ÇOCUK ve Ergen Psikiyatristi Uzm. Dr. Hozan Saatçıoğlu, aileleri uyardı. Saatçıoğlu, “Bebeğiniz 1.5 yaşına geldiği halde irtibat kuramıyor, sizinle göz göze gelmiyor ve ismi ile seslendiğinizde bakmıyorsa otizm kuşkusu doğabilir. Ayrıyeten bilhassa 2 yaş altı bebekleri televizyon ve bilgisayarlardan da uzak tutmak gerekir. Aksi taktirde bu bebeklerde gelişim geriliği görülebilir” dedi.
İstinye Üniversite Hastanesi Medical Park Gaziosmanpaşa Çocuk ve Ergen Psikiyatristi Uzm. Dr. Hozan Saatçıoğlu, otizmin gelişimsel bir bozukluk olduğunu belirterek, son yıllarda süratle arttığını tabir etti.
KANITLANMIŞ TEK ETKEN İLERİ BABA YAŞI
Otizmi, bireylerin toplumsallaşmasını, kelamlı ve kelamsız irtibat hünerlerini olumsuz etkileyen bir bozukluk olarak tanımlayan Dr. Hozan Saatçıoğlu, “Bunlarla birlikte otizmli bireylerde sıklıkla tekrarlayıcı davranışlar ve ilgilerini çeken bahislerin çok az olduğunu görülebiliyor. Otizmli bireyler irtibat maharetlerini ve toplumsal ipuçlarını vaktinde kazanamadıklarından beşerlerle ilgi kurma zahmeti yaşarlar. Erken devir belirtileri ortasında ismine dönmeme, göz göze gelmeme, parmağı ile işaret etmeme, söz söylememe, gülümsendiğinde karşılık olarak gülümsememe ön plana çıkar. Bu belirtilerin 1.5 yaş civarında görülmesi durumunda otizmden şüphelenmek gerekebilir. Sosyal-iletişimsel yetersizliklerin yanında bir başka bulgu tekrarlayıcı davranışlar ve kısıtlı ilgi alanıdır. Genelde otizmli bireylerde tekrarlayıcı motor hareketler, tıpkı şeyleri yapmakta ısrar ve kimi takıntılar eşlik edebilmektedir. Otizm beyin gelişimi ile ilgili bir bozukluk olup nedenleri tam olarak bilinmemektedir. Otizmin gen etraf etkileşimi ile ortaya çıktığı düşünülüyor. Otizmde kanıtlanmış tek etken ileri baba yaşı” diye konuştu.
O DAVRANIŞ ÖNEMLİ GERİLİKLERE YOL AÇABİLİR
Otizme yatkın çocukların televizyon, cep telefonu, tablet üzere elektronik aygıtlara ilgi gösterebileceklerini söyleyen ergen psikiyatristi Uzm. Dr. Hozan Saatçıoğlu şöyle konuştu:
“Çocuklarda birinci 3 yaşta çok ekran maruziyeti irtibat marifetlerini geciktirebilir, bu durum otizme neden olur diyemeyiz fakat otizm benzeri ağır gelişimsel geriliğe yol açabilir. Lisan gelişimleri gecikir, toplumsal bağlantı hünerleri bozulur. Çocuklar kısa periyodik olarak çizgi sinema izlemeliler. Çocukların ağlamasını durdurmak için reklam ve görüntü klip izletmek yanlışsız değildir.”
“İLK İŞ ÖZEL EĞİTİME BAŞLAMAK OLMALI”
“Otizmde klinik gidişi etkileyen faktörler; bireyin zeka durumu, belirtilerinin şiddeti, lisan marifetleri, eşlik eden bozukluklar ve eğitsel faktörlere erken yaşta başlama olarak gösterilmiştir” diyen Dr. Hozan Saatçıoğlu şöyle devam etti:
“Tanı konulduktan sonra ailelere büyük vazife düşmektedir. Meskende çocuğu uzun müddet kendi haline bırakmadan, televizyon izletmeden, oyun oynamak, aktiviteler yapmak ve daima konuşarak bağlantı kurmak, gelişimi açısından büyük kıymet taşır. Otizm tanısı konulduktan sonra yapılacak birinci iş, otizm belirtilerine ve çocuğun davranışlarına yönelik özel eğitime başlamaktır. Ailenin ayrıntılı bilgilendirilmesi ve desteklenmesi çok kıymetlidir. Otizm tedavisinde ilaç tedavisi, davranış meselelerini azaltmak ve çocuğun eğitimden daha güzel yarar görebilmesi için düzenlenir.”
KORKMAYIN ONLARI ANLAMAYA ÇALIŞIN!
Otizmli çocuklarda görülen öfke nöbetleri ve saldırgan davranışlara dikkat çeken Dr. Hozan Saatçıoğlu, şu ikazlarda bulundu:
“Öfke nöbetleri ve saldırgan davranışlar, çoklukla istedikleri bir şey yapılmadığında, başlarındaki sistem bozulduğunda, kendilerini baskı altında hissettiklerinde, bazen de nedenini yetişkinlerin bilemediği ya da anlamadığı vakitlerde ortaya çıkabilmektedir. Öfke nöbetleri ve saldırganlığın, otizmli çocukların etraflarında olup biteni anlayamamalarından ötürü yaşadıkları tansiyonun bir sonucu olduğuna da inanılmaktadır. Böylesi bir tansiyonun çocukların ilgilerini bozması, etrafındakileri çaresiz bırakması hatta korkutması da kaçınılmazdır. Ayrıyeten bu davranışlar otizmli çocuğun öğrenme yaşantısını da olumsuz etkileyecektir. Otizmli bireyle dışarı çıkma, otomobile binme, market alışverişi yapma sırasında da bu türlü öfke nöbetleri yaşanabilmektedir. Unutmamalıyız ki, otizmli bireylerin duyuları çok hassastır, ışıktan, sesten, kokulardan çok etkilenebilirler. Bu türlü bir durumda sakin bir yere almaya çalışmak, gürültülü, ışıklı ortamdan uzaklaşmak, kolay sözler ile onu anladığımızı söylemek gerekir. Değiştiremeyeceğiniz davranışları kabul etme, şayet çocuğu olumlu etkiliyorsa, zararsız rutine binmiş davranışlara müsaade etmek ve bunlara uyumlu hareket etmek yarar sağlar.”
– İstanbul
