Başta mevsimsel hastalıklar olmak üzere birçok hastalığın tedavisinde kullanılan yaklaşık 645 kalem ilacın tedariğinde yaşanan problem giderek büyürken eczacılar, “Kur farkı güncellenmezse ithal ilaçta yaşanan meşakkat şubat ayına kadar sürecek” ikazını yaptı.
İlaç üreticilerinin kur farkını münasebet göstererek Türkiye’ye ilaç göndermemesi, piyasada ilaç sorununa neden olurken, şu anda yaklaşık 645 kalem ilacın temin edilemediği belirtiliyor. Son günlerde ortaya çıkan ve giderek büyüyen sorunla ilgili T24’ün sorularını yanıtlayan Tüm Eczacı Patronlar Sendikası (TEİS) Basın Sözcüsü Eczacı Ali Fazilet, ithal ilaçların fiyatlarında kur güncellemesi yapılmaması halinde piyasadaki ilaç kasvetinin Şubat ayına kadar süreceği ikazında bulundu. “Kurdaki makas çok açıldı. Artık sistem tolere edemez hale geldi” diyen ve bakanlığa kurun yılda en az dört kere güncellenmesi davetinde bulunduklarını tabir eden Fazilet, şunları söyledi.
“Yaklaşık 100 kalem ilaçta büyük eza var”
“Şu anda yaklaşık 645 kalem ilaçta düşünce yaşanıyor. Fakat en çok derdin bulantı-kusma, ishal ve grip üzere hastalıkların tedavilerinde kullanılan pediatrik formdaki ilaçlarda yaşandığını görüyoruz. Yurt gelen bilhassa kanser, bir kısım diyabet ilaçları ve hormonal tedavide kullanılan özel ilaçlarda da dert yaşanıyor. Külfetin çok ağır hissedildiği ilaç sayısı da yaklaşık 100 kalemi buluyor. Arz-talep sürecinde ortaya çıkan dengesizlikler var. Firmalar üretim bantlarını bir evvelki yıla nazaran planlar. Örneğin geçtiğimiz yıl grip olayı neredeyse hiç yoktu. Zira, maske-mesafe ve hijyen kurallarına kıymetli ölçüde dikkat ediliyordu. Bu yıl kısıtlamaların bir kısmının kaldırılmasıyla grip hastalığı geçtiğimiz yıla nazaran büyük oranda arttı. Bu da grip ilaçlarına olan talebi büyük ölçüde artırdı. Bu tıp arz-talep dengesizliklerinin yanı sıra aslında sorunun ana kaynağının kurdaki makasın çok açılmasından kaynaklandığını söyleyebiliriz.
“Firmalar, eser adedini kıstı”
İlaçtaki Euro kuru olağanda her yılın şubat ayında güncelleniyor. Şu anda ilaçta sabitlenen kur 4.56 TL’de. Meğer Euro bugün 11 TL’yi geçti. Neredeyse iki katından fazla bir fark var. Bu da firmaların mali istikrarlarını bozuyor ve bilhassa yurt dışından gelen ithal ilaçlarda dert yaşanıyor. Zira firmalar, bu kaidelerde ilaç getirmek istemiyor, eser adedini kısıyor. Biz sendika olarak Euro kurunun yılda en az dört kere güncellenmesi gerektiğini savunuyoruz. Bu biçimde bir uygulamaya geçilirse, ilaç bulunamaması üzere durumların ortaya çıkmasını da engellemiş oluruz.
“Artık tolere edilemez hale geldi”
Kurdaki farktan ötürü ortaya çıkan sorun geçmiş yıllarda tolere edilebiliyordu lakin sistem tolere edilemez hale geldi. Mevcut durum, teknolojik ilaçların, yeni üretilen ilaçların Türkiye’ye girişini de azaltıyor. Bu sebeple vatandaşımız, yeni jenerasyon ilaçlardan yoksun kalıyor. Başka yandan ilaç taleplerine ait bölgesel farklar da ortaya çıkabiliyor. Bir bölgede bir ilaca olan talep yüksek olurken, diğer bir bölgede tıpkı talep olmayabiliyor.
“Depoda ilaç tutulması mümkün değil”
Bunun için de bir masa kurulmasını ve ilaçta kritik düzeyin belirlenip erken ikaz düzeneği kurulmasını öneriyoruz. Depolarda ilaç stoklanması ise artık pek mümkün gözükmüyor. Türkiye İlaç ve Tıbbi Aygıt Kurumu (TİTCK), bunun önüne geçmek için iki sene evvel bir genelge yayınladı. Genelgeye nazaran bir firma ilaç ithal ettiğinde gümrük giriş beyannamesindeki giriş tarihinden sonra en geç 45 gün içerisinde adet sayısını da bildirerek bu eseri beyan edip ÜTS’ye kaydettirmek zorunda. Hasebiyle sistem üzerinden hangi ilaç, nerede, kaç adet bulunuyor hepsi görülebiliyor.”
