Tiroid bezi, boynun ön kısmında yer alan bir endokrin bez olarak görev yapar. Metabolizmanın düzenlenmesi başta olmak üzere tiroid bezi, vücutta önemli görevler üstlenen hormonları üretir. Sindirim sisteminin düzenli bir şekilde çalışması, kadınlarda adet düzeninin sağlanması ve daha birçok hayati görevi bulunan tiroid bezinde gelişen hastalıklar bu işlevlerde ciddi sorunların oluşmasına neden olur.
Hipotiroidi, hipertiroidi, hashimato tiroiditi, tiroid bezi tümörleri ve guatr gibi birçok hastalık türü çeşitli nedenlerden kaynaklanan tiroid hastalıkları arasında yer alır. Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Nujen Çolak Bozkurt, tiroid hastalkları hakkında bilgi vererek tiroid hastalıklarının 15 belirtisini anlattı.
VÜCUTTA HAYATİ BİR ROL OYNUYOR
Tiroid bezi, iki önemli tiroid hormonu olan triiyodotironin (T3) ve tiroksin (T4) hormonlarını üretiyor. Bu iki hormon vücutta metabolizma hızının belirlenmesi, metabolik görevlerin yerine getirilmesi, hipertiroidinin önlenmesi, sindirimin düzenlenerek kabızlık ve ishal gibi bozuklukların önlenmesi gibi önemli görevleri yerine getiriyor. Tiroid bezinden T3 ve T4 hormonlarının salınımını ise beyindeki hipofiz bezinden salgılanan TSH hormonu düzenliyor. Vücutta üstlendiği hayati görevler nedeniyle kalp atış hızı ve ritminin düzenlenmesinden vücut kütlesinin dengede tutulmasına kadar birçok konuda düzenin korunması için tiroid bezinin sağlıklı bir şekilde çalışması gerekiyor.
TİROİD HASTALIKLARININ 15 BELİRTİSİ
Ttiroid hastalıkları ülkemizde çok yaygın olarak görülüyor. Özellikle ailesinde guatr, tiroid bezi nodülleri veya herhangi bir tiroid hastalığı bulunan bireyler çok daha fazla risk altında olabiliyor. Ayrıca boyun ve baş kısmını etkileyen radyoterapi tedavileri alan hastalar, sigara içenler ve menopoz sonrası dönemdeki kadınlar da diğerlerine oranla tiroid hastalıklarına daha yatkın. Bu kişiler başta olmak üzere tüm bireylerin tiroid hastalığı belirtileri konusunda dikkatli olması gerekiyor.
Tiroid hastalığı belirtileri şu şekilde sıralanabilir:
– Halsizlik ve yorgunluk
– Kalp atış hızı bozuklukları
– Ani kilo alma veya kilo verme
– Depresyon ve anksiyete gibi ruhsal sorunlar
– Sürekli uyku hali
– Sabahları yorgun olarak uyanma
– Kadınlarda adet düzeninin bozulması
– Tekrarlayan kabızlık ve ishal sorunları
– Hafızaya ilişkin sorunlar
– Konsantrasyon güçlüğü
– Saç, kaş ve kirpiklerin dökülmesi
– El ve ayaklarda üşüme
– Karıncalanma, uyuşma gibi sorunlar
– Vücut ısısına ilişkin sorunlar
– Aşırı terleme
TEDAVİ UYGULAMALARI DEĞİŞİKLİK GÖSTERİYOR
Halk arasında genel olarak tiroid hastalığı şeklinde bilinse de tiroid bezine ilişkin çok sayıda farklı hastalık türü bulunuyor. Bunlardan en yaygınları hipotiroidi, hipertiroidi, Hashimato tiroiditi ve tiroid kanseri.
Hipotiroidi hastalığında tiroid bezinin yetersiz çalışması, hipertiroidide ise tam tersine fazla çalışması söz konusu oluyor. Hipotiroidi hastalarında T3 ve T4 hormonlarının yetersizliği nedeniyle tiroid bezi çok fazla çalıştığından büyüyor ve genişliyor. Bu durum guatr adı verilen boyunda şişme durumuna yol açıyor. Metabolizma hızının yavaşlamasına bağlı olarak kilo alımı ortaya çıkıyor. Hipertiroidi hastalarında ise metabolizma hızının artması sonucunda aşırı enerji harcaması, çarpıntı, terleme, kilo kaybı gibi sorunlar gözleniyor.
Otoimmün bir hastalık olan Hashimato tiroiditi, vücudun kendi savunma sisteminin tiroid bezini düşman olarak algılayarak hasara yol açması nedeniyle oluşuyor ve guatr ile benzer belirtiler gösteriyor. Diğer bir hastalık olan tiroid bezi nodülleri ise iyi huylu veya kötü huylu olabilir. Tiroid hastalığı belirtileri taşıyan bireyler hastanelerin endokrinoloji ve metabolizma hastalıkları birimlerine başvurarak detaylı muayeneden geçmelidir. Bu hastalıkların araştırılmasında kullanılan tanı yöntemleri arasında hekim tarafından yapılan fiziksel muayene, ultrason gibi tıbbi görüntüleme teknikleri, biyopsi, kan testi gibi uygulamalar yer alıyor.
Tedavi uygulamaları ise tiroid hastalığının türüne göre değişkenlik gösteriyor. Hastaların büyük bir kısmında hormonal düzeni sağlamaya yardımcı ilaç tedavileri uygulanıyor. Otoimmün hastalıklarda savunma sistemini düzenleyici bazı ilaçlar, tiroid kanseri olgularında ise cerrahi tedavi, kemoterapi ve radyoterapi uygulamalarına başvurulabiliyor.
Tiroid hastalıklarının erken dönemde tespit edilmesi ile guatr gibi ilerlemiş olgular önlenebilirken, kanserler ise yayılım göstermeden tedavi edilebiliyor. Aynı zamanda çocuk hastalarda tiroid hastalıklarının kontrol altına alınması, zeka gelişimi ile sağlıklı büyüme ve gelişme açısından çok büyük önem taşıyor.