksatmaması gerekiyor” dedi.
İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa, Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Çocuk Romatoloji Bilim Kolu’ndan Doç. Dr. Sezgin Şahin ve Prof. Dr. Özgür Kasapçopur’un liderliğinde yapılan ve içinde Hacettepe Üniversitesi, Dokuz Eylül Üniversitesi ile Ümraniye Eğitim Araştırma Hastanesi’nden araştırmacıların da yer aldığı çok merkezli bir çalışmada, romatizmalı çocuklarda, romatizmal hastalık çeşitlerinin ve buna bağlı göz tutulumunun (üveit) kıymeti ve sıklığı araştırıldı. Kısa ismi JUPITER olan çalışmada, çocuklardaki en sık kronik eklem romatizması nedeni olan ‘jüvenil idyopatik artrit’ hastalığında, hastaların neredeyse yüzde 10’unun gözünde de tutulum olduğu ve bunların yaklaşık yüzde 15’ine ilaç tedavisi uygulanmasına karşın düzelmediği için çeşitli göz ameliyatları yapılmak zorunda kalındığı belirtildi. Çalışma, Avrupa Çocuk Romatoloji Derneği‘nin (Pediatric Rheumatology European Society) resmi yayın organı Pediatric Rheumatology mecmuasında de yayınlandı. Çalışmayı yürüten Doç. Dr. Sezgin Şahin, birkaç çeşidi dışındaki tüm romatizmalı çocuklar ve hatta erişkinlere, hem hastalığa hem de tedaviye bağlı göz komplikasyonları ve körlük gelişimini engellemek için sistemli aralıklarla göz muayenesi yapılmasının ehemmiyetini vurguladı.
“15 YILDIR ELİMİZDE GEREĞİNCE BİLGİ YOKTU”
“PANDEMİYLE BİRLİKTE NİZAMLI GÖZ TAKİPLERİ YETERLİCE AKSATILDI”Romatizma teşhisi alan çocukların ailelerine kesinlikle göz takiplerine gitmeleri gerektiğini söylediklerini lakin vakit geçince, bir de ortaya Kovid pandemisinin girmesiyle bu takiplerin çok aksatıldığını belirten Doç. Dr. Şahin, “Göz denetimleri aksatıldığı vakit çocuğun göz tutulumu çok daha ilerlemiş bir halde karşımıza gelebiliyor. Romatizmalı çocuğu olan aileler, hatta romatizma hastası tüm yetişkinler göz takiplerini aksatmasınlar. Ayrıyeten, romatizma tedavisinde kullandığımız ilaçlar da gözü çok önemli etkileyebiliyor, önemli yan tesirleri olabiliyor. O yüzden kesinlikle göz denetimlerine gidin diyoruz hastalarımıza. Lakin maalesef hakikaten bu denetimlerine aksatmadan giden tahminen yüzde 40-50 civarında. Yani hastaların neredeyse yarısı her seferinde ikazlarımıza karşın nizamlı göz denetimlerine gitmiyor” diye konuştu.
“ÜVEİT ANTİBİYOTİKLE DÜZELMEZ”Romatizma hastalarının bu alanında ihtisaslaşmış göz doktorlarına ulaşmakta da zorlanabildiğine işaret eden Doç. Dr. Şahin, kelamlarını şöyle sürdürdü: “Örneğin Diyarbakır’dan, öteki vilayetlerden gelen hastalarımız var bizim kliniğimizde. Üveit için çoğunlukla başlangıçta çocuk hekimlerine başvuruyor aileler. Zira çocuğun gözünde kızarıklık, ışığa hassasiyet, yaşarma üzere konjuktivit dediğimiz göz enfeksiyonu ile karıştırılabilecek belirtilerle başlıyor üveit. Birden fazla antibiyotikli damlalar ile tedavi edilmeye çalışılıyor ancak bu işe yaramıyor ve tedavi gecikmiş oluyor. Klasik antibiyotikli göz damlaları ile düzelmeyen konjonktivitlerde hastaların çabucak göz hekimine başvurmaları çok kıymetli. Zira herkesin uzmanlık alanı farklı, çocuk doktoru üveit teşhisi koyamayabilir ancak her göz tabibi üveiti rahatlıkla teşhis edebilir. Teşhis değil ancak tedavi aşikâr başlı merkezlerde yapılabiliyor. Yoksa göz tabiplerinin hepsi üveit teşhisini koyabilecek yetkinlikte. Şöyle bir durum daha var, eklem bulgusu olmayan çocuklarda bir de ‘göz romatizması’ dediğimiz tablo oluşabiliyor. Bu nedenle göz takibi çok kıymetli.”
“YAKLAŞIK HER 200 ÇOCUKTAN BİRİ ROMATİZMALI”Romatizmanın yalnızca tek çeşit hastalıktan oluşmadığına ve 30-40 farklı çeşit romatizmal hastalık görüldüğüne işaret eden Doç. Dr. Şahin, Türkiye’de çocuklar ortasında romatizmal hastalık yaygınlığına da değinerek kelamlarını şöyle noktaladı: “Toplumda sıklığına baktığımızda 200’de 1 oranda diyebiliriz. Türkiye’de FMF dediğimiz Ailesel Akdeniz Ateşi hastalığı çok sık, her 500 ila 1000 çocukta bir görülüyor. Başka romatizmal hastalıklarla da birleşince yaklaşık 200-300 çocukta bir romatizmal hastalığa rastlayabiliyoruz. Çocukta sabahları uyandığında besbelli olan katılık hali, hareket edememe hali, eklemlerinde şişlik, uzun müddet geçmeyen döküntüler, yeniden Ailesel Akdeniz Ateşi için tekrarlayan karın ağrısı ateş göğüs ağrısı, tekrar PFPA dediğimiz bir sendromda ayda bazen üçe varan ateşlenme yani tekrarlayan ateşli hastalık oluyorsa, onların bilhassa romatoloji kısmına başvurmasını öneriyoruz. Yalnızca gözü tutan romatizmal hastalıklar daha çok 2 ila 8 yaş ortasında çok görülüyor. Ancak öteki romatizmal hastalıklar, farklı alt kümelerde farklı yaş kümelerini tutuyor. Yani 0 yaştan 18 yaşa kadar her yaşı etkileyebiliyor.”
– Karabulut
