Memleketler arası tıp mecmualarından JAMA’da yayınlanan yeni bir çalışmada, tiroid kanserinin görülme sıklığının dünyada yüzde 185 arttığı ortaya kondu. Çalışmada dünyada tiroid kanserine bağlı mevt oranları artarken Türkiye’de bu oranın azalıyor olması dikkat çekti.
Amerikan Tıp Birliği tarafından yayınlanan tıp mecmualarından biri olan JAMA’da tiroid kanseri kapsamında kapsamlı bir araştırma yapıldı. 195 ülke üzerinde yapılan ve çarpıcı sonuçların yer aldığı bu çalışmada Türkiye’de yer aldı.
“Çalışmanın sonucu tasa verici”
Yeditepe Üniversitesi Endokrin Cerrahisi Kısmından Prof. Dr. Erhan Ayşan, çalışmanın sonuçlarını kıymetlendirerek bu tip geniş kapsamlı çalışmaları literatürde seçkin gördüklerini söyledi. Tiroid kanserinin görülme sıklığının tüm dünyada yüzde 185 arttığı sonucunun “endişe verici bir değer” olarak kıymetlendiren Ayşan, şunları söyledi:
“Bununla birlikte hastalığa bağlı mevt oranlarında da yükselme görülüyor. Hatta bu artış suratının yüzde 80’lere ulaştığı ülkeler var. Türkiye’ye baktığımızda, ne yazık ki ülkemizde de tiroid kanseri hadiselerinde artış kelam konusu. Uygun haber şu ki, vefat oranları dünya ile tıpkı paralellikte gitmiyor. ABD, Çin ve Hindistan’da mevt oranları artarken, Türkiye’de azalıyor. Bu değerli bir nokta. Bahsin derinine indiğimizde Türkiye’de tiroid hastalıkları ve guatr konusunda farkındalığın olduğunu görüyoruz.”
“Genetik faktörler tiroid hastalıklarında değerli etken”
Türkiye’de bilhassa Karadeniz ve Doğu Anadolu bölgesinde tiroid kanserinin ve guatrın yaygın olarak görüldüğünün altını çizen Ayşan, “Yapılan araştırmada da genetik faktörlerin tiroid hastalıkları ve tiroid kanseri için çok kıymetli bir etken olduğunu görüyoruz. Ailede bir şahısta bile tiroid kanseri ya da guatr tespit edildiğinde öbür aile bireylerinin artmış bir risk altında olduğunu biliyoruz. Tiroid kanseri açısından ikinci kıymetli faktör ise radyasyon maruziyeti. Çevresel faktörler ve sigara kullanımı da tiroid kanserinde riski artırıcı ögeler ortasında yer alıyor” dedi.
“Ölüm nedenlerinin en değerli nedeni tabibe geç başvurmak”
Mevt oranlarının düşük sosyoekonomik seviyeye sahip insanlarda daha fazla olduğunu belirten Ayşan, bu durumun en değerli nedeninin ise tabibe geç başvurmak olarak çalışmada yer aldığını söz etti. Ayşan değerlendirmesinin devamında şunları söyledi:
“Dünyada tiroid kanserine bağlı ölümlerin en fazla olduğu ülke olan Etiyopya’da, kişi başına düşen gayri safi ulusal hasıla son derece düşükken, bu bedelin en yüksek olduğu ülkelerden biri olan Katar’da vefat oranları en düşük düzeyde. Unutulmamalıdır ki tiroid kanseri erken teşhis edildiğinde büsbütün tedavi edilebilen ender kanserlerden biridir.”
“Troid kanseri bulgu vermiyor”
Tiroid kanserinin kıymetli bir özelliğinin bulgu vermemesi olduğuna dikkat çeken Ayşan, hangi noktalara azami dikkat gösterilmesi gerektiğini açıkladı:
“Öncelikle, ailede tiroid kanseri olayı var mı? Bunu büyüklerimize soracağız. Ailede bu türlü “bir kişi bile varsa” kesinlikle bir endokrin uzmanına başvurmaları ve kesinlikle tiroid ultrasonu yaptırmaları gerekiyor. Bu kademede yapılan yanılgılardan biri de hasta doktora başvurduğunda yalnızca kan analizleri yapılması, ultrason yapılmaması oluyor. Kan analizi olağan çıktığında ‘bende bir şey yok’ deniyor. Bu çok yanlış!”
“Tiroid kanseri kan bulgusu vermez. Münasebetiyle her hastada kesinlikle ultrason yapılması gerekiyor. Yaş ilerledikçe tiroid kanseri riski artıyor. Münasebetiyle bizim teklifimiz 40 yaşından sonra yılda bir kere tiroid ultrasonu yapılması tarafında. Tiroid kanseri tanısı alan her hasta ameliyat olmalı. Bu teşhisi alan kişi çabucak bir endokrin cerraha gitmeli. Hakikat yapılmış bir ameliyatla yüzde yüz muvaffakiyet sağlanabilmektedir.”
Tiroid hastalığında besin faktörünün ehemmiyeti
Çeşitli tiroid hastalıklarının ortaya çıkmasında besin faktörüne de dikkat çekerek Ayşan, “Karadeniz, ülkemizde kara lahananın en fazla üretildiği ve tüketildiği bölgedir. Ne yazık ki, kara lahana bedende iyodu tutuyor. Tutulan iyodu tiroid bezi kullanamadığı için bez büyüyor yani guatr ortaya çıkıyor. İşte Karadeniz’de guatrın fazla görülmesinin sebeplerinden biri de bu. Biz bu yiyeceği kesin olarak yasaklamıyoruz lakin tüketiminin azaltılmasını öneriyoruz” dedi. (DHA)
