Organ Nakli Koordinatörü olarak nakil bekleyen onlarca hastaya umut olan, kendisi de 10 aydır akciğer nakli bekleyen Aygün Mengelli (44), Antalya‘da beyin vefatı gerçekleştikten sonra organları bağışlanan bir bayan sayesinde ikinci hayatına kavuştu. Koşuyolu Yüksek İhtisas Eğitim ve Araştırma Hastanesi‘nde iki hafta evvel gerçekleştirilen akciğer nakli ile yaşama dönen Mengelli’nin ağır bakımda uyandırılıp o birinci nefesi aldığı anki kelamı ise bir hafta evvel kaybettiği annesi oldu. Ameliyatı gerçekleştiren Akciğer Nakli Merkezi Sorumlusu Prof. Dr. Erdal Taşçı “Aygün’ün akciğer kapasitesi yüzde 21’e kadar düşmüştü. Organ bağışı sayesinde hayatta kalabildi. Grubum ismine çok gururluyuz, zira birebir vakitte Türkiye‘nin en kısa süren akciğer nakli ameliyatını da yapmış olduk, yalnızca 6 saat sürdü” dedi.
KENDİSİ ÜZERE ORGAN BEKLEYENLER İÇİN ÇALIŞTI
Meslek hayatına hemşire olarak başladı, 33 yaşındayken kistik fibrozis (akciğer sertleşmesi) hastası olduğunu öğrendi. Tedavisi yoktu, akciğer nakli tek talihiydi. 13 yıl boyunca çok sevdiği hemşirelik mesleği ile yüzlerce hastaya şifa veren Aygün Mengelli (44), hayatını organ nakline adamaya karar verdi ve Sıhhat Bakanlığı‘nın eğitimlerini tamamladıktan sonra sertifikasını alarak organ nakli koordinatörü oldu. Daha sonraki 10 yıl boyunca, beyin vefatı sonucu yakınını kaybeden pekçok aile ile görüşerek onları organ bağışına yönlendirdi, yeri geldi onların acısıyla yas tuttu, yeri geldi bağışlanan organlar sayesinde hayata tutunan hastaların sevincine ortak oldu. Genç bayan, akciğer yetmezliğine girince geçtiğimiz yıl çok sevdiği işinden emekli olmak zorunda kaldı. Artık o da Koşuyolu Yüksek İhtisas Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nde organ bekleyen hastalardan biriydi.
TÜRKİYE’NİN EN KISA SÜREN AKCİĞER NAKLİ AMELİYATI
Tüm bunların üzerine, geçtiğimiz Kurban Bayramı arifesinde 75 yaşındaki annesini beyin kanaması sonucu apansız kaybetti. Annesinin yasını tutarken bir gece yarısı umutla beklenen telefon geldi, Antalya’da beyin mevti sonucu hayatını yitiren 40 yaşında bir bayanın organları bağışlanmıştı. Akciğeri ise Mengelli’ye uyuyordu. 27 Temmuz gecesi Koşuyolu Yüksek İhtisas Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nde Akciğer Nakli Merkezi Sorumlusu ve Göğüs Cerrahi Uzmanı Prof. Dr. Erdal Taşçı ve grubu tarafından hemen ameliyata alınan Mengelli, Türkiye’nin en kısa süren akciğer nakli ameliyatı ile 6 saat içinde ikinci hayatına kavuştu.
“ORGAN NAKLİ KONUSUNDA BEN BİLE ÇOK BİLGİSİZMİŞİM”Hemşire olduğu halde kendi başına gelmeden evvel organ nakli konusunda çok bilgisiz olduğunu fark ettiğini anlatan Mengelli, şunları söyledi: “10 yıl evvel bana ‘mutasyona uğramış kistik fibrozis’ tanısı kondu. O zamanki hekimim bana dedi ki, ‘3 yıl sonra oksijene bağlı bir hayatın olacak, organ nakli olmazsan da öleceksin.’ O vakit hemşireydim, lakin ona karşın organ bağışı hakkında çok bilgisiz olduğumu fark ettim. Araştırma yapmaya başladım. Birinci yaptığım şey organlarımı bağışlamak oldu. Daha sonra hemşireliği bıraktım, organ nakli koordinatörü olmaya karar verdim. Güzel ki de olmuşum. O kadar maneviyatı yüksek bir şey ki?”
“ANNEM KARDEŞİME BAKMAM İÇİN BANA CAN BULDU SANKİ”Nakil sonrası teneffüs aygıtından ayrılır ayrılmaz yeni akciğeri ile aldığı birinci nefeste annesini anan Mengelli, o andaki hislerini ise şöyle tabir etti: “Annem 5 Temmuz’da beyin kanaması geçirdi. 15 gün ağır bakım gayreti oldu lakin arife günü vefat etti. Bayram bitti, annemin 7’sinde bana organ çıktı. Şunu düşündüm, annem kardeşimi bana emanet etmişti. Kardeşim Hakan’la bir arada yaşıyorlardı, ‘Ölürsem gözüm artta kalır Aygün, Hakan sana emanet’ kederi daima. Onun vefatının 7. gününde bana organ çıkınca dedim ki ‘Annem ayağa kalk, Hakan’a bak’ diyor. Ayağa kalkıp kardeşime bakmam için bana can buldu”
“ÖLÜMÜ BEKLİYORSUNUZ, ZİRA TÜRKİYE’DE BAĞIŞ ÇOK AZ”Yakınını kaybetmiş ailelerle birinci görüşmeyi organ nakli koordinatörlerinin yaptığına da dikkat çeken Aygün Mengelli, organlarını bağışlayan donöre de dua ettiğini söyleyerek kelamlarını şöyle noktaladı: “Çok sıkıntı bir durum. Yakınınızı kaybediyorsunuz, hiç tanımadığınız birisi geliyor size, ‘Organ ver’ diyor. Çok empati yaptım o ailelerle. Zira kendim de önünde sonunda organ nakli olacağımı biliyordum. Empati yapınca beşerler sizi anlıyor. Bizim meslek ‘ikna etmek’ olarak biliniyor çoklukla. Katiyetle yanlış bir tabir. İkna değil, onları anlamak gerekiyor. Ben çok şanslıyım. 2,5-3 yıl bekleyenler var. Lakin beklemenin psikolojisi çok ağır. Mevti bekliyorsunuz. Organ çıkmayacak ve siz öleceksiniz. Zira Türkiye’de organ bağışı çok az. Beyin mevtini halk bilmiyor. Bitkisel hayatla beyin vefatını maalesef karıştırıyorlar. Nefes almak çok hoş bir şey. Bedenimde bana takviye sağlayan öteki birinin yardımı var, canı var. Diyoruz ya toprak olmasın can olsun? Can oldu o bana. Allah ondan razı olsun”
PANDEMİDE DE NAKİL AMELİYATLARINA DEVAM ETTİLERTürkiye’nin en kısa müddette gerçekleştirilen akciğer nakli ile yeni bir rekora imza atılan ameliyatın gerçekleştirildiği Koşuyolu Yüksek İhtisas Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nde, Kovid-19 pandemisine karşın akciğer nakilleri sürat kesmedi. 2021 yılında akciğer nakli yapılan hasta sayısı 6’ya ulaştı. Başarılı grubuyla bir arada Aygün Mengelli’nin ameliyatını gerçekleştiren Prof. Dr. Erdal Taşçı, “Aygün’ün ameliyatında aslında grubum olarak gurur duyabileceğim bir özelliği de Türkiye’nin en kısa süren akciğer nakli ameliyatını yapmış olmamızdır. Rekor diyebileceğimiz müddette bitirdik, baştan sona ameliyatın tamamı 6 saatte bitti ki bu çok çok kısa bir müddet akciğer nakli için” dedi.
NAKİL KOORDİNATÖRÜ OLMASI AYRICALIK GETİRMEDİ, 10 AY ORGAN BEKLEDİMengelli’nin aslında hastalığından fazla, organ nakli koordinatörü olarak kendi merkezlerinde pekçok nakil hastasına organ bulması nedeniyle bilindiğini de anlatan Prof. Dr. Taşçı, onun geçtiğimiz yıl Eylül ayında Ulusal Organ Bekleme Listesi’ne kaydedildiğini vurguladı ve işin mutfağında da olsa nakil sisteminin çok titizlikle ilerlediğine dikkat çekti. Prof. Dr. Taşçı, kelamlarını şöyle noktaladı: “En son bizdeki denetimlerinde yüzde 100 olması gereken akciğer işlevleri yüzde 21’lere kadar düşmüştü. O nedenle bekleme listesine alındı. Aygün, organ nakil koordinatörü. Marmara bölgesinin mutfağındaydı. Her türlü nakil öncesi donörlerden mesleksel olarak haberdar olmak zorundaydı aslında. Psikolojisi o yüzden çok daha zordu. Zira her organ çıktığında sanki bu bana uyar mı gerilimi çok güç bir süreç. Ancak o bunu çok âlâ atlattı. Bu ortada şunu da söylemem gerekiyor ki Türkiye’de organ nakli o denli önemli bir sistem ki, varlıklı, yoksul, işin mutfağında olmanız, tanıdığınızın olması vs hiç farketmiyor. Nitekim çok düzgün kurgulanmış, inanılmaz denetim sistemleri olan bir sistemle yürüyor. Akciğer naklinde ortalama 1,5-2, azamî 3 yıl hayat beklentisi kalmış hastalara nakil kararı çıkar. Aygün de 8-9 tıpkı doldurmuştu. Uygun organ çıkmasaydı büyük bir ihtimalle bir müddet sonra kaybedecektik. Uygun organ çıktı, takımımız Antalya’ya gitti ve 27 Temmuz’da başarılı bir ameliyatla çift taraflı akciğer nakli yaptık”
– Karabulut
Kaynak: Demirören Haber Ajansı / Hasret Yurtçu Karabulut