Merhaba, Diyetisyen Büşra Boyacı. Bugün sizlerle bir makale incelemesini paylaşacağım. Son yıllarda yapılan araştırmalar beslenmenin sadece beslenme boyutunu incelemiyor. Aslında daha çok duygusal yanına dikkat çekiyor. İnsan vücudu robottan değildir. Duygu durumu değişiklikleri günlük yaşamımıza yön verdiği gibi beslenme şeklimize de yön vermektedir.
“Eating and Weight Disorders” dergisinin 2019 Mart ayınında yayınlanan makalesinde, duygusal yemeyi olumsuz duygulara verilen bir tepki olarak nitelendirmiştir. Duygusal yeme, fiziksel ve psikolojik sorunlarla bağlantılıdır;
*vücut ağırlığı dalgalanması,
*kilo verme çabasının bozulması,
*çok fazla yemek,
*düşük ruh hali ve depresyon.
Aslında duygusal yemedeki azalma, başarılı bir ruh halini öngörmektedir. Obezite bağlamında duygusal yeme, kilo verme müdahalelerinde kötü sonuçları öngördüğü için müdahale yoluyla çalışmanın önemli olduğu vurgulanmaktadır.
Farkındalık temelli yaklaşımlar, duygu düzenlemesini de temel almaktadır. Kişinin kendine şefkatle yaklaşması, yani kendini kabulle ilerleyişi sağlıklı beslenme sürecinin en temeli olmakla birlikte aslında kişinin kendisine olan öz saygısını da kaybetmemesini sağlamaktadır.
Bugün farkındalık temelli eğitimler dünyada yaygındır. Bu araştırma çalışmasında dünyadaki bu temel eğitimleri de baz alarak bir eğitim programı belirlenmiştir: “Dikkatli Yeme Programı”. Bu programın amacı ise: aşırı yemenin habercisi olarak duygulara yönelik alışılmış iştah açıcı tepkileri ele almaktır.
Burada temel öğretilen dersler: işaret-reaktivite, dürtü kontrolü, stres ve duyguların yemedeki rolüne dair kanıta dayalı içeriktir. 41 katılımcı ile 6 haftalık bir kurs programı düzenlenmiştir. Kişilere farkındalık eğitimlerinde temel olan meditasyon becerileri öğretilmiştir. Özellikle kişilerin yeme davranışına yönelik günlük deneyimlerine göre uyarlanmıştır. Çalışmanın sonucunda katılımcılar açlık-tokluk sinyallerine yanıt verme eğilimlerinin daha güçlü olduğunu ve yemek yemeye yönelik duygusal ipuçlarından ziyade fiziksel duyumlara yanıt verme eğilimlerinin arttığını bilmişlerdir. Algılanan streste orta derecede bir azalma ve açlık/tokluk sinyallerine artan bir güven olduğu gözlenmiştir.
Bu çalışmaya göre duygusal açlığın aslında kontrol edilebilir olduğunu, önemli olanın kişinin kendisine olan şefkatli yaklaşması ve sağlıklı beslenme sürecinde duygusal açlık problemi yaşayan kişilerin bu süreci konusunda uzman diyetisyen ve psikologla yürütmesi gerektiğidir.
Unutmayın sağlıklı beslenme bir süreçtir yani sürdürülebilir olduğu takdirde başarılı sayılırsınız. Önemli olan tartıdaki rakamlar değil hayatınızdaki sürdürülebilir ve sağlıklı değişimlerdir.
KAYNAK:
Lattimore P. Mindfulness-based emotional eating awareness training: taking the emotional out of eating. Eat Weight Disord. 2020;25(3):649-657. doi:10.1007/s40519-019-00667-y