Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Lideri Recep Tayyip Erdoğan‘ın imzasını taşıyan 2022 Yılı Merkezi İdare Bütçe Kanunu Teklifi, TBMM’ye sunuldu. Teklifin münasebetinde, 1986 yılından bugüne kadar yapılan özelleştirmeler ve gelecek yıl yapılmak istenen özelleştirmeler de yer aldı.
Anka Haber Ajansı’ndan Tamer Arda Erşin’in haberine göre TBMM’ye sunulan bütçe kanunu teklifine nazaran; 1986’dan bugüne kadar yapılan 126 milyar 317 milyon liralık özelleştirmenin 121 milyar 482 milyon liralık kısmı, AKP iktidarları periyodunda yapıldı. İktidar, gelecek yıl da 13 hidroelektrik santralini (HES), Gökçeada Kuzu Limanı’nı, Marmaraereğlisi’ndeki eski NATO limanını ve kamuya ilişkin 18 toplumsal tesisi özelleştirmeyi planlıyor.
Buna nazaran;1986’dan günümüze kadar yapılan özelleştirmelerden 126 milyar 317 milyon lira gelir elde edildi. Özelleştirmelerin yalnızca 4 milyar 835 milyon liralık kısmı 1986-2004 yılları ortasında yapılırken AKP hükümetleri devrinde yapılan özelleştirmelerin fiyatı 121 milyar 482 milyon lira oldu. Özelleştirme gelirlerinden Hazine’ye 96,7 milyar lira aktarıldı.
Münasebette, daha evvel özelleştirme kapsamına alınan ve fakat daha sonra çıkarılan birtakım şeker fabrikalarına ait şu kıymetlendirme dikkat çekti:
“Şeker kesiminin gelecekte rekabetçi bir yapıyla varlığını sürdürebilmesi için 2018 yılında 25 şeker fabrikasından 14’ü için ihaleye çıkılmış olup 10’unun (Alpullu, Afyon, Bor, Çorum, Elbistan, Erzincan, Erzurum, Kırşehir, Muş, Turhal) özel bölüme devranı gerçekleştirilmiştir. TÜRKŞEKER, 29 Nisan 2021 tarihli ve 3923 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile özelleştirme kapsam ve programından çıkartılarak Türkiye Varlık Fonu’na devredilmiş olup bünyesindeki 15 şeker fabrikası ile bölümün hala en büyük oyuncusu olarak faaliyetlerini sürdürmektedir.”
Münasebette, bölümlere nazaran yapılması planlanan özelleştirmeler şöyle açıklandı:
13 HES özelleştirilecek
“2012 yılından 2020 yılı ağustos ayına kadar geçen süreçte yaklaşık 6.000 MW konseyi güçteki 10 Termik Santral ile 1.415 MW heyeti güçteki 91 HES özel kesime devredilmiş olup gerçekleştirilen elektrik üretim özelleştirmelerinin süreç büyüklüğü 25,8 milyar lira (12 milyar ABD doları) fiyatına ulaşmıştır. Bu suretle termik santral ihaleleri öncesinde 2012 yılında şurası güç bazında yüzde 56 olan özel kesim hissesi, tamamlanan özelleştirmeler ve devreye giren özel dal yatırımları sayesinde yüzde 78,2’ye yükselmiştir.
2020 yılında ihalesi tamamlanan toplam 4,4 MW heyeti güçteki 2 adet HES özel bölüme
devredilmiştir. Halihazırda özelleştirme programında yer alan 286,5 MW heyeti güce sahip 4 adet HES’e ait ihale süreci devam etmekte olup toplam 354 MW şurası güce sahip 13 HES’e ait özelleştirme hazırlık çalışmaları ise devam etmektedir.
TEİAŞ için hazırlık sürüyor
Türkiye Elektrik İletim A.Ş. (TEİAŞ), 2 Temmuz 2021 tarihli ve 4222 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile özelleştirme kapsamına alınmış olup şirketin halka arzına yönelik olarak özelleştirme hazırlık çalışmaları Güç ve Olağan Kaynaklar Bakanlığı, TEİAŞ ve Özelleştirme Yönetimi Başkanlığı tarafından koordineli biçimde yürütülmektedir.
Gökçeada Kuzu Limanı satılacak
1997–2021 yılları ortasında Türkiye Denizcilik İşletmeleri A.Ş.’ye (TDİ) ilişkin 15 liman ile TCDD’ye ilişkin Mersin, Samsun, Bandırma, İskenderun ve Derince limanlarının özelleştirilmesi sonucunda 5,5 milyar lira (2,98 milyar ABD doları) meblağında özelleştirme geliri elde edilmiştir.
Çanakkale Gökçeada Kuzu Limanı’nın ‘Yolcu ve Yat Limanı’ olarak yine düzenlenmesine yönelik Özelleştirme Yönetimi Başkanlığı’nca yürütülen imar planı süreçleri tamamlanmış bulunmaktadır. Mevcutta atıl durumda bulunan liman alanı, 550 yat kapasiteli 4 çıpalı yat limanı ve yolcu limanı olarak hizmet verecek formda projelendirilmiştir. Kelam konusu limanın özelleştirilmesine yönelik 2018 yılı son çeyreğinde çıkılan ihale, kâfi teklif alınamadığından 15 Nisan 2019 tarihinde iptal edilmiştir. 2022 yılı içerisinde tekrar ihaleye çıkılması planlanmaktadır.
KKTC’de özelleştirme
Kıbrıs Türk Denizcilik Ltd. Şti. sermayesinde bulunan yüzde 51 oranındaki payın özelleştirilmesine yönelik yapılan hazırlık çalışmaları, şirket paylarının yüzde 49’unun Kıbrıs İnkişaf Sandığı’na ilişkin olması nedeniyle KKTC mevzuatı çerçevesinde gerekli yasal altyapı oluşturulduktan sonra 2022 yılında devam edecektir.
“Eski NATO limanı da özelleştirilecek
Tekirdağ ili Marmaraereğlisi ilçesi Çeşmeli köyünde bulunan taşınmazlar ile Devletin karar ve tasarrufu altındaki alanlardan oluşan Marmaraereğlisi NATO Eski Kabul Limanı’na yönelik imar planı çalışmaları sonuçlandırılmış olup 30 Ağustos 2019 tarih ve 1490 sayılı ÖYK Kararı ile onaylanmıştır. Geri alanının projelendirilmesine yönelik Özelleştirme Yönetimi Başkanlığı’nca yürütülen alternatif çalışmalar devam etmektedir. Mevcutta atıl durumda olan liman alanının özelleştirme sonrası dökme yük, sıvı yük, konteyner ve Ro-Ro hizmetleri verecek biçimde inşa edilmesi ve işletilmesi öngörülmekte olup ‘işletme hakkının verilmesi’ tekniğiyle yapılacak olan özelleştirme ihalesinin 2022 yılında gerçekleştirilmesi planlanmaktadır.
18 tesis satılacak
Kamuya ilişkin 18 adet toplumsal tesis, 9 Temmuz 2021 tarihli ve 4264 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile özelleştirme kapsam ve programına alınmış olup özelleştirme süreçlerinin gerçekleştirilmesine yönelik hazırlık çalışmaları devam etmektedir.
Periyodik muayene hizmetleri özelleşecek
Ölçüler ve Ayar Kanunu çerçevesinde gerçekleştirilen periyodik muayene hizmetleri, 22 Ekim 2020 tarihli ve 3124 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile özelleştirme kapsam ve programına alınmış olup işletme hakkının verilmesi yahut gelir iştiraki modeli ve işin gereğine uygun sair türel tasarruflar usullerinin başka ayrı yahut birlikte uygulanarak özelleştirme süreçlerinin gerçekleştirilmesine yönelik çalışmalar, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ile Özelleştirme Yönetimi Başkanlığı tarafından koordineli biçimde yürütülmektedir.” (ANKA)
