Akıllı telefon ekranlarının ürettiği mavi ışığı engellemek için kullanılan “gece modu” pek çok kişinin akıllı telefonunda her akşam belli bir saatten sonra (ayarladıysanız) otomatik olarak devreye giriyor. Giriyor girmesine ama bu gerçekten de bir işe yarıyor mu?
Eğer siz de bu gece ritüeline aşina iseniz, ekranınızı daha soğuk mavi renkli bir ışıktan daha sıcak bir sarı tona çeviren bu akıllı telefonlarda bulunan gece modu işlevinin amacına ulaşıp ulaşmadığını merak ediyor olabilirsiniz. Bu konu hakkında bir araştırma yapılmış ve sonuçlar pek de beklendiği gibi değil.
Telefon ekranlarından yayınlan mavi ışığın gün ışığına benzer görünmesi ve uyku-uyanma döngüsünün kontrolüyle ilişkili hormon olan melatonin üretimini engellediği biliniyor. Öte yandan “gece modu” ile yayılan sarı-turuncu ışık, gün batımının rengini taklit ediyor ve melatonin üretimi azaltıcı bir etkiye sahip değildir ve daha sağlıklı bir gece uykusunu teşvik ediyor. Ancak bu gece modu özelliği gerçekten çalışıyor mu? Yeni araştırmaya göre öyle görünmüyor.
Önceki araştırmaların aksine, bu konuda yapılan son araştırmalar, akıllı telefon ekranlarının gece işlevlerinin uyku kalitesi üzerinde çok az etkisi olduğunu savunuyor. Bununla birlikte, sağlıklı bir süre uyuyorsanız, yatmadan önce akıllı telefon kullanmaktan kaçınmak yardımcı olabilir.
Sleep Health dergisinde hazırlanan bir makalede, Brigham Young Üniversitesi ve Cincinnati Çocuk Hastanesi Tıp Merkezi’ndeki bilim insanları, 167 üniversite öğrencisini toplamış ve onlardan uyku aktivitelerini izlemek için bileklerine bir ivmeölçer takarak en az 8 saati yatakta geçirmelerini istemişler.
Araştırmacılar, numuneleri iki ayrı gruba ayırmış: Ortalama 7 saat uyuyanlar (önerilen miktara yakın) ve her gece 6 saatten az uyuyan diğerleri (genellikle çok az uyku olarak kabul edilir). Ardından katılımcılar, art arda 7 gece boyunca yatmadan önceki 1 saat için rastgele olarak şu üç gruba eklenmiş:
- Gece modu etkinleştirilmiş iPhone kullanımı
- Gece modu devre dışıyken iPhone kullanımı
- Telefon kullanımı yok
Bu deneyin sonunda yaklaşık yedi saat uyuyanlar arasında yatmadan önce telefon kullanmayan grubun uyku kalitesinde iyileşme olmuş. Gece modunu açanlar ile gece modunu açmayanlar arasında ise bir fark görülmemiş. Buna istinaden Brigham Young Üniversitesi’nden Profesör Çad Jensen hazırladığı makalede, gece modunun kullanılıp kullanılmamasının uyku kalitesinde hiçbir farklılık yaratmadığına ilişkin bir makale hazırlamış. Jensen, gece modunun uykuya dalmadan da çok etkin olmadığını söyleyerek, “Çok yorgun olduğunuzda, yatmadan hemen önce ne yaparsanız yapın uykuya daldığınızı gösteriyor” derken, “Bu koşulda uyku basıncı o kadar yüksek oluyor ki, yatmadan önce olanların hiçbir etkisi bulunmuyor” diyor.
Peki, sizde durumlar nasıl? Gece modunu kullanıyor ve yatmadan önce telefonunuzla ne kadar süre geçiriyorsunuz? Düşüncelerinizi yorumlarda yazabilirsiniz.