Bayındır Söğütözü Hastanesi Acil Servis Kısmından Dr. Gökhan Şahin, “Yoğurt, diş macunu üzere eserler mutlaka yanık üzerine sürülmemelidir. Bu tip uygulamalar yanıktaki hasarı ve enfeksiyon riskini artırır.” tabirlerini kullandı.
Bayındır Sıhhat Kümesi’nden yapılan açıklamada, deride gerçekleşen yanıklar sonucu yaşanan beden işlevlerinde bozulmaların hayati tehlike oluşturabildiği, bu nedenle yanıklara birinci yardım tedavisi uygulanmasının hayli kıymetli olduğu anlatıldı.
Açıklamada, yanıklarda uygulanması gereken birinci yardım tedavisi hakkında değerlendirmeleri yer alan Dr. Gökhan Şahin, sıcak (alev, buhar), soğuk, elektrik, radyasyon, sürtünme yahut kimyasal casuslara maruz kalarak derinin hasara uğramasının yanık olarak tanımlandığını bildirdi.
Yanığın, bariyer olan derinin hasar görmesi sonucunda bedenin ısı ve sıvı istikrarının bozulmasına, enfeksiyonların oluşmasına neden olduğunu kaydeden Şahin, bu sebeplerle beden işlevlerinde yaşanan bozulmaların hayatı tehdit edecek durumları ortaya çıkarabileceğini aktardı.
Hangi yanıklarla ilgili tedavi merkezine başvurulması gerektiğine değinen Şahin, “Tanıklar derinse, derinin kuru ve kösele görünüme dönmesine neden olmuşsa, yanma sonrasında siyahlaşma, beyazlaşma üzere renk değişiklikleri varsa, çapı 8 santimetreden büyükse yahut eller, ayaklar, yüz, kasık, kalça ya da büyük bir eklemi kaplıyorsa, bu tip yanıklar önemli yanık olarak kıymetlendirilir ve tedavi için yanık merkezi olan bir sıhhat kuruluşuna başvurulmalıdır.” açıklamasında bulundu.
“En az 20 dakika soğuk suyun altında tutulmalı”
Dr. Gökhan Şahin, yanıklarda birinci yardımın çok kıymetli olduğunu ve hayati paha taşıdığını belirterek, uygulanması gereken birinci yardım adımlarını şöyle sıraladı:
“İlk evvel yanma süreci durdurulmalıdır. Yanan kişi ısı kaynağından uzaklaştırılmalı, elbiseler tutuşmuşsa sırasıyla ‘dur, yat ve yuvarlan’ sistemiyle kıyafetlerdeki alevler söndürülmelidir. Yanan giysiler ve yanık yerdeki takılar çıkarılmalıdır. Kıyafetler cilde yapışmışsa bölge soğutulmalı, cilt ziyan görmemişse sağlam cildi korumak için yanık ve soğutulmuş kıyafet uzaklaştırılmalıdır. Yanık yahut haşlanmış bölge olabildiğince çabuk soğutulmalıdır. Yanık yer en az 20 dakika yahut ağrı rahatlayana kadar akan soğuk suyun altında tutulmalıdır.”
Şahin, yanık yeteri kadar soğutulduğunda bölgenin streç sinemayla gevşek bir halde sarılması gerektiğini, pak plastik bir torbanın yanık yerin kapatılması için kullanılabileceğini aktardı.
Yanık yerin üzerine buz, krem yahut jel uygulanmaması gerektiğini vurgulayan Şahin, “Yoğurt, diş macunu üzere eserler muhakkak yanık üzerine sürülmemelidir. Bu tip uygulamalar yanıktaki hasarı ve enfeksiyon riskini artırır. Ayrıyeten su dolu kabarcıklar enfeksiyon riskini artıracağı için patlatılmamalıdır. Yanık yer kalp düzeyinin üzerinde tutulmalıdır. Ağrı için ağrı kesici alınabilir. En kısa müddette en yakın sıhhat kuruluşuna başvurulmalıdır.” tekliflerinde bulundu.
Yanık tiplerinin sınıflandırılması
Bayındır Söğütözü Hastanesi Acil Servis Kısmından Dr. Şahin, yanığın şiddetinin derecesine ve bedendeki yanık tutulum alanına nazaran değiştiğini, birinci derece yanıkta yalnızca derinin en üst katmanının etkilendiğini, bu yanıkların kızarıklık ve ağrı ile karakterize olduğunu bildirdi.
İkinci derecede yanıklarda üst ve orta derinin, üçüncü derecede derinin tüm katlarının etkilendiğini kaydeden Şahin, dördüncü derece yanıklarda tüm deri ile birlikte altındaki kas dokusunun da yandığını, bu tip yanıklar ekseriyetle siyah renkli, çok ağır ve ölümcül olduğunu anlattı.
Kaynak: Anadolu Ajansı / Uğur Aslanhan
