Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Genel Şurası’nda geçen hafta tabiplerin maaşına artırım öngören teklif kabul edildi. Fakat artırımın yalnızca tabipler için geçerli olmasına başka sıhhat çalışanları reaksiyon gösterdi. Bunun üzerine TBMM’deki görüşmeler ertelenirken artırımın adaletli bir biçimde kendileri için de uygulanmasını isteyen kimi sıhhat meslek örgütleri grev kararı aldı.
DW Türkçe de greve giden Sıhhat ve Toplumsal Hizmet Çalışanları Sendikası (Sağlık-Sen) ile ve hak ettiklerini alamadıklarını söyleyen Türk Hemşireler Derneği (THD) ile görüşerek taleplerini ve yaşadıkları sorunları sordu.
Yetkili sendika greve gidiyor
Memur-Sen’e bağlı Sağlık-Sen, 240 binden fazla üyesi ve yüzde 40’a yakın temsil oranıyla sıhhat ve toplumsal hizmetler alanında en fazla üyeye sahip, yetkili sendika. Sendika 7 Aralık’ta farklı kentlerde, 9 Aralık’ta ise Sıhhat Bakanlığı önünde basın açıklaması yapacağını duyurdu. Her iki gün için de grev kararı aldı.
Sağlık-Sen İstanbul 1 Nolu Şube Lideri Zafer Caner, bu kararların sebebini anlatırken sıhhat çalışanlarının hakları kelam konusu olduğunda daha çok doktorlar üzerinde durulduğuna dikkat çekti.
“Tabii ki doktorlarımız sıhhat sisteminin lokomotifi. Ancak bizler tabibinden hemşiresine, teknisyeninden teknikerine kadar bu sistemin içerisindeyiz” diyen Caner, bu nedenle Meclis’te kabul edilen artırım teklifinin, doktor dışındaki sıhhat çalışanlarında rahatsızlık yarattığını söz etti.
Caner, “Biz doktorlarımıza yapılan güzelleştirmeyi son derece haklı bulduk. Esasen bu açıklamalardan evvel de doktorlarımızın fiyat iyileştirmelerinin yapılmasını istiyorduk. Lakin mali iyileştirmelerin doktorlarımızla birlikte doktor dışı sıhhat çalışanlarına da yapılması gerektiğini vurguluyoruz. Bu gayeyle iş bırakacağız, iş yavaşlatacağız. Reaksiyonumuzu göstereceğiz” biçiminde konuştu.
Sıhhat çalışanlarının problemleri: Fiyat, yoğunluk…
Öte yandan nöbet fiyatlarının ve maaşlara ek olarak yapılan döner sermaye ödemelerinin yetersiz olduğuna dikkat çeken Caner, çok sayıda hekimin bilhassa düşük fiyat nedeniyle kamudan ayrıldığını söz etti.
Kamuda uygulanan farklı istihdam usullerinin de sorun yarattığını belirten Caner, “Örneğin birkaç statüde hemşire çalıştırılıyor. 4/A’sı, 4/B’si, 4/C’si… Bunlar kendi ortalarında farklı özlük haklarına sahipler. Kiminin tayini daha kolay, kiminin daha sıkıntı, kiminin fiyatları fazla kiminin düşük üzere. Bu da bir manada çalışma barışını bozuyor” dedi. Caner, tek tip memur istihdamı olması gerektiğini savundu.
Sıhhat çalışanı sayısının da yetersiz olduğunu vurgulayan Caner, “Avrupa’da dört hemşirenin yaptığı işi burada bir hemşire yapıyor” diyerek bunun da ağır çalışma saatleriyle sonuçlandığını söyledi.
“Teklif bizleri çok incitti”
1933 yılında kurulan Türk Hemşireler Derneği de TBMM’de kabul edilen düzenlemenin eşitlik prensibine başka olduğunu düşünüyor.
Derneğin Konya Şube Lideri ve Konya Kent Hastanesi’nde ağır bakım hemşiresi olarak çalışan Canan Güngör, “Bu teklif bizleri çok incitti. Hizmete gelince ‘ekip işi’ oluyor, ama fiyata gelince bu uygulanmıyor. Tabipler çok daha fazlasını hak ediyor lakin bizler de ediyoruz” formunda konuştu.
Hemşirelerin yaşadığı sıkıntılara dikkat çeken Güngör, öncelikle 2011 yılında çıkarılan 663 sayılı Kanun Kararında Kararname ile birlikte başhemşireliğin kaldırıldığını, yerine sıhhat bakım hizmetleri müdürlüğünün getirildiğini hatırlattı. Bu müdürlüğe getirilen şahıslarda sırf lisans mezunu olma kuralının arandığını, vücut eğitimi öğretmeninin bile “başhemşirelik” misyonunu yapabildiğini söyledi.
Güngör, “Bir sıhhat çalışanına verilen en büyük ceza liyakatsiz yöneticilerdir” biçiminde kelamlarını sürdürdü.
“Hemşire miyim yedek lastik miyim?”
Güngör de işçi yetersizliğine işaret etti. Güngör bu mevzuda yaşanan kasvetleri, “Yoğun bakım ünitesinde olması gereken yalnızca hemşire değildir. Bunun yanı sıra güvenlik vazifelisi, klinik dayanak işçisi, paklık işçisinin de bulunması gerekir. Ancak bizler üç aydır yalnızca hemşire olarak nöbet tutuyoruz. Ayrıyeten dört hemşireyle nöbet tutmak gerekirken iki hemşireyle nöbet tutuyoruz. Zira nöbet fiyatını ödemek istemiyorlar” formunda anlattı.
“Komik sayılara çalışıyoruz”
Aldıkları fiyatın tatmin edici olmadığını tabir eden Güngör, bu bahisteki reaksiyonunu “Komik sayılara çalışıyoruz. Kendimden örnek vereyim. 23 yıl deneyime sahip, iki farklı alanda uzman olarak çalışan bir hemşire olarak benim maaşım 4 bin 260 TL. Üzerine verilen ek ödeme dedikleri döner sermayeden sabit bir fiyat var, bu da bin 900 TL. Toplamda 6 bin 500 lirayı geçmiyor. Bugün lisans mezunu yeni işe başlayan hemşire maaşı 3 bin ile 3 bin 500 lira arasında” formunda lisana getirdi.
Güngör yaşanan problemlerin temelinde sıhhat sistemine sermaye gözüyle bakılması, kâr emeli güdülmesi olduğunu savundu.
Üç sendika grevde, Meclis beklemede
Sağlık-Sen’in yanında Türkiye Kamu-Sen’e bağlı Türk Sıhhat Sen ve KESK’e bağlı Sıhhat İşçileri Sendikası da bu hafta iş bırakma kararı aldı. Üç sendikanın üye sayısı sıhhat çalışanlarının yaklaşık yüzde 56’sını, sendikalı sıhhat çalışanlarının ise yaklaşık yüzde 95’ini oluşturuyor.
Türk Tabipleri Birliği de yasa teklifini adaletsiz bulmuş, yapılacak aksiyonlara takviye vereceğini açıklamıştı. Önümüzdeki haftalarda tabiplere artırım yapılmasına yönelik teklifin genişletilerek sıhhat çalışanlarına yayılması bekleniyor.
Batu Bozkürk
© Deutsche Welle Türkçe
