RTÜK Lideri Ebubekir Şahin, Ankara Ticaret Odası’nda düzenlenen Eko İklim İktisat ve İklim Değişikliği Zirvesi’nde “İklim Elçisi” olarak ödül alan sanatçı Kenan Doğulu ile Beren Saat’in kelamlarını dezenformasyon olarak gördüğünü söyledi.
Şahin; Saat’in; “Bayanın giysisi siyasete materyal yapılıyor, eğitim sistemimiz geriliyor, bayan bakanlığı kapatılıyor, bayanlar haklarını sistematik bir biçimde kaybediyor’ diye rahatsızlıklarımızı lisana getirdiğimizde ‘köprülere, yollara bak ne kadar yeterli çalışılıyor’ yanıtını aldık” kelamları hakkında “Toplumumuzla hiç bağdaşmayan, toplumumuzun birçok kesiti tarafından tahminen de yadırganacak bir dezenformasyonu, bir söylemi nasıl gözümüzün içine baka baka verdiğini daima bir arada görmüş olduk. Medyamıza düşen misyon ise bu cins dezenformasyonun topluma aktarılırken uyanık olması ve bunların engellenmesinde üzerine düşen rolü ve vazifesi yerine getirmesi biçimindedir” dedi.
TIKLAYIN | Beren Saat: Bayanın giysisi siyasete materyal yapılıyor, rahatsızlıklarımızı lisana getirdiğimizde ‘köprülere, yollara bak’ yanıtını aldık
Radyo Televizyon Üst Şurası (RTÜK) Lideri Ebubekir Şahin, “Görsel ve İşitsel Medyada Dezenformasyonla Gayret Çalıştayı”nda; “Dezenformasyon ülkelerin ulusal güvenlik sorunudur. Yayıncılarımızı daima olarak uyarmaya çalışıyoruz. Diyalogdan yanayız lakin düzgün niyetli ikazlarımız dikkate alınmayanlar tarafından da vakit zaman ihlal edilen yayınlarda da en son kullanmak istediğimiz ceza ve müeyyideye metotlarını de kullanmaktan ve uygulamaktan çekinmediğimizi belirtmek istiyorum. Yayınlar yoluyla kamuoyunun yanlış yönlendirilmesine, gerçeklerin üstünün palavralarla örtülmesine katiyetle müsaade vermedik bundan sonra da vermeyi düşünmüyoruz” diye konuştu.
RTÜK ve Milletlerarası Medya Enformasyon Derneği (UMED) iş birliğinde düzenlenen “Görsel ve İşitsel Medyada Dezenformasyonla Gayret Çalıştayı” Ankara’da bir otelde yapıldı.
Şahin’in konuşması özetle şöyle:
“Dezenformasyonun baş kaynağı ya da aracı ise maalesef medyadır. RTÜK sorumluluk alanımız olan görsel ve işitsel medyada dezenformasyon konusuna dikkatliyiz. Dezenformasyon artık hakikatin önüne geçmiştir, medya alanları palavra ve yanlış bilgilerle çokça kirletiliyor. Yazılı basınla başlayan ‘yalan haber’ olgusu dijitalleşmeyle birlikte maalesef çok fazla ilerlemiştir. Artık palavra haber tarifi bile günahsız kalırcasına dönüşüm geçiren yeni bir istikamete hakikat evrilmiştir. ‘Sahte haberler’, ‘manipülasyonlar’ maalesef medyada kol geziyor. Medya mecralarının çeşitlenmesi ve dijitalleşmesiyle birlikte palavranın, üretilmiş haberlerin, dezenformasyonun süratle yayıldığını görmekteyiz. Üzülerek görüyoruz ki, günümüzde dijital medya araçları üzerinden sık sık dezenformasyon kampanyalarına maruz kalıyor, palavra ve çarpıtılmış haberler sebebiyle kişi ve kurumlar yıpratılıyor.
Daha kısa bir müddet evvel seç-izle platformu dediğimiz, ortalarında Netflix’in de bulunduğu milletlerarası medya kuruluşlarının lisanslama sürecine başladık. Üst Konsey olarak yasal vazifemiz gereği bu lisansları almaları gereğini hatırlattık ama adeta kıyamet koptu. ‘Vay efendim RTÜK, memleketler arası bu kuruluşların Türkiye’ye gelmesini istemiyor ve engellemek için elinden geleni yapıyor RTÜK yasakçı, sansür uyguluyor’ şeklinde…
Dezenformasyona en bariz örneklerden birisi de dün ATO’da düzenlenen iklim tepesinde karşılaştık. Oradaki iklim elçisi seçilen bir sanatkarımızın toplumumuzla hiç bağdaşmayan, toplumumuzun birçok bölümü tarafından tahminen de yadırganacak bir dezenformasyonu, bir söylemi nasıl gözümüzün içine baka baka verdiğini daima bir arada görmüş olduk. Medyamıza düşen vazife ise bu tıp dezenformasyonun topluma aktarılırken uyanık olması ve bunların engellenmesinde üzerine düşen rolü ve vazifesi yerine getirmesi biçimindedir.
“Dezenformasyon ülkelerin ulusal güvenlik meselesidir”
Dezenformasyon ülkelerin ulusal güvenlik sıkıntısıdır. Hatta ve hatta bunu da aşarak global bir güvenlik sorunu haline gelmiştir. Bakınız; son periyotta görsel ve işitsel medyada bilerek ya da farkında olmadan ortaya konulan dezenformasyonlara ait yayıncılarımızı daima olarak uyarmaya çalışıyoruz. 6112 sayılı maddemizde açıkça yazmaktadır ki yayın hizmetleri gerçeklik ve doğruluk unsurlarını temel alması lazım.
Diyalogdan yanayız lakin güzel niyetli ikazlarımız dikkate alınmayanlar tarafından da vakit zaman ihlal edilen yayınlarda da en son kullanmak istediğimiz ceza ve müeyyideye sistemlerini de kullanmaktan ve uygulamaktan çekinmediğimizi belirtmek istiyorum. Yayınlar yoluyla kamuoyunun yanlış yönlendirilmesine, gerçeklerin üstünün palavralarla örtülmesine mutlaka müsaade vermedik bundan sonra da vermeyi düşünmüyoruz.”
Çalıştayın “Medyada Etik Unsurlar ve Medyanın Güvenirliği” oturumunda konuşan TRT Genel Müdür Yardımcısı Hasan Öymez ise özetle şunları söyledi:
Toplumsal medya düzenlemesi
İki anahtar kavram var, dezenformasyon bir şeyi bağlamından uzaklaştırarak ya da olmayan bir tez ortaya atarak yanlış bilgi yayma en kolay sözüyle. Bir de mezenformasyon var, geniş kitlelerin farkında olmadan bu kara propagandaya, bu savaş ögesine alet olması buna ülkemizde maalesef bilinçsiz toplumsal medya kullanan binlerce insan bu süreçlerin bir kesimi olabilmekte. Buna maalesef medya kuruluşlarının da hem de ana akım dediğimiz medya kuruluşlarının da alet olduğuna dair pek çok örnekler yaşıyoruz. Toplumsal medya üzerinden oluşturulan bu algı trol orduları tarafından toplumsal medyada gündem haline getiriliyor birkaç dakika içerinde ana akım medyanın gündemi haline gelebiliyor. RTÜK, bu çarpıtma süreçlerinin ana akım medyaya ulaştığı anda müdahale ettiği pek çok olay yaşadık. Bir de toplumsal medya düzenlemesinin artık parlamentoya da sunuldu, türel süreçlere dahil olması gerekiyor. İnsanların 25-30 yılda tırnaklarının ucuyla elde ettikleri mesleklerini bir fake hesap üzerinden birkaç temelsiz iddiayı yayarak şirketleri batırabiliyorlar, değerli siyasi kişilikleri itibarsızlaştırabiliyorlar. Toplumsal medya düzenlemesinin bir an evvel Meclis’ten geçmesini ve bilgi kirliliğinin ortadan kaldırılması en azıdan minimize edilmesi gerekiyor.
Toplumsal medyanın artık vatandaş gazeteciliğine geldiği ve bu yüzden ana akım medyanın öleceği, gazeteciliğe gereksinim kalmayacağı istikametinde kimi tartışmalar var. Ben katiyetle karşıyım. Tam da bu düzlemde herkesin aslı astarı olan olmayan palavra yanlış bilgiyi dünya deverana sokabildiği bu ortam tam da gazetecilerin öne çıkması geren doğruları çarpıtılmış yanış bilgilerden ayıracak gazetecilik yapması gereken periyoda girdiğimizi düşünüyorum.” (ANKA)