Antibiyotiklerin yanlış kullanımının, bakterilere yönelik daha ileride uygulanacak tedavilere karşı direnç gelişmesine neden olabileceğinin altını çizen İç Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Hüseyin Beğenik, “Nedene yönelik tedavi, tüm hastalıklarda olduğu üzere enfeksiyonlarda da ehemmiyet arz eder. Bakteriyel enfeksiyonlarda sorumlu casusa yönelik ülkü antibiyotik kullanılmasına akılcı antibiyotik kullanımı denir. Şayet ülkü antibiyotik kullanımına dikkat edilmezse gerek toplum kökenli gerekse de hastane kaynaklı enfeksiyonların tedavisi zorlaşır. Bunun sonucunda da hastalar hayatını kaybedebilir” dedi.
Bilhassa birçok teneffüs yolu enfeksiyonunda antibiyotiklerin gerekli olmadığını ve istikrarlı bir bağışıklık sisteminin kolay enfeksiyonlarla uğraş edebilecek yeterlilikte olduğuna dikkat çeken İSÜ Liv Hospital Bahçeşehir‘den İç Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Hüseyin Beğenik, 18 Kasım Avrupa Antibiyotik Farkındalık Günü nedeniyle ikazlarda bulundu.
YANLIŞSIZ TEŞHİSİN AKABİNDE UYGUN MÜHLETLE ALINMALI
Enfeksiyonların dünyada vefat nedenleri ortasında başta geldiğini hatırlatan Doç. Dr. Hüseyin Beğenik, enfeksiyon etkenleri ortasında en sık görülenlerin ise bakteriler ve virüsler olduğunu söyledi.
Uygun antibiyotik tedavisinin; sağ kalım, hastalığın komplike hale gelmesi ve kronikleşmenin önlenmesi, hastalığın şiddeti ve mühletinin kısaltılması açısından kıymetli olduğunu lisana getiren Doç. Dr. Beğenik, ülkü antibiyotik kullanımı ile ilgili şu bilgileri paylaştı:
“Doğru teşhis sonrasında gerçek antibiyotik; en uygun yoldan, aktif dozda, ülkü aralıklarla, uygun mühletle verilmelidir. Mikrobiyolojik açıdan kanıtlanmış bakteriyel bir enfeksiyonun varlığı kesinlikle sorgulanmalıdır. Teşhis açısından gerekli kıymetlendirme yapılmadan ve enfeksiyon olmaksızın antibiyotik kullanılması, seçilen antibiyotiğin yanlış olması, antibiyotik dozunun yetersiz yahut çok olması, doz aralıklarının uygun olmaması durumlarında antibiyotikler uygun kullanılmamış olur.”
VİRÜSÜN BULAŞICILIĞINI ENGELLEMEZ
Antibiyotiklerin yalnızca bakteriyel enfeksiyonlara karşı tesirli olduğunun altını çizen Doç. Dr. Beğenik, “Soğuk algınlığı yahut grip üzere çoğunlukla virüslerin neden olduğu enfeksiyonlarda da yaygın olarak yanlış kullanılabilmektedirler. Bu durum, virüslere bağlı hastalığın tedavisine yarar sağlamadığı üzere virüsün bulaşıcılığını da engellememektedir. Antibiyotik kullanımı gerektirmeyen bu durumlarda semptomatik tedavi (şikayetlerin azaltılması için kolay ağrı kesici ve ateş dürücülere ek olarak istikrarlı bir beslenme, uyku, istirahat vb. gibi) ile enfeksiyonunun bulaştırıcılığının önlenmesi için enfeksiyon denetim önlemlerinin alınması yeterlidir” tabirlerini kullandı.
YANLIŞ KULLANILIRSA BAKTERİLER ÇOĞALABİLİR
Antibiyotiklerin yanlış kullanımının, bakterilere yönelik sonraki tedavilere karşı direnç gelişmesine neden olabileceğini belirten Doç. Dr. Beğenik, “Bu direnç, bakteriyel enfeksiyon için elzem olan ilacın tesirinin azalmasına yahut yok olmasına neden olabilir. Bakteriler için antibiyotik direnci, bakterilerin rastgele bir antibiyotiğin varlığına karşın üreyebilmesi ve enfeksiyon yapabilmesidir. Bu sırf antibiyotiği uygun olmayan biçimde kullanan kişi açısından değil, sonradan dirençli bakteriye yakalanma riski olan herkes için tehlike oluşturmaktadır” dedi.
ANTİBİYOTİK DİRENCİ GÖZ GERİSİ EDİLMEMELİ
Antibiyotik direncinin tüm dünyada kıymetli bir sıhhat sorunu haline geldiğini lisana getiren Doç. Dr. Beğenik, “Antibiyotik ve dirençli bakterilerin yol açtığı enfeksiyonlar, hastalığın ve mevt oranlarının artması ve hastanede geçirilen müddetin uzamasına, ayrıyeten tedavi maliyetlerinde de artışa neden olmaktadır. Antibiyotik kullanımı, insanlardaki olağan bakteriyel floranın (özellikle bağırsaktaki yararlı bakteriler) değişmesine, bu da birçok defa antibiyotik dirençli bakterilerin ortaya çıkmasına ve ishal üzere birçok yan tesirin görülmesine neden olabilmektedir” halinde konuştu.
DOKTOR REÇETE ETMEDEN KULLANMAYIN
Antibiyotiklerin ateş düşürmediğini, ağrı dindirmediğini ve virüslere bağlı enfeksiyonları tedavi etmediğini söz eden Doç. Dr. Beğenik, kelamlarına şöyle devam etti:
“Antibiyotik yaygın ve yanlış kullanıldığında süratle direnç gelişebilir. Böylelikle temel tesir beklediğimiz bakterilerin neden olduğu enfeksiyonların tedavisinde de etkisiz hale gelir. Doktor reçete etmedikçe antibiyotik kullanılmamalıdır. Hastaların daha evvelki bir hastalığında kullandığı antibiyotiğin, tekrar misal hastalığa yakalansalar bile tabibe istişareden kullanmaması gerektiği konusunda şuurlu olması gerekmektedir. Bilhassa grip ya da nezle üzere virüslere bağlı teneffüs yolu enfeksiyonlarında antibiyotiklerin tedavide yeri olmadığını unutulmamalıdır.”
DİKKAT EDİLMEZSE YARARDAN ÇOK ZİYAN VEREBİLİR
Enfeksiyonu en tesirli biçimde tedavi etmek ve direncin ortaya çıkma riskini azaltmak için antibiyotiklerin ülkü formda kullanılması gerektiğini vurgulayan Doç. Dr. Beğenik, “Antibiyotikler; doktorların reçetesi ile hakikat dozda, gerçek biçimde ve reçeteye uygun vakit aralıklarında alınarak uygun biçimde kullanılmalıdır. Aksi takdirde yarardan çok ziyan getirecektir. Günümüzde antibiyotiklerin reçetesiz alınamamış olması bu riski azaltmış üzere gözükse de hastaların antibiyotik yazılması konusunda çok ısrarcı olmaları biz doktorları güç durumda bırakmaktadır” açıklamasında bulundu.
BAĞIŞIKLIK SİSTEMİ GÜÇLÜ OLMALI
Kolay soğuk algınlığı ve gribal enfeksiyonlar başta olmak üzere tüm hastalıklarla bedenimizin aktif olarak uğraş edebilmesi gerektiğinin altını çizen Doç. Dr. Beğenik,” Hastalıklarımızda sağlıklı bir bağırsak florasını da içeren istikrarlı çalışan bir bağışıklık sistemine gereksinimimiz vardır. İstikrarlı bir bağışıklık sistemi için zararlıların bedene alınmasının azaltılması (gereksiz bir antibiyotik kullanımı da) ve oluşan zararlıların da bertaraf edilmesi ehemmiyet arz eder” diye konuştu.
SAĞLIKLI BESLENME VE İSTİKRARLI ÖMÜR BEDEN DİRENCİNİ ARTIRIR
Hastalıklarla uğraşta istikrarlı bir faal ömür, kaliteli bir uyku, olumlu düşünme ve pak kaynaklardan sağlıklı beslenmenin çok kıymetli yer tuttuğunu işaret eden Doç. Dr. Beğenik, “Beslenmede ise karbonhidrat, protein ve yağ üzere makro besinlerin kâfi alınmasıyla birlikte; su, vitamin ve minerallerin de doğal kaynaklarından ve kâfi seviyede alınması değer arz etmektedir. Tüm bunlar bünyeyi daha sağlıklı hale getirerek hastalıklarla daha kolay gayret etmemizi sağlayacaktır. Böylelikle tüm hastalıklarla olduğu üzere enfeksiyonlarla da az karşılaşmış, daha az antibiyotik kullanmış, sonuçta da bakterilere karşı en kıymetli silahımız olan antibiyotiklere direnç gelişimini de önlemiş oluruz. Tüm bunlar için toplum olarak sağlıklı ömür şuuru farkındalığımızı artırmamız gerekmektedir” diyerek kelamlarını noktaladı.