Deepfake ve ses taklitleri ile eğlenmek, pazarlamada, eğitimde kullanmak tamam da… Ya sahtekarlık?
Bu yazıyı kuşkusuz berbat niyetli insanlara yol göstermek ya da toplumda kaygı yaratmak için yazmıyorum. Zati çoğunlukta adeta teknoloji alerjisi var… Her fırsatta “teknolojiden azamide yararlanmalıyız!” diyen biri olarak en son isteyeceğim şey bu olur. Sadece daha fazla insanın, toplumun bu olasılıklar konusundaki farkındalığı, bilgisi yükselsin. Uyanık olsun. Teknoloji, hukuk, toplumsal, eğitim üzere alanlarda çalışan bireyler, uzmanlar hususa odaklansın. Önleyici, caydırıcı tedbirler ve düzenlemeler konusunda çalışsın. Onlar da en az dolandırıcılar kadar hatta onlardan daha süratli olup daha inovatif tahliller üretsinler diye yazıyorum.
Bir de çoluğumuzu çocuğumuzu, büyüklerimizi, yaşlılarımızı uyaralım diye paylaşıyorum natürel. Yazdıklarım tıpkı bir jenerasyonun işittiği şu tembihler üzere düşünülmeli; “gazoz açık gelirse içme. Nuri Alço’nun canlandırdığı makûs karakterler üzere beşerler gazozuna ilaç koymuş olabilirler. Sana her üzücülüğü yapabilirler. Gazoz kesinlikle önünde açılsın” ya da “annecim, babacım, dedeciğim aman boş kağıtlara falan imza atmayın. Malınızı mülkünüzü satarlar, paranızı çalarlar, vekalet vermiş olursunuz, vb.” Lütfen bu yazıyı, bu mevzuları etrafınızla paylaşın.
Deepfake
Çünkü yeterli beşerler harıl harıl sıhhat, eğitim, cümbüş, toplumsal hayat, ticaret, iş dünyası, vb. bahislerinde teknoloji ve bilimden yararlanmaya çalışırken dolandırıcılar da boş durmuyor. Aslında yeterli şeyler için geliştirilen teknolojileri berbat gayeler için kullanmayı hemen öğreniyorlar. Son vakitlerde ve bilhassa yapay zekâ yardımı ile şimdilik daha çok ses kopyalayıp insanları soymak için teknolojiden yararlanıyorlar. İlaveten deepfake önemli bir tehdit olarak köşeden bakıyor, sırasını bekliyor. Sahtekâr, dolandırıcı ve hırsızlar yeni maymuncukları olarak artık teknolojiyi görüyorlar.
Yorumlarda, aşağıdaki bahislerde yapacağınız katkılarınızla mevzuya daha da önemli ve süratli eğilinmesi konusunda yardımcı olabilirsiniz.
Yapay zekâ etkisi
‘Deepfake’ denilen, yapay zekâ teknolojisi kullanılarak oluşturulan düzmece görüntüler yahut ses kayıtlarıyla yapılabilecekler süratle gelişiyor. Erişim kolaylaşıyor. Bu tip teknolojilere ulaşmanın maliyetleri düşüyor. Mevzu şimdi daha çok yurt dışında, Uzak Doğu, Çin, Amerika, Rusya üzere teknoloji konusunda süratli gelişen ülkelerde yaygınlaşıyor. Lakin yapay zekâ ile ses ve görüntü görsellerin değiştirilmesi, velhasıl Deepfake daha kolay-yaygın kullanılabildiğinde sorun çok daha sorunlu bir hale gelecek. Hukukî, teknik düzenlemeler, tahliller üretilinceye kadar dikkatli olmakta yarar var. Malum bilhassa ülkemiz insanları bu tip hususlarda süratli adaptasyon konusunda epey mahir.
Aşağıda daha evvel toplumsal medyada paylaştığım birtakım deepfake örnekleri var. Göz atınca mevzu nerelere varabilir, çabucak göreceksiniz.
Bu görüntülerin üçü de geçersiz. Vakit zaman sizlerle paylaştığım…
Son vakitlerde yurt dışında yaşanan birtakım örnekler:
1) Torun, nene ve dedesini arıyor. Kaçırıldığını, para hazır olduğunda adres vermek için tekrar arayacağını belirtiyor. “Telefonlarınız dinleniyor, konutunuz gözleniyor, birine haber verirseniz, polisi ararsanız ve parayı belirtilecek yere bırakmazsanız beni öldürecekler.”
Dikkat: Bankacılar dikkatli olmalı, yaşı ilerideki müşterilerinin toplu (ve bilhassa de tez ve telaş içindeyseler) para çekimlerinde kesinlikle onları sorgulamalı, uyarmalı tedbir almalılar. Komşular dikkat etmeli. Yaşlılar sıra dışı davranışlar sergilerlerse kandırılmış, korkutulmuş olabilirler. Evlatlarına, yakınlarına, polise haber verilmeli.
2) Bir avukat, bürokrat, güçlü bir profil (sahte ses lakin ailenin tanıdığı birinin sesi) arıyor. Kızınız/oğlunuz kaza yapmış. Kıymetli bir şahsiyetin vefatına sebep olmuş yahut olaya karışmış. Sizden ve duyulmasından, karşı tarafın onu bulmasından, kendisine bir şey yapılmasından korktuğu için kaçmış, beni aradı. Artık düzgün, inançlı bir yerde. Ben yanındayım. Kendisi ile de sizi konuşturuyorum (yine geçersiz yapay zekâ ses motamot oğul ya da kızları üzere anne-baba ile konuşuyor). Lakin süratli ve çok saklı hareket etmemiz lazım. Çok ivedilikle kefalet, hukuk masrafları, sus hissesi, hukuk masrafları için para gerekiyor.
Onlarca, yüzlerce örnek türetilebilir. Bu çeşit sahtekarlıklar, analog ve fizikî olarak zati tarih boyunca daima yapılageldi. Lakin son vakitlerde toplumsal medyada her an gelişen yapay zekâ uygulamalarına gösterilip, dinletilip, öğretilip “bunu kopyala” denebilecek o kadar çok ses, görsel ve bilgi bırakıyoruz ki… Giderek işleri kolaylaşıyor, yapabilecekleri çeşitleniyor.
Alınması gereken tedbirlerden kimileri:
Çocuklar ve yaşlılar, dolandırıcılık, sahtekarlık ve hırsızlık riskine daha fazla maruz kalabilirler. Bu nedenle, onları bu tıp tehditlere karşı korumak için aşağıdaki teklifleri dikkate alabilirsiniz:
-
Kolay olmayan şifre belirlemeyip, şifre müdafaası kullanmalarına ikna edin. Onlara öğretin.
-
Sadece sağlam kaynaklardan uygulama ve program indirmeleri konusunda daima uyarın.
-
İnternette dolaşırken, bilhassa de çevrimiçi alışveriş yaparken girdikleri sitenin “https”ile başladığından enin olsunlar. “Not Secure” yazan sitelerden alışveriş yapmasınlar. İnternetten alışveriş yaparken, sırf emniyetli, çift denetimli ödeme usulleri kullanarak alışveriş yapsınlar.
-
Sosyal medyada bilmedikleri şahısların arkadaşlık isteklerini kabul etmesinler. Şahsî bilgilerini paylaşmasınlar. Dolandırıcılar paylaşımlarımızdaki bilgileri derleyerek bizi ve yakınlarımızı tanıyıp, taklit ediyorlar.
-
Bilmedikleri numaralardan gelen aramaları cevaplamasınlar. Ve asla şahsî bilgi vermesinler.
-
Özellikle, kimlik numarası, doğum tarihi, kredi kartı ve öbür hassas bilgiler hiçbir formda paylaşılmasınlar. Aileme sormalıyım diye ısrar ettiklerinde arayanların, baskı yapanların ortadan yok olacaklarını anlatın. Durum gerçekse zati haber vermelisiniz.
-
Cihazlarına güncellemeleri yüklesinler. Güncellemeler, cihazlarımızı en son güvenlik yamalarıyla korur.
-
Arkadaşlarının, çocuklarının, ailelerinin şahsî bilgilerini de toplumsal medya yahut öbür platformlarda paylaşmasınlar. Onların da hayatlarını, paralarını, vb. tehlikeye atmış olurlar.
Tehditler hakkında daima bilgilendirici örnekler verin.
-
Çocuk ve yaşlıların teknoloji kullanımını izlemek , güvenlik tedbirleri almak için “izleme, gözleme aygıt ve uygulamaları kurun. Virüs programları ve esirgeyici programlar yükleyin.
-
Çocuk ve yaşlıların bilgisayar ve internet kullanımını sonlandırın. Gözlemleyin. En ufak bir tuhaflık hissettiğinizde bu alanda çalışan firmalardan güvenlik taraması vb. hizmeti alın.
Bunu ve bunun üzere yazıları, haberleri paylaşın. Hafif korkmalarında da fayda var. Bu mevzuyu hep sıcak gündem hususu olarak tutun.
Linkedln
YouTube
