Hareket ve duruş bozukluğuyla karakterize olan serebral palsi hastalığıyla ilgili açıklamalarda bulunan Doç. Dr. Yasemin Topçu, “Serebral palsi ilerleyici bir hastalık değildir. Gebelik süreci, doğum sırası ve doğum sonrası bilhassa birinci 3 yaştaki devirde rastgele bir nedenle beyinde oluşan hasarla serebral palsi meydana geliyor. Çocuklarda serebral palsi bulguları farklı aylarda, farklı yaşlarda, farklı şikayetlerle ortaya çıkabilir. Bu durumdaki çocukların nizamlı takip edilmesi gerekiyor” dedi.
Medipol Mega Üniversite Hastanesi Çocuk Nörolojisi Kısmından Doç. Dr. Yasemin Topçu, 6 Ekim Dünya Serebral Palsi Günü kapsamında hastalıkla ilgili kıymetli açıklamalarda bulundu. Doç. Dr. Topçu, serebral palsi’nin söz manasıyla beyin hasarına bağlı olarak gelişen hareket ve postür (duruş) bozukluğu olduğunu belirterek “Aslında serebral palsi bir hastalık ismi değil, klinik bir durumun genel tabiridir. Serebral palsi ilerleyici bir hastalık ya da bir kas hastalığı değildir. Büsbütün gelişen beynin hasarı sonucu oluşan bedendeki tesirlerdir, postür ve hareket bozukluğudur. Serebral palsi bilhassa gebelik süreci, doğum ve doğum sonrası bilhassa birinci yıllarda oluşan beyin hasarı sonucu ortaya çıkan bir klinik durumdur. Ön planda genetik bir tarafı yok lakin altında genetik tabanı olup da gebelik sürecinde de bir sorun olursa yeniden ortaya çıkabilir” diye konuştu.
YAŞA BAĞLI OLARAK BELİRTİLERİ DEĞİŞEBİLİYOR
Dünya genelindeki bilgilere nazaran her 1000 doğumdan 2 ila 3 hastada serebral palsi’nin ortaya çıkabileceğine değinen Doç. Dr. Topçu, şöyle devam etti:
“Genel olarak serebral palsi’nin belirtileri ortaya çıktığı yaşa bağlı olarak değişiyor. Gelişimsel süreçte bilhassa birinci 3 yaşta farklı bir bulguyla ortaya çıkabilir. Örneğin; erken aylarda, birinci 3 ayda baş tutmada gecikmeyle ya da takviyesiz oturmanın gecikmesiyle ortaya çıkabilir ya da bilhassa ailelerin fark ettiği her iki elin baş parmağının açılmaması şikayetiyle de ortaya çıkabilir. Ayrıyeten çocuğun yürümeye başladığı devirde parmak ucuyla yürümesi de serebral palsinin birinci belirtisi olabilir. Bilhassa birinci 3 yaşta rastgele bir periyotta bu hastalar bize başvurabilir. Serebral palsiye neden olan beyin hasarını geri döndürmek çok güç ancak erken tedaviyle hastalığın bedende ortaya çıkardığı tesirleri azaltmak mümkün. Bu da genel olarak fiziki antrenman ve ferdî rehabilitasyonla mümkün oluyor. Bu uzun süreçli bir takiptir ve ortaya çıkan semptoma yönelik tedavi uygulanmalıdır. Serebral palsi olgularının takibinin çocuk nöroloji, pediatri, fizik tedavi, ortopedi, çocuk gelişim uzmanının öncelikle içinde yer aldığı bir grup çalışması olduğunu unutmamak gerekir.”
BU DURUMLARDA BELİRTİ OLMASA DAHİ TAKİP KAİDE
Doç. Dr. Yasemin Topçu, çocukta ya da annenin gebeliği, doğum yahut doğum sonrası devirde bir risk faktörü varsa dikkat edilmesi gerektiğini söz ederek, şu bilgileri verdi:
“Örneğin; annenin hipertansiyonu, sıkıntı doğum aksiyonu, prematüre doğum ya da erken periyotta çocuğun rastgele bir travmaya maruz kalması, menenjit üzere bir enfeksiyon geçirmesi üzere bir risk ögesi varsa bu aileleri o devirde çocukta bir bulgu bulunmasa bile sistemli takip edilmesi gerektiği konusunda uyarıyoruz. Zira bu tıp durumlar erken periyotta beyinde hasar yaratma mümkünlüğü olan durumlar. Bu türlü bir risk olması halinde ailelerin çocuk hastalıkları ve nöroloji polikliniklerinde nizamlı takibini öneriyoruz. Çocuk gelişim takibi kapsamında çocuğun motor gelişiminin, konuşma basamaklarının, toplumsal ve iletişimsel istikametten olağan gidip gitmediğini takip ediyoruz. Bu sırada da çocukta fizikî bir muayene bulgusu ortaya çıkıyor mu çıkmıyor mu onun takibi gerekiyor. Aslında en kıymet nokta bu türlü bir risk faktörü olan çocukların ailelerine olasılıklar hakkında bilgi vermektir. Takipte bu çocuklarda rastgele bir olağandışı muayene bulgusu saptarsak ya da risk faktörü varsa beyin MR görüntüleme yapılmasını öneriyoruz. Beyin MR görüntüleme sonucuna nazaran ileriye yönelik tedavi planı uyguluyoruz. Lakin tedavi planı uygulamaları ekseriyetle antrenman ve fiziki rehabilitasyon üzerinden yürüyor. Fizik tedavinin kâfi gelmediği durumlarda farklı ilaç tedavileri ve operasyon seçeneklerini dikkate alıyoruz. Kısaca, her hastanın takibi ve tedavisi, hastanın klinik durumuna nazaran değişkenlik gösterir. Lakin eşlik eden bir epilepsi, mental sorun, önemli duruş bozukluğu ya da gözle ilgili bir sorun varsa kesinlikle çeşitli kısımlardan dayanak alarak ortak bir çalışma yapıyoruz.”
ŞU AN İÇİN MUCİZEVİ BİR TEDAVİ YOLU YOK
Doç. Dr. Yasemin Topçu, toplumsal medyada dolaşan serebral palsi’ye karşı kök hücre tedavisini ise şöyle kıymetlendirdi:
“Günümüzde serebral palsi’ye karşı mucizevi bir tedavi usulü yok. Serebral palsi’nin de kendi içinde tartı dereceleri ve farklı tipleri var. Yalnızca yurt dışında bilhassa Amerika başta olmak üzere birtakım ülkelerde serebral palsi’nin kimi tiplerine yönelik kök hücre ile ilgili bilimsel çalışmalar var. Daha hafif etkilenmiş ve daha güzel kliniği olan hasta kümelerine yapılan deneysel kök hücre uygulamaları olmasına karşın bu çalışmaların aktifliği kanıtlanmış değildir. Yani günümüzde yapılan kök hücre uygulamaları deneysel çalışma kapsamında sürdürülüyor ve günümüzde serebral palsi’ye yönelik yapılan kök hücre uygulamalarının kanıtlanmış bir tesiri yok. Tahminen 10 yıl sonra bu çalışmaların sonuçları görülebilir, lakin şu an için bu türlü bir durum yok.”
