CHP Uşak Milletvekili Özkan Yalım, paraların metal ve kâğıt maliyetlerini hesapladı. Yalım’ın hesabına nazaran; 50 kuruşun metal maliyeti 2,42 TL, 5 liralık banknotun kâğıt maliyeti ise 6 TL’ye yükseldi.
Özkan Yalım, bozuk paraların metal maliyetlerini gösteren bir tablo hazırladı. Yalım, 1 kuruşun metal maliyetini 96 kuruş, 5 kuruşun metal maliyetini 1,03 TL, 10 kuruşun metal maliyetini 1,12 TL, 25 kuruşun metal maliyetini 1,42 TL, 50 kuruşun metal maliyetini 2,42 TL ve 1 liranın metal maliyetini 2,92 TL olarak hesapladı.
Yalım, hususa ait bugün yaptığı yazılı açıklamada, 50 kuruşluk madeni paranın maliyetinin 66 kuruştan 2 lira 42 kuruşa yükseldiğini bildirdi. Yalım, bu yükselişte, Rusya’nın Ukrayna’ya askeri müdahalesi nedeniyle nikelin ton fiyatının Londra Metal Borsası’nda 45 bin dolara çıkmasının tesirli olduğu kaydetti. Yalım, bu sayının, gümrük vergisi, KDV, ithalatçı, dağıtıcı ile bayi karları toplanarak elde edildiğini belirtti.
Yalım, paraların maliyetini Merkez Bankası’na (MB) sorduğunu, fakat MB Darphane Genel Müdürlüğü’nden “Söz konusu müracaata, 4982 sayılı Bilgi Edinme Hakkı Kanunu’nun ‘Madde 23- Kanunlarda ticari sır olarak nitelenen bilgi yahut evraklar ile kurum ve kuruluşlar tarafından gerçek yahut hükmî bireylerden zımnî kalması kaydıyla sağlanan ticari ve mali bilgiler bu kanun kapsamı dışındadır’ kararı çerçevesinde karşılık verilmemektedir” karşılığını aldığını kaydetti.
Yalım, kâğıt paraların maliyetlerini ise şöyle açıkladı:
“Bununla ilgili çok fazla bir bilgi yok. Bu paraların imalatı ve kâğıt fiyatları tüm dünyada bir sır üzere saklanıyor. Kâğıt paralar olağan kâğıttan değil, özel bir pamuk ve keten karışımından üretilir. Pamuk, keten ve başka birtakım özel kimyasalın karışmasıyla elde edilen para kağıdı, her insanın eline aldığında hissettiği ve bu histen büyük keyif aldığı özel bir yapıya sahiptir. Kâğıt paraların kâğıtlarının maliyetlerini bir formda öğrendim. Tedavüldeki en küçük kâğıt para olan 5 Türk lirası kağıdının maliyeti 0,30 sterlin, 10 Türk lirasının 0,35 sterlin, 20 Türk lirasının ve 50 Türk lirasının 0,43 sterlin, 100 Türk lirasının 0,52 sterlin, 200 Türk lirasının ise 0,61 sterlin pahasında sonuçları ortaya çıkıyor. Yalnızca kâğıtlarının maliyeti, basım ve mürekkep maliyetleri ise hayli değerli. Bunlar da paraların kıymetine, büyüklüğüne ve renklerine nazaran değişiklikler gösteriyor. Ben, yeniden basım, matbaa, personellik ve elektrik masraflarını başka tutarak yalnızca kâğıt maliyetine nazaran hesapladım. Sterlin son günlerde yaklaşık 20,00 TL’den süreç görmektedir.
Buna nazaran; 5 Türk lirasının kağıdı 0,30 sterlin, TL cinsinden bedeli 6 lira; 10 Türk lirasının kağıdı 0,35 sterlin, TL cinsinden kıymeti 7 lira; 20 Türk lirası ve 50 Türk lirasının kâğıtları 0,43 sterlin, TL cinsinden pahası 8 lira 60 kuruş; 100 Türk lirasının kağıdı 0,52 sterlin, TL cinsinden 10 lira 40 kuruş; 200 Türk lirasının kağıdı 0,57 sterlin, TL cinsinden bedeli 11 lira 40 kuruşa mal olmaktadır.” (ANKA)
