Haber alma ve haber vermenin sosyal medya, yeni medya gibi kavramlar üzerinden yeni boyutlar kazandığı günümüzde kitle iletişim araçları yerini bireysel boyutta haberleşmeye bırakıyor. Son 6-7 yıldır sosyal paylaşım sitelerinin popülerleşmesinin ardından Twitter’ın birçok toplumsal olayda haber kaynağı olması herkesin içindeki gazeteci yönünü keşfetmesini de sağladı. Artık sosyal medyada bir profil sahibi olmak yetmiyor; her gün bilgi akışı sağlamak gerekiyor. Sosyal medya, ulusal televizyon kanallarının ve gazetelerin işini elinden almaya yakın hale geldi. Örneğin, iki yıl önce ülkemizde yaşanan Gezi olaylarında Twitter hızlı ve anlık haber paylaşımı konusunda bilinen yayınları geride bırakmış, herkes gelişmeleri bu platform üzerinden öğrenmişti. Böylece haberleşme ve gazetecilik konuları yeni bir form kazanmıştı.
Haberleşme ihtiyacının yanı sıra insanlar özel hayatlarını paylaşma konusundaki hevesleriyle de bu uygulamaları günlük hayatlarının büyük bir parçası haline getirdi. Günümüz insanı sosyal medya kanalıyla takipçilerine nerede olduğunu, kimlerle neler yaptığını, ne yediğini ve hatta ne hissettiğini bile belirtme ihtiyacı duyuyor. Yemek fotoğrafı paylaşmanın git gide “mainstream” hale geldiği bu paylaşımlara artık canlı yayın uygulamaları eşlik ediyor. Yine Gezi döneminde Ustream gibi uygulamalar sayesinde bireysel olarak mobil canlı yayın yapma formatıyla tanışmıştık. Şimdilerde ise Periscope adı verilen ve kısa sürede popüler olan yeni bir canlı yayın uygulaması hayatımıza girdi.
Periscope nedir?
Periscope (şimdilik) IOS işletim sistemi tabanlı bir mobil canlı yayın uygulaması. Uygulamayı telefonunuza indirip giriş yaptıktan sonra sizin kanalınızı izlemek isteyenlere canlı yayın yapabilmenizi sağlıyor. Arkasında Twitter’ın gücünün olması da uygulamayı prestijli yapan yönlerden biri.
Periscope’un kendi web sitesi periscope.tv’de uygulamanın ortaya nasıl çıktığı şu cümleyle anlatılıyor: “Dünyayı bir başkasının gözünden görebilme fikrinden ilham aldık.” Aslında bu cümle hem bu uygulamanın hem de yeni medyanın ortaya çıkışının sebebini açıklar nitelikte. Bir başkasının gözünden dünyayı görürken, kendi gözünden gördüklerini de başka insanlara gösterme isteği insanlar için yeme-içme gibi bir ihtiyaç haline geldi.
Periscope nasıl kullanılır?
Periscope uygulamasını kullanabilmek için IOS (apple) işletim sistemli bir akıllı telefon, bir de Twitter hesabınızın olması gerekiyor. Uygulamayı indirdikten sonra Twitter kullanıcı adınız üzerinden oturum açabiliyorsunuz. “Start Broadcast” (Yayına Başla) düğmesine basıp, ekranda “Live” (canlı) göründükten sonra artık yayına başlayabiliyorsunuz. Yayınınızı yaptıktan sonra “Stop Broadcast” (Yayını Durdur) düğmesine basarak yayını bitirebiliyorsunuz. Yayın sırasında sizi izleyenler yorumlar yazabiliyor. Bu yorumlar sırayla ekranda akıp, kayboluyor. Aynı şekilde like’lar da bir süre görünüp gidiyor. Uygulamanın son güncellemesinden sonra önceden yapılmış yayınlara kişinin profilinden ulaşılabiliyor.
Periscope’la canlı yayın etik mi?
Ne olursa olsun, elinizdeki size ait bir cep telefonu bile olsa “canlı yayın” kavramı dikkat istiyor. Kitle iletişim araçlarının yaptığı yayınlar çeşitli kanunlara tabi, ancak bu tip sosyal medya araçlarında kişisel haklara saygının korunması gibi durumlar henüz netleşmiş değil. Örneğin, Periscope ile stadyumdan maç yayını yapan var mıdır? Varsa bunun bir yaptırımı olur mu? Bunlar henüz net değil. Ancak biliyoruz ki ülkemizde maç yayınlarının hakları paralı yayın yapan televizyon kanallarına ait. Bu tip bir yayının kişinin kendi hayatından bir kesit sayılması mümkün mü? Yoksa tamamen maç yayını yapan kanalların hakları mı çiğnenmiş oluyor?
Bir diğer örnek, bir izleyici sinema içerisinde Periscope yayını yapmaya kalksa, Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu bunu ne kadar koruyabilir? Burada tartışılması gereken bu yayınların ne kadar etik olduğu. Ayrıca Periscope yayını şu anki haliyle haber alma-eğlence gibi amaçlarından saptırılarak kullanıma da müsait. Bazı kişiler cinsellik, küfür veya şiddet içerikli yayınlar da yapabiliyor. Fakat uygulamanın özüne dönecek olursak, internet sayesinde git gide yakınlaşan dünyamızda, kilometrelerce ötemizde hiç tanımadığımız birinin gözünden görebileceklerimizin ihtimali büyüleyici.
Artık ülkeler arası sınırlar böylece yavaş yavaş kalkabilir. İnsanlar fikirlerini, yaşadıklarını ve önemsediklerini başka milletlerden insanlarla paylaşabilir, sonsuz bilgiye ulaşabilir. Teknolojinin gün be gün katlanarak arttığı şu yıllarda bundan 30 sene sonrasında iletişim kavramının hangi boyutlara gelebileceğini düşünmek bile heyecan verici.
Periscope’la yayın yaparken takipçi sayınız nasıl artar? yazımızdan takipçi arttırmayla ilgili daha detaylı bilgi alabilirsiniz.