Birleşmiş Milletler (BM) İklim Değişikliği 26. Taraflar Toplantısı’nın (COP26) birinci haftası tamamlandı. Toplantı kapsamında pek çok ülkeden kömür kullanımını bırakmaya yönelik arka arda adımlar geliyor. Türkiye’nin ise kelam konusu bahisle ilgili şimdi bir açıklama yapmamasına 15 kurumdan ortak açıklama geldi. Yapılan ortak açıklamada Türkiye’nin COP26 Toplantısı’nın bitmeden yeni kömürlü termik santrali yapmayacağını duyurması ve kömürden çıkış için tarih vermesi talep edildi.
Bahse bahis açıklamaya imza veren kuruluşlar şu formda; Avrupa İklim Hareket Ağı (CAN Europe), Bilim Virüsü İklim Öncüleri Buğday Ekolojik Hayatı Destekleme Derneği, EKOSFER, Fridays For Future Türkiye, Greenpeace Akdeniz, İklim Değişikliği Siyaset ve Araştırma Derneği, Kömürün Ötesinde Avrupa (Europe Beyond Coal), Sıhhat ve Etraf Birliği (HEAL), Sürdürülebilir İktisat ve Finans Araştırmaları Derneği (SEFiA), WWF-Türkiye (Doğal Hayatı Müdafaa Vakfı), Yeşil Fikir Derneği, Youth for Climate Türkiye, Yuva Derneği.
“Türkiye’den kömürden çıkışa dair hiçbir açıklama yok”
Yapılan açıklamada COP26 Toplantısı kapsamında devam eden görüşmeler sonucunda pek çok ülkenin kömürden çıkış konusunda adımlar attığı ama Türkiye’den mevzuya dair hiçbir açıklama gelmediği belirtildi.
Deklarasyona en çok kömür kullanan ülkelerden Güney Kore, Endonezya ve Vietnam da imza atarak birinci kere kömürü kullanımdan kaldırma ve/veya yeni kömür santrali inşa etmeme kelamı verdiğine dikkat çekilen açıklamada şu sözler kullanıldı:
“Türkiye ise sessizliğini koruyor; ne yeni kömürlü termik santral yapmayacağına, ne de kömürden çıkış tarihine dair bir açıklama yaptı.
Aşağıda imzası bulunan kurumlar, Paris İklim Anlaşması’nı onaylayan ve 2053 için net sıfır karbon gayesini açıklayan Türkiye’nin atması gereken en süratli ve gerçekçi adımın kömürü en geç 2030 yılına kadar elektrik sisteminden çıkarmak olduğu konusunda hemfikir.”
Finansman hatırlatması
Açıklamada kömürden çıkış kapsamında 25 ülke ve kamu bankasının artık fosil yakıt projelerini desteklemeyi bırakıp yenilenebilir güç finansmanına dayanak sağlayacağı hatırlatılarak “Güney Afrika’yla imzalanan 8,5 milyar dolarlık adil dönüşüm fonu ve İklim Yatırım Fonu ve Asya Kalkınma Bankası gibi finansal kurumların kömürden erken çıkış sistemleri için ayıracağı fonlarda savlı artış taahhütleri, kömürden çıkış gayesi koyan ülkelerin finansman kaynaklarına erişimi konusunda da takviye göreceğini gösteriyor” dendi.
“Mevcut siyasetlerle ‘sıfır hedefi’ yakalamak imkansız”
Açıklamada Türkiye’nin geçtiğimiz günlerde yayımladığı ‘Karbon Nötr Türkiye Yolunda Birinci Adım: Kömürden Çıkış 2030’’ raporuna atıfta bulunarak, Türkiye’nin kömürden çıkış tarihini belirlemesinin zorunluluğuna dikkat çekildi. Açıklamada şu tabirler yer aldı:
“Türkiye 2053 net sıfır amacında kararlıysa kömürden çıkış tarihi açıklamak zorunda; zira kelam konusu rapor gösteriyor ki mevcut siyasetlerle bu amacı yakalaması imkansız. Türkiye kömürden çıkış tarihini belirleyip global işbirliklerine ne kadar erken katılırsa, bu süreç toplumun geneli için o kadar çıkarlı olacak. “