KADIKÖY, İSTANBUL (DHA) – Uyuz hastalığının, sonbahar ve kış aylarında yaygın olarak görülebilen bir hastalık olduğunu kaydeden Dermatoloji Uzmanı Dr. Onur Çapkan, bu rahatsızlığa ‘Sarcoptes Scabiei’ yani halk ortasında bilinen ismiyle uyuz böceğinin sebep olduğunu söyledi. Çapkan, “Gözle görülemeyen bu böcekler (akarlar) deriyi istila ederek rahatsızlık oluşturuyor. İnsan bedenine girdiklerinde birtakım kaşıntılı döküntülü, bulaşıcı bir deri hastalığına yol açar” diyerek uyuz hastalığını ve tedavi sistemlerini anlattı.
Uyuz hastalığının, Sarcoptes Scabiei olarak isimlendirilen akarın (eklem bacaklı canlı, hayvan) insan bedenine girmesiyle oluştuğunu belirten Medicana Kadıköy
KAPALI ORTAMLARDA VE ORTAK KULLANILAN EŞYALARDAN BULAŞIYOR
Uyuz hastalığının temel olarak temas yoluyla bulaştığını söyleyen Çapkan, uyuz hastalığını oluşturan akarların süratli hareket edemediğini kaydetti. Uyuz böceklerinin zıplama ya da atlama üzere yeteneklere de sahip olmadığını belirten Çapkan, uyuz hastalığının bulaşma ve korunma yollarının bilinmesinin kıymetine dikkat çekerek, “Uyuz hastalığını oluşturan akar, süratli hareket edemediği için temas müddetinin aşikâr bir mühletin üzerinde gerçekleşmiş olması gerekmektedir. Örneğin, kısa ve kolay bir tokalaşma ya da sarılmada uyuz hastalığının bulaşma ihtimali düşüktür. Ancak birebir yatakta ahenge, ortak havlu kullanma üzere durumlarda havlu, yastık, çarşaf üzere eşyalardan bulaşması mümkündür. Huzurevi, kreş, okul ve konut üzere ortak kullanımın ve temas edilen eşya sayısının fazla olduğu yerlerde uyuz hastalığı bulaşma oranı daha yüksektir. Aile bireyleri ortasında süratli yayılım gösterebilir. Uyuz hastalığı ekseriyetle ortam hijyeninin uygun olmadığı ve insan sayısının fazla olduğu yerlerde görülür” dedi.
BU BELİRTİLERE DİKKAT
Çapkan, uyuz hastalığının belirtileriyle ilgili şu bilgileri verdi:
“Uyuz hastalığını oluşturan bu akarlar insan bedeni dışında birkaç gün yaşayabilmektedir. Bireyler bu akarlara maruz kaldığı vakit çabucak belirtiler gözükmeyebilir. Belirtilerin ortaya çıkması 6-8 haftayı bulabilmektedir. Lakin bu devirde de öbür bireylere uyuz hastalığı bulaştırılabilir. Uyuz hastalığının görülme sıklığı bilhassa sonbahar ve kış aylarında artsa da son yıllarda tüm mevsimlerde sıkça görmekteyiz. Bireyler Sarcoptes Scabiei tipi uyuz akarlarına maruz kaldıklarında belirti göstermeleri birkaç haftayı bulabilir. Bu periyotta deri, bireylerin hayatını olumsuz etkileyecek birtakım belirtiler göstermektedir. En sık karşılaşılan belirtiler; bilhassa gece artan ve tüm bedende görülebilen kaşıntı, kızarıklık, parmak ortaları, bilekler, göğüs başı ve genital bölgede kabarıklıklar görülmesi olarak verilebilir. Birinci 1 yaş içinde saçlı deri ve yüz tutulumu da görülebilmektedir.”
Uyuz hastalığının kendisini genel olarak kaşıntı yoluyla belirli ettiğine dikkat çeken Çapkan, “Uyuz hastalığından korunmak için uyuz olan bireyle direkt olarak temas edilmemelidir. Eşya paylaşımı yapılmamalıdır. Aile bireylerinden birinde uyuz hastalığı görüldüğü vakit öbür aile bireyleri de doktorla görüşmeli ve ortak tedaviye başlanmalıdır. Uyuz bulaşan kişinin yastık, çarşaf ve havlu üzere ferdî eşyaları yüksek derecede yıkanmalı ve akarlardan arınması sağlanmalıdır” diye konuştu.
NASIL TEDAVİ EDİLİR?
Uyuz hastalığının tedavisinin mümkün olduğunu lisana getiren Uzm. Dr. Onur Çapkan, kesin teşhisin konulması için dermatoskopi aygıtı ile deri yüzeyinin mikroskobik olarak incelenmesi gerektiğini vurguladı. Tedavi sistemlerine ait bilgi veren Çapkan, “Değerlendirmeler sonucu uyuz tanısı konulan hastalarda genel olarak krem yahut merhem tedavisi tesirli olmaktadır. Kimi durumlarda kaşıntı önleyici kremler de verilebilir. Uyuz hastalığının daha ağır ya da tedaviye direncin olduğu durumlarda ağızdan alınmak üzere oral ilaçlar da verilebilir. Bu ilaç ya da merhemlerin birkaç hafta kullanılması gerekir. İlacı ve paklık tedbirleri doktorun önerdiği formda yapan bireylerde kaşıntının birinci 2 hafta içerisinde besbelli biçimde azalması beklenir. Kaşıntının büsbütün geçmesi 1 ayı bulabilir” diyerek kelamlarını noktaladı.