Huzursuz Bağırsak Sendromu olarak da bilinen IBS, toplumda epey yaygın görülmesine rağmen gereğince tanınmaması nedeniyle hastalar tedavi için vakit kaybedebiliyor. Gastroenteroloji Uzmanı Doç. Dr. Emine Köroğlu, IBS’in kişinin ömür kalitesini önemli oranda etkileyen, iş gücü kaybına neden olan ve hatta tedavi edilmediği taktirde ruhsal sıkıntılara neden olabilen işlevsel bir hastalık olduğunu söyledi.
Toplumda bilhassa 18-30 yaş ortasındaki genç nüfusta daha yaygın görülen IBS, Inflamatuvar bağırsak hastalığı ya da bağırsak kanseri üzere daha önemli olabilen bağırsak problemleriyle kontaklı olmasa da yarattığı gerilim ve ruhsal problemler nedeniyle kişinin ömür kalitesini önemli oranda etkileyen değerli bir sorun oluşturuyor. Yeditepe Üniversitesi Kozyatağı Hastanesi Gastroenteroloji Uzmanı Doç. Dr. Emine Köroğlu, üstelik hastalığın tedavi edilmemesi durumunda hem yaşanan fizyolojik sıkıntılar hem de ruhsal tesirleri nedeniyle çok önemli iş gücü kayıplarına neden olabileceğini hatırlattı.
BAYANLARI DAHA FAZLA ETKİLİYOR
IBS’in neden ortaya çıktığı ile ilgili kesin bir bilginin bulunmadığını lakin gerilim faktörünün hastalığın semptomlarını makus etkilediği belirten Doç. Dr. Emine Köroğlu; “IBS’in ortaya çıkmasında genetik ve çevresel faktörler, gerilim, enfeksiyon, mikrobiyota, anksiyete, depresyonun rol oynadığı biliniyor. Bununla birlikte hastalığın bayanları daha fazla etkilediği de gözlemleniyor. Lakin burada da etkenin ne olduğu kesin olarak ortaya konmuş değil” diye konuştu.
BELİRTİLER ŞAHISTAN ŞAHSA FARKLILIK GÖSTERİYOR
IBS’in işlevsel şişkinlik yahut dispepsi olarak tanımlanan erken doyma, karın üst orta kısmında ağrı ile kendini gösteren hastalıklarla karıştırılabildiğini hatırlatan Doç. Dr. Emine Köroğlu, hastalığın ayırt edici belirtileriyle ilgili şu bilgileri verdi:
“IBS’de karın ağrısı ile birlikte; kabız baskın formunda kabızlık, ishal baskın formunda ishal ya da kabız-ishal atakların birlikte olduğu karma tip IBS görülebilir.”
Huzursuz bağırsak sendromu belirtilerinin bireyden bireye değişkenlik gösterebileceğini belirten Doç. Dr. Emine Köroğlu, “Her hastada farklı şiddette bir tablo oluşturur. En yaygın görülen belirtileri ise; dışkılama sonrası tipik olarak büsbütün ya da kısmen ortadan kalkan karın ağrısı, kramp yahut şişkinlik, çok gaz, ishal yahut kabızlık: Birtakım hastalarda birbirini takip eden ishal ve kabızlık nöbetleri, dışkıda mukustur. Huzursuz bağırsak sendromu olan hastalar, vakit zaman belirti ve şikayetlerin daha makûs olduğu ataklar ve büsbütün kaybolduğu istirahat periyotları yaşar” diye konuştu.
ŞİKAYETLERİN SON 3 AYDIR VAR OLMASI GEREKİR
“Bu şikayetlerin son 6 ayda ortaya çıkması ve son 3 aydır da devam etmesi halinde IBS düşünülmelidir” diyen Doç. Dr. Emine Köroğlu, teşhisle ilgili şu bilgileri verdi:
“IBS’in en bariz özelliklerinden biri de şikayetlerin gece yatarken görülmeyip, gün içinde kendisini göstermesidir. Münasebetiyle hasta öyküsünün alınması son derece ehemmiyet taşır. Teşhis, kalın bağırsakta birebir şikayetlerle seyreden öteki hastalıkların (tümör, iltihabi bağırsak hastalığı vb.) olmadığı tespit edildikten sonra konur. Çünkü, hastalar birçok sefer kanser endişesiyle tabibe başvurur. Bunun içinde öncelikli olarak detaylı kıssa alınması ve fiziki muayene yapılması gerekir. Kanser ya da diğer ağır bir rahatsızlıkla karıştırılmasını önlemek için kan tetkikleri, dışkıda bilinmeyen kan, fleksible sigmoidoskopi ya da kolonoskopi ile bağırsak içinin tam olarak görülmesi ve görüntüleme teknikleri yapılması gerekebilir. IBS, kalın bağırsak hastalığı olarak bilinse de tüm mide bağırsak sistemini tesirler. Farklı hastalıklarla karıştırılmaması için tetkiklerin titizlikle yapılması gerekir.”
TEDAVİDE HASTA AHENGİ KOŞUL
IBS’in, tedavisinin uzun vadede yönetilmesi gereken kronik bir hastalık olduğunu ve dikkat edilmezse tekrarlama riskinin yüksek olduğunu söyleyen Doç. Dr. Emine Köroğlu, “Hastanın şikayetlerine yönelik tedavi düzenlenir, antispasmodik, laksatif, antibiyotikler ile tedavi edilir. Tedavi edildikten sonra şikayetler tekrarlayabilir” dedi.
IBS tedavisinde hastaya yaşadığı sorunun tam olarak ne olduğunun çok yeterli anlatılması gerektiğinin altını çizen Doç. Dr. Emine Köroğlu, aksi taktirde hastanın tedaviye ahenk sağlayamadığını ve geçmeyen şikayetleri nedeniyle arayışlarına devam ettiğini belirtti. Medikal tedaviyle birlikte hastanın dikkat etmesi gerekenler konusunda Yeditepe Üniversitesi Kozyatağı Hastanesi Gastroenteroloji Uzmanı Doç. Dr. Köroğlu, “Öncelikle birtakım ömür üslubu değişikliklerine gereksinim duyulur ki bunların başında idman gelir. Antrenman günlük rutinin bir kesimi haline gelmeli. Bu hastaların günde en az 45 dakika yürümesini öneriyoruz. Vakit içinde şikayetlerin giderilmesinde fark yarattığı görülecektir. Bunun yanında elbette sağlıklı beslenmek de değerli. Fast food şekli beslenmekten uzak durmalı, sağlıklı, kâfi, istikrarlı beslenmeli, süratli yemek yenmemeli, gece geç saatlerde yemek yememeye dikkat edilmeli ve sigara, alkolden uzak durulmalı” sözlerini kullandı.
PANDEMİYLE BİRLİKTE IBS OLAYLARI ARTTI
Son devirde IBS hastalığına dair farkındalığın artmasıyla kelam konusu şikayetlerle tabibe müracaatta artış olduğunu söyleyen Doç. Dr. Emine Köroğlu, “Covid-19 enfeksiyonun bağırsaktaki mikrobiyota üzerindeki mümkün tesirlerinden ötürü Irritable Bağırsak Sendromu pandemi periyodunda daha sık görülmeye başlandı. Bununla birlikte pandeminin yarattığı her türlü gerilimin de bağırsakların işlevlerini bozduğu düşünülüyor” diye konuştu.
