Ankara Sanayi Odası (ASO) Lideri Nurettin Özdebir, minimum fiyatın yine ele alınmasına yönelik değerlendirmelere ait, “Bu hususta yasal düzenleme yapılabilir. İşletmeler yasal bir düzeltme olmasa bile bunu telafi eder diye düşünüyorum. Tahminen 3 kişi çalıştıracağına 2 kişi çalıştıracak, 1 kişinin fiyatını de öbürlerine verecek” sözlerini kullandı.
Özdebir, Afyonkarahisar’da basın mensuplarıyla sohbet toplantısında bir ortaya gelerek, gündeme ait soruları yanıtladı.
Taban fiyatın, enflasyondaki artışla süratli halde eridiğini belirten Özdebir, hayat standartlarının eriyen fiyatlar karşısında düzeltilmesi gerektiğini söyledi.
“3 kişi çalıştıracağına 2 kişi çalıştıracak”
Özdebir, “Bu mevzuda yasal düzenleme yapılabilir. İşletmeler yasal bir düzeltme olmasa bile bunu telafi eder diye düşünüyorum. İşletmelerin mali bünyelerine ve karlılıklarına nazaran, dayanabilecekleri oran neyse onu yapacaklar. Karlılığı yüksek olan firmada daha yüksek oranda olur, düşük olan firmalar da yapabildiği kadar yapar. İnsanları aç bırakamazsınız, devlet artırmasa da bir halde işletmeler bunu artırmaya çalışacaklar. Tahminen 3 kişi çalıştıracağına 2 kişi çalıştıracak, 1 kişinin fiyatını de öbürlerine verecek. Firmalar, yanında çalıştırdığı insanların muhtaçlıklarını, gücünün yettiği kadar karşılamak mecburiyetinde.” dedi.
Tüketici ve üretici enflasyonu ortasındaki makasın giderek büyüdüğüne dikkati çeken Özdebir, Rusya-Ukrayna savaşının bu makası biraz daha açabileceğini lisana getirdi. Özdebir, bu ülkelerin buğdaydan ayçiçeğine, demirden çeliğe kadar çok sayıda eserde Türkiye’nin en büyük tedarikçisi olduğunu hatırlatarak, Rusya’ya yönelik yaptırımların tesirinin bilhassa bu eserlerde fiyatların artmasına yol açabileceğini anlattı.
“Sanayide çarklar süratli formda dönmeye devam ediyor”
Türkiye’de ihracatın hoş gittiğini vurgulayan Özdebir, bilhassa başkentteki birden fazla sanayi işletmesinde, gelecek birkaç ayın üretim programlarının dolu olduğu bilgisini verdi. Özdebir, endüstride çarkların süratli biçimde dönmeye devam ettiğine dikkati çekerek, şöyle konuştu:
“Bu işletmeler şayet ihracatlarını devam ettirirlerse kesinlikle çalışanlarını da tıpkı halde kollayacaklardır fakat yalnızca iç piyasaya iş yapanlar bir de daralma yaşarsa bununla birlikte işten çıkarmalar da yaşanabilir. Firmaların ayakta durabilmeleri, hayatlarını devam ettirebilmeleri, işler açıldığı vakit tekrar istihdamı sürdürebilmeleri açısından biraz kabuklarına çekilmek mecburiyetinde olabilirler. İnşallah bu türlü şeyler olmaz.”
Özdebir, hizmet ve birtakım sanayi kesimlerinde işsizlik yaşanabileceğini lakin, ASO üyesi firmalar ortasında işten çıkarmanın tersine, eleman bulamama üzere şikayetler olduğuna değinerek, ihracatın devam etmesi halinde istihdam artışının da süreceği kestiriminde bulundu.
Sanayi girdilerinin son bir yılda yüzde 300 arttığını fakat sermayelerin ve kredi limitlerinin gerilediğini hatta birtakım kısıntılar yapıldığını belirten Özdebir, Türkiye’de kıt olan şeyin sermayeye erişim olduğunu ve bu duruma deva bulmak gerektiğini bildirdi.
“Rusya’da Türkiye için birtakım fırsatlar gözüküyor”
Rusya-Ukrayna savaşı bitse bile yaptırımların bir müddet daha devam etmesini beklediklerini söz eden Özdebir, şu değerlendirmede bulundu:
“Batılı ülkeler Rusya’ya yaptırım uyguluyor, Rusya da çaktırmadan yaptırım getiriyor. Rusya dünya için kömür, petrol, doğal gaz ve ziraî eserlerde kıymetli bir tedarikçi. Bunların ruble ile satılması demek, doların dünya ticaretinde rezerv para olmaktan çıkması demek. Bu bir bilek güreşi, kim nereye kadar dayanacak, devam edecek göreceğiz bakalım. Rusya’da Türkiye için birtakım fırsatlar gözüküyor. Alışveriş merkezlerindeki birtakım yerleri Türk firmalara verelim demişler, gerçekleşir mi bilemiyorum. Daha evvel Rusya’ya kendi para birimlerimizle ticaret yapmayı teklif etmiştik, o vakit sıcak bakmamışlardı, artık tahminen o denli bir şey yapılabilir.”
“40 megavatlık santral reaktörünün prototipini 10 milyon dolara yaparız”
Türkiye’nin, güce her yıl 40-50 milyar dolar öderken petrol fiyatlarının katlanmasıyla bir arada bu sene sayının 100 milyar dolara yaklaşabileceğine dikkati çeken Özdebir, cari açık konusunun çözülebilmesi için öncelikle güç meselesinin halledilmesi gerektiğini söyledi. Özdebir, hem karbon ayak izini küçültmek hem de güçte dışa bağımlılıktan kurtulabilmek için nükleer teknolojiye sahip olunmasının değerine dikkati çekerek, şunları kaydetti:
“Yerli ulusal nükleer santralimizi ve teknolojimizi geliştirmek için uğraş sarf ediyoruz. Biz çalışmalarımız sonucu yapmak istediğimiz reaktörü seçtik ve mevzu Cumhurbaşkanı’mıza kadar iletildi. Birinci sefer bu yılki bütçemize, ergimiş tuz reaktörü fizibilitesinin hazırlanması için 3 milyon liralık ödenek konuldu. Geçen ay Meclisten bu bahisle ilgili şirket kurmak için yetki aldık. Bu hususta çalışmış yurt içinde ve dışında çok sayıda Türk var, listelerini çıkardık. Her ay bir toplantı yapıyoruz, hususa ilgi duyan herkesi davet ediyoruz. Bu işi yapabilmek için para lazım. Devlet her ne kadar ‘Destekleyeceğiz’ dese de bunun yeteceği kanaatinde değiliz. 40 megavatlık bir santral reaktörünün prototipi için bakanlara söylem ettiğimiz maliyet meblağı 10 milyon dolar. Prototipi üreteceğiz, denetim edilecek, güvenliyse ‘Buna yakıt koyun’ diyecekler. Bu uzun bir süreç ve dünyada bu türlü bir santrali akredite edecek kurallar şimdi tespit edilmemiş. Zira dünya için de yeni bir şey.” (AA)
