TBMM’ye sunulan 2022 yılı bütçe teklifi ile gelecek yıl kimin hangi harcamalar için ne kadar vergi ödeyeceğinin büyük ölçüde netleştiği belirtildi. 2021’de akaryakıttan alınacak yıllık özel tüketim vergisi (ÖTV) geçen yılın 38 milyar lira altında kalırken, bu yılki bütçe iddiasına nazaran kayıp ise 44.7 milyar liraya ulaşacak. Akaryakıt ÖTV’sinde gelecek yıl yalnızca yüzde 1.2 oranında gelir artışı öngörülmesi, vergide değişiklik olmayacağını gösteriyor. Alkollü içkilerden alınan ÖTV gelirinin geçen yıla nazaran yüzde 25 oranında artarken, gelecek yıl da yüzde 26 oranında artışla 20.9 milyardan 26.3 milyar liraya çıkması öngörülüyor.
Habertürk’ten Ahmet Kıvanç’ın haberine nazaran; Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne (TBMM) sunulan 2022 bütçesinin detayları muhakkak oldu. 2020 yılında 943.1 milyar lira olan vergi gelirlerinin 2021 yılında 1 trilyon 58.7 milyar liraya ulaşması öngörülürken yılsonu gerçekleşmesinin 1 trilyon 197.7 milyar lirayı bulması bekleniyor. Vergi gelirlerinde bu yıl geçen yıla nazaran 254.6 milyar liralık artış olacak. 2022 yılında ise gerçekleşme kestirimine nazaran yüzde 19.40 artışla 1 trilyon 430 milyar liralık vergi geliri hedefleniyor.
Bütçenin vergi ve öteki gelirlerinin alt kalemleri, gelecek yıl izlenecek vergi siyasetleri hakkında fikir veriyor. 2020 yılına nazaran bu yıl 40.9 milyar lira (yüzde 25) artarak 163.8’den 204.7 milyar liraya çıkması beklenen gelir vergisinin gelecek yıl da 58 milyar lira (yüzde 28.3) artışla 262.6 milyar liraya ulaşması bekleniyor. Gelir vergisindeki artışın büyük kısmının ücretlilerden alınan vergileri de içeren gelir vergisi tevkifatından geleceği görülüyor. Gelir vergisi tevkifatının bu yıl yüzde 23.5 artışla 186.2 milyar lira olarak gerçekleşeceği kestirim ediliyor. Gelecek yıl ise bu kalemden yüzde 29.90 artışla 241.8 milyar lira gelir bekleniyor. Gelecek yıl vergi gelirlerinde oransal olarak en yüksek artış gelir vergisi tevkifatında öngörülüyor.
Doğalgazdan alınan vergi 1.2 artacak
Eşel taşınabilir sisteminin uygulandığı akaryakıtta bundan sonraki fiyat artışlarının direkt pompaya yansıtılması beklenirken, 2022 yılında petrol ve doğalgazdan alınan özel tüketim vergisi (ÖTV) gelirlerinin bu yıla nazaran yalnızca yüzde 1.2 artarak 32.2 milyar lira gelir elde edilmesi hedefleniyor. Buna nazaran, akaryakıttan alınan ÖTV’de gelecek yıl bir artış yapılmayarak eşel taşınabilir sistemine devam edileceği görülüyor.
2020 yılında akaryakıt satışlarından 69.8 milyar lira ÖTV alınırken, 2021 yılsonunda 76.5 milyar lira gelir öngörülmüştü. Fakat 2021 yılında akaryakıttan alınan ÖTV gelirleri 31.8 milyar lira olarak revize edildi. Buna nazaran, akaryakıttan alınan ÖTV’de bu yıl 2020 yılındaki gelirlere nazaran 38 milyar lira, 2021 bütçesinde öngörülen meblağa nazaran de 44.7 milyar lira kayıp görünüyor. Öbür bir sözle akaryakıttaki fiyat artışlarının tüketiciye daha az yansıması için bu yıl vazgeçilen vergi fiyatı 45 milyar liraya yaklaşacak.
Akaryakıttaki ÖTV kaybının bir kısmını motorlu taşıtlardan alınan ÖTV geliri telafi etti. Motorlu taşıtlar ÖTV’sinden bu yıl 39.8 milyar lira gelir öngörülürken, yılsonu gerçekleşme beklentisi 63.7 milyar lira olarak revize edildi. Gelecek yıl da yüzde 13.7 artışla 72.4 milyar lira gelir bekleniyor.
Alkolde artırım sinyali
Alkollü içkilerden alınan ÖTV gelirinin geçen yıla nazaran yüzde 25 oranında artarken, gelecek yıl da yüzde 26 oranında artışla 20.9 milyardan 26.3 milyar liraya çıkması öngörülüyor.
Motorlu taşıtlardan alınan ÖTV fiyatının 2021 yılsonunda 2020’ye nazaran yüzde 36 oranında artarak 46.7 milyardan 63.7 milyar liraya yükselmesi bekleniyor. Gelecek yıl ise 2021 yılsonuna ait gerçekleşme kestirimine nazaran motorlu taşıtlardan alınan ÖTV’den yüzde 9.7 artışla 70.6 milyar lira gelir hedefleniyor.
Geçen yıl uygulamaya konulan dijital hizmetler vergisinden 2020’de 1.1 milyar lira gelir elde edilmiş, 2021 yılı bütçesinde de bu yıl için 1.4 milyar lira gelir gayesi belirlenmişti. Lakin, dijital hizmetler vergisinden bu yıl elde edilecek gelirin 2.3 milyar liraya ulaşacağı varsayım edilirken, gelecek yıl da 2.7 milyar liralık gelir hedeflendi.
Birinci kere bu yıl uygulanmaya başlanan pahalı konut vergisinde başlangıçta 350 milyon lira gelir beklenirken, gerçekleşmenin 22 milyon lirada kalacağı görüldü. Gelecek yıl da 30.1 milyon lira gelir hedeflendi.
Geçen hafta TBMM Genel Kurulu’nda kabul edilen torba kanun ile 2022’den 2023 yılına ertelenen konaklama vergisinden 2022 yılında 1 milyar lira gelir hedeflendiği görüldü. Erteleme kararı bütçe hazırlıklarından sonra alındığı için TBMM’ye sunulan tekliften konaklama vergisine ait gelir beklentisi kaleminin çıkartılmadığı belirtildi.
