PENDİK, İSTANBUL (DHA) – Sonbaharın gelişiyle birlikte günlerin kısalmasının gece yeme bozukluğunu tetiklediğini söyleyen Beslenme ve Diyet Uzmanı Dyt. Pınar Çoban Çinko, “Yapılan araştırmalarda bayanların erkeklere oranla gece yeme bozukluğuna daha yatkın olduğu tespit edilmiştir. Bayanların yaşadıkları hormonel değişikler gece yeme eğilimini artırır. Toplum içinde gün ışığının etkin olduğu vakitlerde daima besin talebinde olmaktan kaçınmaları, bu davranışı herkes uyurken saklı yapma isteğini doğurur” dedi.
Yeme bozukluklarından biri olan gece yeme bozukluğu sendromunun kişinin gece uykusundan uyandıktan sonra akşam yemeğini yediği halde, geç saatlerde çok fazla yemek tüketmesi olarak tanımlandığını belirten VM Medical Park Pendik Hastanesi’nden Beslenme ve Diyet Uzmanı Dyt. Pınar Çoban Çinko, ihtarlarda bulundu.
SEBEBİ SABAH TOK UYANMA İSTEĞİ
Gece yemek yeme sendromu olan bireylerde en sık görülen durumların başında sabah tok uyanma isteğinin geldiğine dikkat çeken Diyetisyen Çinko, bunun kişinin birkaç öğün atlamasına neden olduğunu, böylelikle toplum içinde çok yiyen ve daima besin tüketen bir kişi olarak görünmeyi de gizlediklerini tabir etti.
Sabahları kahvaltı yapmayan ve gün içinde sık besin tüketmeyen bir kişinin beslenme gereksinimini akşam yahut gece karşılamak için karşı konulamaz bir dilek hissedeceğini vurgulayan Diyetisyen Çinko, “Sabah tok uyanan kişi, günlük alması gereken kalori miktarını akşam yemeğinden sonra yediği atıştırmalıklarla alır” diye konuştu.
ARDINDA RUHSAL PROBLEMLER OLABİLİR
Gece yemek yeme sendromunun gerisinde yalnızca fizyolojik değil ruhsal sebeplerin de olabileceğinin altını çizen Diyetisyen Çinko, uyku düzensizliği, insomnia, depresyon, anksiyete, ruhsal sıkıntılar, diyabet, sistemsiz beslenme alışkanlığı, obezite ve hormonal nedenlerin gece yeme bozukluğunun sebepleri ortasında sayılabileceğini söyledi.
GECE YEME BOZUKLUĞU SENDROMU NASIL ANLAŞILIR?
Bir bireyde gece yeme bozukluğu olduğunu düşünmek için 4 kriterin bulunması gerektiğine işaret eden Diyetisyen Çinko, bunları şöyle sıraladı:
“Kriter 1: Güç ölçüsünün yüzde 25’inden fazlasının akşam yemeğinden sonra karşılanması, haftada en az iki kere gece yemek yeme davranışı (en az biri bulunmalı.)
“Kriter 2: Akşam ve gece yemek yeme davranışının farkında olma ve hatırlama.
“Kriter 3: Sabahları iştahsızlık ve/veya haftada 4 yahut daha fazla kere kahvaltı öğününün atlanması, akşam yemeğinden gece yatana kadar yahut geceleri de dahil olmak üzere iştahta artış, haftada 4 defadan fazla uykuya dalışta zorluk, uykuya geçiş için yeme zorunluluğunun olduğuna karşı duyulan inanç, akşam ve sonrası his durumunun berbatlaşması (en az 3’ü bulunmalı).
“Kriter 4: Bozukluk, gündelik işlevde dikkate paha ölçüde rahatsızlık ve bozulma ile bağlıdır.
“Kriter 5: Bozulmuş yeme tertibinin en az 3 ay boyunca sürmesi gerekir.”
Gece yeme bozukluğunun ekseriyetle sonbahar mevsiminde tetiklendiğini vurgulayan Diyetisyen Çinko, “Yaz ayının bitip sonbaharın gelmesiyle kışa geçtiğimiz aylarda artan sorumlulukların tesiri, günlerin kısalması sonucu gün ışığını daha az kullanmamız ve gecenin daha uzun olduğu kış aylarının gelişi nedeniyle gece yeme bozukluğu artışa geçmeye başlar” dedi.
BAYANLARDA VE ERGENLERDE DAHA SIK GÖRÜLÜYOR
Yapılan araştırmalarda bayanların erkeklere oranla daha fazla gece yeme bozukluğuna yatkın olduğunun tespit edildiğini kelamlarına ekleyen Diyetisyen Çinko, “Kadınların yaşadıkları hormonel değişikler gece yeme eğilimini artırmaktadır. Toplum içinde gün ışığının faal olduğu vakitlerde daima besin talebinde olmaktan kaçınmaları, bu davranışı herkes uyurken bâtın yapma isteğini doğurur. Ayrıyeten ergenlik devrindeki şahıslar de gece yeme sendromuna daha eğilimlidir. Bu sendrom 10’lu yaşların sonlarından 20’li yaşların sonlarına kadar süren erken yetişkinlik periyodunda başlar ve uzun mühlet devam eder. Ekseriyetle en riskli yaşlar 14-15 yaşlarıdır” diye konuştu.
ÇOKLUKLA YATMAYA YAKIN BAŞLIYOR
Şahısların çoklukla akşam yemeğini yedikten sonra yatmaya yakın saatlerde, uykuya dalmadan evvel gece yemek yeme ataklarını yaşadıklarını vurgulayan Diyetisyen Çinko, şöyle devam etti:
“Kişiler alınan besinlerin yükü ile birlikte yorgunluk hissi ile uykuya daha süratli daldıklarını düşünürler. Kimileri ise gece yemek için herkesin uyumasını bekler ve o vakit daha rahat besin tükettiğini düşünür.”
KARBONHİDRAT YÜKLÜ BESİNLER TERCİH EDİLİYOR
Şahısların gün içinde kalorisi yüksek birçok besini tercih etmelerine karşın geceleri bilhassa ekmek, sandviç ve rafine şeker içeren kek, bisküvi, pasta üzere besinleri yediklerinin bilindiğini kelamlarına ekleyen Diyetisyen Çinko, gece yeme bozukluğunun birçok hastalıkla temaslı olabileceğini vurgulayarak şu bilgileri paylaştı:
“Alınan besinlerin karbonhidrat yüklü olması ve yenildikten sonra çabucak uyunması sebebiyle şahısta obezite sorunu olabilir, hipoglisemiye girme korkusu ile geceleri yemesinden ötürü diyabete rastlanabilir yahut uykuyu kâfi alamamasına bağlı olarak (melatonin hormonu, uyku döngüsünü ve biyolojik ritmi düzenleyen, insan psikolojisinde olumlu tesirleri olan bir hormondur) ruhsal rahatsızlıklar görülmektedir.”
Ekseriyetle gece yeme bozukluğunun ruhsal bir sorun olduğuna dikkat çeken Diyetisyen Çinko, “Kişi nitekim aç olduğunda tekrarı olmadan süreci yönetilebilir ancak tertipli ve birbirini takip eden halde gece yemek yemek isteği oluyorsa, ruhsal olarak oluşan bir bozukluk görülmeye başlar” dedi.
BESLENME DAYANAĞI VE RUHSAL TERAPİLERLE ÖNLENEBİLİR
Gece yeme bozukluğu için farmakolojik ve farmakolojik olmayan tedavi seçenekleri olduğunu belirten Diyetisyen Çinko, sorunun serotonin gerialım inhibitörleri (SSGI), topiramat, bilişsel davranış terapisi, gevşeme terapisi ve ışık terapisi, ruhsal danışmanlık ve beslenme dayanağıyla önlenebileceğini yahut tedavi edilebileceğini söyledi.
KARBONHİDRAT TÜKETİMİ AZALTILMALI
Diyetisyen Çinko, gece yeme bozukluğundan korunmak için dikkat edilmesi gerekenleri ise şöyle anlattı:
“Öncelikle gün içerisindeki kâfi ve istikrarlı beslenmeli, metabolizmanın en yavaş çalıştığı akşam saatlerinde yemek yeme krizleri için tedbir alınmalı, kişiyi bu duruma iten gerilim faktörlerinden uzak durulmalı, pirinç, patates üzere kolay şeker içeren karbonhidrat tüketimi olabildiğince azaltılmalı, tatlı besinlerden uzak durulmalı, yatmadan 2-3 saat evvel hafif bir orta öğünle yemek yeme dileği bastırılmalı, gece kan şekerini dengeleyebilmek gayesiyle protein ve karbonhidratın istikrarda olduğu bir beslenme nizamı benimsenmeli, orta öğünlerde lifli besinler tüketmeye itina gösterilmeli.”