Siroz, karaciğerin ilerleyici bir biçimde hasar görmesi ve olağan dokularının yerini skar dokusunun almasıyla karakterize edilen önemli bir karaciğer hastalığıdır. Siroz, dünya genelinde değerli bir sıhhat problemidir ve hayatı tehdit edebilen komplikasyonlara neden olabilir.
Siroz nedir?
Kronik karaciğer hastalığı olarak da adlandırılan siroz, karaciğerde ileri derecede hasar oluşumuna verilen isimdir. Çeşitli hastalıklar nedeniyle, bazense bilinmeyen sebeplerden ötürü karaciğerde farklı seviyelerde hasar meydana gelebilir. Bunun sonucunda karaciğerin yapısal işlevlerinde çeşitli bozulmalar oluşur ve olağan fonksiyonlarını yerine getirememeye başlar.
Bu durum, siroz sürecinin başlangıcıdır. Süreç ilerledikçe fonksiyonuna devam eden karaciğer hücrelerinin azalması sonucunda karaciğer giderek sertleşmeye ve küçülmeye başlar. Sertleşen dokulara kanın akışı zorlaşır ve kanın dokuya ulaşamaması sebebiyle yeni damar yolları oluşur. Tüm bu olaylar karaciğeri daha da olumsuz etkileyerek siroz tablosunu ağırlaştırır. Sonuç olarak karaciğer işlevini yerine getirememeye başlar ve karaciğer yetmezliği ortaya çıkar.
Siroz belirtlieri
Siroz hastalığı, erken periyotta çoklukla belirti vermez. Lakin hastalığın derecesi ilerledikçe ve karaciğerde oluşan harabiyet seviyesi arttıkça görülen belirtilerde ve bu belirtilerin şiddetinde artış gözlenir. En sık görülen siroz belirtileri aşağıdaki üzere sıralanabilir:
-
İştah ve kilo kaybı
-
Bulantı ve kusma
-
-
Sürekli halsizlik hissi
-
Bacaklarda şişme – ödem oluşumu
-
Karında asit birikimi nedeniyle şişme
-
Kas kaybı
-
Kansızlık
-
Kaşıntı
-
Sarılık
-
Kanın pıhtılaşmaması
-
Kadınlarda adet düzensizliği
-
Ciltte morarma ve kanamalar
-
Sinirlilik hali
-
Kabızlık ve gaz sorunu
-
Midede yük hissi
Siroz neden olur?
Sirozun bilinen en yaygın sebebi kronik alkol kullanımıdır. Çok alkol kullanımının haricinde en kıymetli siroz nedenlerinden bir tanesi de Hepatit B ve Hepatit C üzere kronik viral hepatitlerdir. Siroz hastalarının yaklaşık %10-15’lik bir kısmında ise yapılan tüm araştırmalara karşın rastgele bir nedene rastlanılamamakta ve bu duruma nedeni belirli olmayan siroz hastalığı (kriptojenik siroz) denmektedir. Bunların haricinde aşağıdaki nedenlerden ötürü da bireylerde ender de olsa siroz hastalığı gelişebilir:
-
Alkol kaynaklı olmayan karaciğer yağlanmaları
-
Safra yollarının tıkanması ve iltihaplanması
-
Vücudun kendi dokularına karşı antikor üretmesi sonucunda oluşan otoimmün hepatitler
-
Ağır ilaçların uzun vadeli kullanımı
-
Demir ve bakır minerallerinin çok alımı
-
Kronik kalp yetmezliği
Siroz tedavisi
Karaciğer sirozu; hastalığın ilerleme düzeyine nazaran A, B ve C olarak 3 düzeye ayrılır. Karaciğerin daha az hasar almış olduğu A ve B düzeyindeki hastalarda sistemli tabip denetimi ve tedavi sonucunda hastalığın ilerleyişi minimuma indirilerek uzun yıllar boyunca kaliteli bir hayat sağlamak mümkün olabilmektedir. Uzman doktorlar tarafından uygulanan tedavilerde öncelikle maksat karaciğerdeki sertleşmiş skar dokusunun ilerleyişinin önüne geçmek ve hastalığın yol açmış olduğu komlikasyonları önlemektir. Karaciğere yük oluşturabilecek her türlü besinden, gereksiz ilaç kullanımından ve alkol tüketiminden kaçınmak siroz hastalarında en değerli tedavi prensibini oluşturur.
Siroz otoimmün kaynaklı ise bağışıkık sistemini baskılayan ilaçlar ile tedavi, viral hepatitlerden kaynaklanıyorsa antiviral ilaç tedavisi uygulanır. İleri seviye karaciğer harabiyeti olan C düzeyindeki siroz hastalarında ise tabip önerisi ile karaciğer nakli gerekebilmektedir. Şayet siz de siroz hastalığına sahip iseniz nizamlı olarak denetimlerinizi yaptırarak ve tabip tarafından önerilen tedavi prensiplerini uygulayarak hastalığın ilerleyişini önleyebilir, hayat kalitenizi artırabilirsiniz.
