Medya Ombudsmanı Faruk Bildirici, Akbelen Ormanı’nı savunan köylüler ve çevrecilere jandarma müdahalesini ‘arbede’ olarak duyuran gazetecileri eleştirdi. Bildirici, “Müdahale, arbede, olay, şiddet, karışıklık, hengame üzere sözcükleri yerli yerinde kullanmak gerek. Dikkat etmeden polis ya da jandarmanın göstericilere müdahale ederek güç kullanmasını “arbede yaşandı” ya da “olay çıktı” diye anlatmak, şiddete meşruiyet kazandırmaya yol açar. Gazeteciler, demokratik ve barışçıl şovlara, sivil itaatsizlik aksiyonlarına güvenlik güçlerinin gözünden bakmamalı, onların lisanıyla haberleştirmemeli.” değerlendirmesini yaptı.
Bildirici farukbildirici.com’da yayımladığı yazısında, “Sözcü gazetesi, Akbelen ormanını savunan köylüler ve çevrecilerle ilgili habere ‘Akbelen’de arbede çıktı tansiyon yükseldi’ başlığını atmıştı. Lakin bu başlığın çabucak üzerinde ‘Doğayı koruyanlar kendini ağaca zincirlemek istedi’ deniyordu. Aslında başlık ve spot birbiriyle çelişiyordu. Bir yerde ‘arbede’ çıktığını söyleyebilmek için iki tarafın da şiddet kullanması, bir arbede çıkmış olması gerek. ‘Arbede’ sözlüklerde ‘gürültülü kavga’, ‘çatışma’, ‘patırtı’ olarak açıklanıyor.” kanısını lisana getirdi.
Bildirici şu sözleri kullandı:
“Oysa Akbelen’de, Limak Holding’in Yeniköy-Kemerköy Termik Santralı’nda kullanmak üzere kömür ocağı açma teşebbüsüne karşı ağaçları savunanlar, jandarmaya karşı şiddet kullanmamıştı. Jandarmayla arbede da etmemişlerdi. Orada olanlar Sözcü’nün haberinde şöyle aktarılıyordu:
“Bölgede nöbetlerini sürdüren köylüler ve çevrecilere gece yarısı 250 jandarma vazifelisi müdahale etti. Yerde oturarak bekleyen üç bayanın etrafını 14 jandarma çevirince gerginlik yaşandı. Kazdağları direnişçilerinden Füsun Kayra da beline bağladığı zincirlerle kendisini çam ağaçlarından birine bağlamak istedi. Jandarmalar Kayra’yı engelleyip gözaltına almak isteyince arbede çıktı. Nöbet alanından zorla çıkarılan kalabalık duruma isyan etti.”
Her ne kadar haberde de “arbede çıktığı” vurgulanıyorsa da aslında anlatılan bir hengame, karşılıklı şiddet kullanma hali değil. Hatta müdahale, direnişle karşılaşınca “orantısız şiddet”e dönmüş.
Sonuçta 250 jandarmanın 50 kadar direnişçiyi sıkıntı kullanarak ormandan çıkarmasını anlatıyor bu haber. Lakin olanları tanımlamada tam bir baş karışıklığı sergileniyor. Haberde, başlık ve spotlarında Akbelen ormanlarında yaşananlar “arbede”nin yanı sıra “müdahale” ve “orantısız şiddet” fiilleri ile tabir ediliyor.
Jandarma köylüleri darp etmiş
Ne yazık ki, Akbelen’de yaşananları tanımlamadaki bu baş karışıklığı, yalnızca Sözcü’de yaşanmadı.
Sözcü’nün haberini alıntılayan T24 sitesi “Milas Akbelen Ormanı’nda ağaç kısmına karşı nöbet sürüyor; jandarma ile çevreciler ortasında arbede yaşandı”, MedyaFaresi “Akbelen direnişi: Jandarma ile çevreciler ortasında arbede çıktı” başlıklarında “arbede” sözcüğünü kullanmıştı. GazeteDuvar, “Jandarma, Akbelen’de orman nöbetindeki köylüleri otoyola sürükledi” ve Üniversal “Akbelen ormanından müdahaleyle çıkarılan köylüler: Limak’ı değil ormanı koruyun” haberlerinin içinde “arbede”den kelam ediliyordu.
Ormanda yaşananları aktaran nadir gazetelerden olan Cumhuriyet, Birgün ve Gazete Pencere’nin haberlerinde ise olaylar “jandarmanın müdahalesi” olarak anlatılmış: “arbede” denilmemişti. Cumhuriyet’in haberinde “Köylülerin alandan gitmeyeceklerini söylemeleri üzerine teze nazaran darp edilerek 200 metre ileriye götürüldüler” bilgisi de veriliyordu. Yani köylüler ve çevreciler, müdahale eden jandarmaya karşı şiddet kullanmamışlar; şahsen onlar “darp” edilmişler, onlara şiddet kullanılmıştı.”
