TURKOVAC aşısını geliştiren Erciyes Üniversitesi Aşı Araştırma ve Geliştirme Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü ve Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Aykut Özdarendeli, “Varyantlarda bütün aşılarda olduğu üzere antikorda düşüşler kelam konusu, lakin yaptığımız çalışmalarda aşının İngiliz varyantına karşı yüzde 100 aktif olduğunu bulduk. Delta ile ilgili çalışmalar sürüyor” dedi. Aşı geliştirme çalışmalarının devam edeceğini bildiren Özdarendeli ayrıyeten önümüzdeki süreçte emsal pandemilerin olma ihtimalinin yüksek olduğunun da altını çizdi.
ÖĞRENCİLERLE BİR ORTAYA GELDİ
Erciyes Üniversitesi Tanıtım Günleri Aday Öğrenciler Akademisyenlerle Buluşuyor aktiflikleri kapsamında Prof. Dr. Aykut Özdarendeli Erciyes Kongre Merkezi’nde öğrencilerle bir ortaya geldi. Burada öğrencilerin sorularını yanıtlayan Prof. Dr. Özdarendeli, 7-8 yıl öncesinden gelen deneyim ve birikim, yetişmiş insan gücü ile birlikte çok süratli bir formda pandemide aşı geliştirmeyle ilgili tepki verebildiklerini söyledi.
“DAHA EVVELKİ BİRİKİMLER ÇOK ÖNEMLİ”
Özdarendeli, “Erciyes Üniversitesi pandemi periyodu öncesinde 2013 yılında Aşı Araştırma ve Geliştirme Merkezi’ni kurdu. Bu noktada da daha evvel Kırım Kongo ile ilgili aşı çalışmaları yapıldı. Artık günümüzde bir şeyi sıfırdan keşfetmekten çok bu mevzudaki gerekli deneyimleri ve hakikat bilgileri bir ortaya getirerek uygun bir platformda eritmek en kıymetlisi. Biz de bu çalışmalara yaklaşık 7-8 yıl evvel bu merkezde başladık. Erciyes Üniversitesi’nin kıymetli bir vizyonudur bu. Oradan gelen deneyim ve birikimle yetişmiş insan gücüyle çok süratli bir halde pandemiye aşı geliştirmeyle ilgili tepki verebildik. Daha evvelki birikimler çok önemli” dedi.
Prof. Dr. Aykut Özdarendeli
“AŞI GELİŞTİRME ÇALIŞMALARIMIZ DEVAM EDECEK”
Yeni çıkan enfeksiyonlara karşı aşı geliştirme çalışmalarının devam edeceğini vurgulayan Özdarendeli, “Merkezimizi daha büyük bir alana taşınmasıyla ilgili bir projemiz var. Daha geniş bir alana ve teknolojik olarak çok daha düzgün bir merkeze sahip olacağımızı düşünüyorum. 2 yıl içerisinde biteceğini düşünüyorum. Buradaki temel bakış açımız aşıyla uğraşan küçük kümeleri bir ortaya getirerek proje önderleri eşliğinde farklı aşı AR-GE çalışması yapılması. Birebir vakitte da bu vakte kadar çalıştığımız birkaç aşı var. Bu aşılar belli noktalara geldi. Hangi aşıların çalışılacağı ile ilgili başımızda birkaç tane yeni şey var lakin birkaç yıl sonra belirginleşecektir. Zira yeni ortaya çıkan enfeksiyonlar kelam konusu dünyamızda. Kovid-19 buna bir örnek. Bizim yeni ve tekrar çıkan enfeksiyonlara karşı aşı geliştirme çalışmalarımız devam edecek” sözlerini kullandı.
“DELTA İLE İLGİLİ ÇALIŞMALAR SÜRÜYOR”
Yerli aşı olan TURKOVAC İngiliz varyantına karşı yüzde 100 tesirli olduğunu, Delta varyantına karşı ise aktiflik çalışmalarının devam ettiğini aktaran Özdarendeli, “İngiliz varyantıyla ilgili rektörümüz Prof. Dr. Mustafa Çalış’ın da dayanaklarıyla bir proje yaptık. Zira son aylara kadar ülkemizde dominant olarak İngiliz varyantıydı. O noktada yaptığımız çalışmalarda İngiliz varyantına karşı yüzde 100 tesirli. Tabi varyantlarda bütün aşılarda olduğu üzere antikorda düşüşler kelam konusu ancak yaptığımız çalışmalarda yüzde 100 faal olduğunu bulduk. Delta ile ilgili çalışmalar sürüyor elimizde tam bilgi olmadığı için söyleyemiyorum lakin İngiliz varyantıyla ilgili tesirli olduğunu rahatlıkla söyleyebilirim” halinde konuştu.
“ÖNÜMÜZDEKİ VAKİTTE BU BİÇİM PANDEMİLER OLABİLİR”
Yaban hayatıyla insanların iç içe girmesiyle birlikte hastalıkların ortaya çıktığını, önümüzdeki süreçte de bu çeşit pandemilerin olma ihtimalinin hayli yüksek olduğunun altını çizen Özdarendeli, “2000’li yıllarda ortaya çıkan salgınlara baktığımız vakit bunların 3 tanesi Sars-Cov-1, MERS ve Kovid-19, domuz gribi salgını vardı 2000’li yılların başında. 2014-2015’te Afrika kıtasında Ebola salgını vardı. Bunların hepsi viral kökenli. Yaban hayatıyla insanların biraz daha iç içe girmesiyle birlikte yaban hayatına çok daha yakın olan toplumlarda bu hastalıklar çıkıyor. Çağımızda aslında bir coğrafyadan bir coğrafyaya çok rahat gittiğimiz bir çağ. O nedenle bir yerden çıkan odak yalnızca orayla sonlu kalmıyor ve bütün dünyaya yayılıyor. O yüzden bundan sonraki süreçlerde de bu çeşit pandemilerin olma ihtimali hayli yüksek” dedi.
“PANDEMİ DENETİMİNDE BÜTÜN AŞILAR ETKİLİ”
Pandemi denetiminde bütün aşıların epey tesirli olduğunu lisana getiren Prof. Dr. Aykut Özdarendeli, “Sinovac ile TURKOVAC aşısı birebir platformda üretilen aşılar. Bunların dataları daha sonra bilimsel olarak karşılaştırılacaktır. Birbirlerine avantajları, dezavantajları ortaya çıkacaktır. BioNTech aşısı RNA tabanlı bir aşı, dünyada birinci kere uygulanan bir aşı. Yan tesir noktasında birinci bilgiler sorunsuz gözüküyor. Yeni nesil aşıların uzun vadede tesirleri ortaya çıkacaktır lakin şuana kadar bütün aşılar pandemi denetiminde kısmi olarak hayli tesirli gözüküyor” diye konuştu.
“PANDEMİ VAKİTLE ORTADAN KAYBOLACAKTIR”
Toplumun yüzde 70’inin üzeri aşılandığında pandeminin vakitle ortadan kalkacağını belirten Özdarendeli, “1 ya da 2 sene içerisinde bu türlü bir pandemi halinde gitmeyecek. Zira şu anda dünyada milyarlarca doz aşı üretildi, insanlara uygulandı. Bulaş bilhassa devam ediyor fakat aşılanan insanlarda hastaneye yatış ya da ağır bakıma yatış oran olarak düştü. Ancak aşılanmayanlar ya da tam doz aşısını yaptırmayanlarda ağır bakım süreçleri, hastaneye yatış süreçleri devam ediyor. O yüzden toplumun yüzde 70’inin üzeri aşılandığında pandemi vakitle ortadan kaybolacaktır” dedi.
“GÖNÜL RAHATLIĞIYLA AŞI OLABİLİRSİNİZ”
Aşı olmanın toplumsal sorumluluk olarak görülmesi gerektiğini de kelamlarına ekleyen Özdarendeli konuşmasını şöyle sürdürdü:
“Aşı olanlar hastalıktan daha yeterli korunacaklar, en azından hastaneye yatışlar çok azalacak. Lakin olmayanlarda bu tıp sorunlar her vakit olması kelam konusu. Şayet pandemi denetim altına alınmadığı taktirde aşı olmayanlarda muhakkak yerlere girip çıkmalarında PCR testi gösterilmeden bu çeşit yerlere alınmaması kelam konusu. O yüzden aşılanmak çok değerli. Gönül rahatlığıyla tabi ki aşı olmamızda yarar var. Aşı tereddütlü beşerler birtakım münasebetlerle aşı olmakta tereddüt yaşıyorlar. Toplumsal medyada bilimsel desteği olmayan bir ekip şeyler var. Aşıda temel olarak düşünülmesi gereken yararlarıyla ziyanlarını bir ortaya koyup hangisinin çok daha fazla olduğunu ortaya koymak. O yüzden aşı olmamakla olmak ortasındaki tercihi insanların mantıken burada yapması lazım. Hakikaten aşının yararları çok daha fazla olduğu için. Kesinlikle küçük yan tesirleri olacaktır her ilacın olduğu üzere ancak yararları çok daha fazla. O yüzden gönül rahatlığıyla bakanlığın onayladığı aşıları insanların kesinlikle olması lazım. Yalnızca kendisi için değil toplumsal bir sorumluluk ve misyon. Bu pandemi periyodunda aşı olmayan beşerler yakınlarına bir biçimde bulaş olayını devam ettiriyorlar. O yüzden de bir toplumsal sorumluluk olarak görmek lazım.”
“İNANIYORUM Kİ EYLÜL AYINDA OKULLAR AÇILACAK”
Üniversitelerde örgün eğitime geçilmesinin değerine de vurgu yapan Prof. Dr. Aykut Özdarendeli, “Örgün eğitime geçilmesi koşul, bunun kesinlikle yapılması lazım. Zira online eğitim ile örgün eğitim ortasında çok önemli fark var. Aşılamayla birlikte Eylül ayında inanıyorum ki hem üniversiteler hem birinci ve orta dereceli okulların açılması kelam konusu” biçiminde konuştu.
Kaynak: İhlas Haber Ajansı / Turan Bulut