* Fehmi Koru
Ödüm kopayazdı.
Görüşlerimi açıklamam için bana orta sıra imkan tanıyan YouTube üzerinden yayın yapan bir kanala dün akşam için verdiğim kelamı az kalsın tutamayacaktım.
Kanallar genellikle Zoom üzerinden ilişki sağlıyor. Kanalın bir vazifelisi yayına az bir vakit kala Whatsapp üzerinden Zoom linkini gönderiyor, görüş açıklayacak kişi de, o linki kullanarak, cep telefonu, tableti yahut bilgisayarı üzerinden kanala bağlanıyor.
Büyük kolaylık. Bu çarçabuk her mesken bir TV stüdyosu fonksiyonu de görüyor.
Dün akşam Medyascope’un saat 19.00 ana haber programı öncesinde bu akışın birinci kısmında badire yaşadım. Kanal görevlisinin Whatsapp üzerinden gönderdiğini telefonla bildirdiği irtibat bana bir türlü ulaşmadı. Whatsapp’a giriyorum, ‘bağlanıyor’ bilgisi zirvede dönüp duruyor, lakin o linkin bildirisi bir türlü düşmüyor.
Bağlanamayacağım.
Durumu açıklayan benim Whatsapp mesajım da muhatabıma ulaşmıyor.
Aklım duracak.
İkazım üzerine yine -bu kere e-mail hesabıma- gönderilen linkle yayına birkaç dakika kala ilişki kurulabildi.
Ne olduğunu anlayamadığım için kendi cihazlarımda ve Whatsapp hesabımda bir sorun olduğumu düşündüm.
Halbuki tam da o sırada Whatsapp’ta -yalnız onda da değil eş-zamanlı olarak Facebook ve Instagram’da da- dünyayla ipler kopmuş; kimse kimseyle görüşememiş, mesajlaşamamış…
Dijital hayatın bir kısmı altı saatten fazla bir mühlet susmuş…
Facebook şu sıralar yakın vakte kadar şirkette üste yakın bir seviyede vazifeli bir eski çalışanının dehşetengiz saldırısı altında. Evvel kimliğini gizleyerek, sonraları televizyonda açıkça Facebook’u suçlayan açıklamalar yapıyor eski çalışan. Şu günlerde ithamlarını Kongre çatısı altında da tekrarlaması bekleniyor…
Instagram ve Whatsapp da Facebook şirketine ilişkin programlar…
Kesinti, zamanlaması istikametiyle dikkat cazibeli.
Şirkete yönelik en tesirli itham, kamu faydası ile şahsî çıkar karşı karşıya geldiğinde kendi çıkarını kamu faydasının önünde tutuyor olması…
Amerika “Vay be” modunda…
Halbuki, kamu faydası ile ferdî yahut kurumsal çıkar karşı karşıya geldiğinde şirketlerin kendi çıkarlarına öncelik tanıması, ABD’den bütün dünyaya ikram kapitalizmin doğal sonucu.
“Kamu faydasını siyasetçiler ve bürokratlar düşünsün, hatta onlar da benim çıkarlarımı gözetsin, benim çıkarım ülkenin ve devletin çıkarı demek” anlayışı değil midir kapitalizmin mantığı?
Nereden çıktı bu çıkar çatışması savı o halde?
Politikadan…
Dijital platformlar politik hayat üzerinde yerleşik medya tertibini zorlayacak kadar fazla tesire sahip. Beşerler gazete okuyacaklarına, haberlerini televizyonlardan alacaklarına, birbirleriyle direkt alaka kurmayı yeğlemeye başladılar.
Olaylar habere dönüşmeden evvel dünyanın dört bir tarafında duyuluyor artık.
Medyanın tesirine tahammül etmeyi neden sonra kabullenebilmişti siyasetçiler, medya konusunda tedbirliler; lakin bu yeni -dijital- hayat her ülkede siyasetçileri zorluyor.
Toplumsal medya için bir ‘iyilik’ yapılması gerekiyor.
Çin bu hususta öncü. Onu Rusya takip ediyor. Ülkeler idareleri, kimi yasaklayarak kimi de kendisine hizmet edecek hale getirmenin yollarını arayarak -ve çoklukla de bularak- sorunun üstesinden gelmeye çalışıyorlar.
Bu bahiste da başı Amerika çekmeli.
Facebook’la ilgili ‘içeriden’ gelen argüman ve ithamlara kulak kabartılması, sorunun ABD’de de siyasetçiler eliyle kendilerine daha az ziyan verecek bir biçimlendirme teşebbüsüne yol açabilir.
Toplumsal medya fazla ileri gidiyor zira.
Üzerinde dünyanın değişik köşelerinden bir çok gazetecinin emeği bulunan yeni bir ifşaat dalgası, ‘Pandora Papers’, yerleşik medya eliyle başlatıldı. Hükümdarlar, cumhurbaşkanları, başbakanlar ve bakanlar servetlerinin kıymetli kısmını kendi ülkeleri dışında müdafaa altına almışlar…
İş dünyasından bilinen isimler de öyle…
‘Pandora Papers’ kimlerin bu yola başvurduğunu isim isim ve kalem kalem açıklayan dev bir gazetecilik olayı…
117 ülkeden 600’den fazla gazeteci, 12 milyonu bulan evraklar ve evraklardan hareketle, ‘gizli’ -ve çoğunlukla da ‘kirli’– paraların sahiplerini sergilemekte.
Vladimir Putin de var kıymetli ölçüde bir parayı ülkesi dışında değerlendirenler ortasında; Ürdün Kralı 2. Abdullah’ın da ismi geçiyor, Çekya başbakanı Andrej Babis’in de.
Paralarını kimi para olarak tutuyor yurtdışı –offshore– hesaplarda, kimi o paraları Batı başşehirlerinde, yabancı turizm beldelerinde çok sayıda emlak satın alarak değerlendirmekte…
Tam 35 hala vazifede yahut emekli olmuş dünya başkanının ismi geçiyor yayınlanan belgelerde…
Dokümanları dünyanın öndegelen gazeteleri -sözgelimi ABD’de Washington Post, İngiltere’de Guardian– yayınlıyor; lakin ismi geçen paralı devlet adamları ve bürokratların yaşadığı ülkelerde halkın o yayınlardan haberi olmuyor.
Gazeteler yazmıyor, TV kanalları haber olarak vermiyor…
Lakin toplumsal medya üzerinden haber oralara da ulaşıyor.
Facebook, Instagram ve Whatsapp bu işe yarıyor.
Twitter da öyle…
Youtube da…
Onlar ve benzerleri bir yol bulunup susturulabilse, tekrar gazeteler ve TV kanallarından ibaret eski medya nizamına dönülebilse, pek çok devletlu ve iş insanı rahatlayacak…
Dün beni de çıkacağıma kelam verdiğim kanalla irtibat kuramayacağım kaygısına sürükleyen kesinti, sanıyorum teknoloji yoluyla buna dair bir birinci denemeydi, kısmen başarılı oldu.
Fişi çekince hizmetler duruyormuş, görüldü…
Hukuk ve yargı yoluyla, siyasi tesir ve yetkiler kullanılarak yasaklama yolları da aranacaktır.
Şiddetli bir dönemecin eşiğindeyiz.
*Bu yazı fehmikoru.com adresinden alınmıştır.
