Enflasyonun ahlaki bir sorun olduğunu, 80’ler, 90’larda da bilen Türkiye’de o periyot toplumsal medya ya da irtibat kavramları bu düzeyde gelişmediği için 2021’den bu yana yaşananlarla yeni jenerasyon de deneyim ediyor. Enflasyondaki yükselişle artan ‘fırsatçılık’ kavramı aslen bir ahlak sorunu. Yüzde 300 artırım isteyen sahipleri, sıfır fiyatından değerliye satılan arabalar, her markette öbür fiyata satılan eserler üzere durumlar birer fiyatlama belirsizliğiyle çıkarcı bireylere de alan yaratıyor. Hal duydukça şaşırdığımız, bunlar dışında alanlar da var. Mesela sinema üretimcileri.
Dolar/TL’deki yükselişin 2021 sonunda hızlanmasıyla aslen doların yükseldiği değil TL’nin kıymet kaybettiğinin anlaşılması uzun sürmedi.
Para ünitesindeki kıymet kaybının yarattığı enflasyondaki yükseliş birçok kişiyi varını ağırı da müdafaaya itti. Bilhassa varlığı olmayanlar ulaşabildikleri ucuz finansmanla içgüdülerin tetiklemesiyle kısa vadede en kârlı gördükleri yatırıma yöneldi.
Sinema kesimi pandemiyle aldığı darbenin tesirini azaltmaya çalışırken, dijital mecraları da kullanarak eski günlerini yakalamaya çalışıyor.
Yeni Şafak’ta yer alan bir haber nazaran, sinema imalcileri döviz kurlarından da en çok etkilenen kesimlerden olduğundan yatırım konusuna erken adapte olmuş görünüyor.
Filmlere bakanlık tarafında verilen dayanakların yatırıma dönüştüğü görülmeye başlandı.
Özellikle bağımsız sinemacıların yola çıkışına takviye olan Kültür ve Turizm Bakanlığı, her yıl yaklaşık 40 sinemaya takviye verirken, yaklaşık 1-1,5 milyonluk dayanakların yarısından birden fazla geri ödendi.
Bu geri ödemelerden bir kısmının 4 yıl müddetle verilen dayanakları sinemaya dönüştüremediği sav edilen haberde, bir kısmının da parayı yatırıma yöneltip karını aldıktan sonra geri ödediği belirtildi.
4 yıllık süreçte sinema yapmak yerine alınan dayanakların dolar, Bitcoin ya da emlak yatırımına yöneldiği argüman edilirken, geri ödeme vakti geldiğinde de yapılandırma fırsatlarından yararlanarak, ana parayı faizsiz, en az 12 ay taksitle geri ödedikleri aktarıldı.
Kültür ve Turizm Bakanlığı bilgilerine nazaran, 2022 yılında 37 sinemaya takviye verilirken, 4 sinemanın vizyon beklediği, 1 adedinin geri ödenme yaptığı kalanların da hazırlık basamağında gözüktüğü iletildi.
2021 yılında verilen dayanakların 44 olduğu, 10 sineması vizyona girdiği, 4 geri ödeme yapıldığı ortamda 30 sinemanın akıbeti belirsizliğini koruyor.
2020 yılında da 47 sinema takviye alırken, 13 sinemanın vizyona girdiği görülüyor. 2019, 2018 ve 2017 yıllarında da farklı bir durum görünmüyor.
Görünen o ki gelecek devirde finansal okuryazarlığın arttığı ortamda ekonomiyi husus alan sinemalar görme bahtımız da artıyor.