Ticaret Bakanı Mehmet Muş, ihracatın ithalatı karşılama oranı yükseldikçe cari süreçlerde olumlu seyir izlendiğini belirterek, “Gerçekten son 2 aydır cari istikrarda fazla verdik. Bu güzelleşmenin devam ederek yıl sonunda Orta Vadeli Program (OVP) amacı olan 21 milyar dolardan daha düşük cari açık vereceğimizi değerlendirmekteyiz.” dedi.
Muş, TBMM Plan ve Bütçe Kurulunda, Ticaret Bakanlığının ve ilgili kuruluşların 2022 yılı bütçesine ait yaptığı sunumda, Türkiye’nin, aldığı tedbirlerle global iktisattaki toparlanmaya süratle ayak uyduran ülkelerden biri olmayı başardığını söz etti.
Global iktisattaki aksilikler ve fiyat artışlarına karşın Türkiye iktisadının 2021 yılının birinci çeyreğinde yüzde 7,2, ikinci çeyrekte ise yüzde 21,7 büyüyerek rekor kaydettiğini aktaran Muş, Türkiye iktisadının memleketler arası kuruluşların varsayımlarının hayli üzerinde performans gösterdiğini söyledi.
Muş, ihracattaki süratli yükseliş ve ihracatın tetiklediği üretim artışıyla ivme kazanan yeni yatırımlarla 2021 yıl sonunda OVP büyüme maksadı olan yüzde 9 düzeyinin aşılmasını beklediklerini lisana getirerek, “İhracat, üretim, yatırım ve istihdam temellerinde büyüyen iktisadımızla kalkınmayı toplumun tüm kısımlarına yaymak üzere var gücümüzle çalışıyoruz.” diye konuştu.
“ABD ve Birleşik Krallık’a dış ticaret fazlası verdik”
Global risklere karşın salgın nedeniyle görülen alternatif tedarikçi arama ve bölgeselleşme eğilimlerinin, Türkiye’nin global tedarik zincirlerindeki pozisyonu ve ihracatı için yeni fırsatlar yarattığını anlatan Muş, şunları söyledi:
“2021 yılı ekonomimizin adeta lokomotifi pozisyonunda bulunan ihracatımızın global ihracattan aldığı hissenin arttığı ve ihracatımız açısından tarihi tepelerin yaşandığı bir yıl olmaktadır. 2021 yılı Ocak-Ekim periyodunda, bir evvelki yılın tıpkı devrine nazaran ihracatımız yüzde 33,9 artarak 181,8 milyar dolar; ithalatımız yüzde 22,5 artarak 215,6 milyar dolar oldu. 10 aydaki ihracat rakamımızla, 2019’da ulaşmış olduğumuz 180,8 milyar dolar yıllık ihracat rekorumuzu geride bıraktık. Ayrıyeten son 12 ayın 10’unda ihracat rekoru kırdık. İhracatımızın, bu performansın devamı ile 2021 yılının sonuna kadar 211 milyar dolar olan OVP kestiriminin üzerinde gerçekleşmesini öngörüyoruz.
Dış ticaret açığımız da ocak-ekim periyodunda, geçtiğimiz yılın birebir devrine nazaran yüzde 16 azalışla 33,8 milyar dolara gerilemiştir. Bu devirde dünyanın farklı coğrafyalarına yaptığımız ihracat güçlü bir formda artmıştır. Oransal olarak en fazla ihracat artışı Amerika kıtasına gerçekleşirken en değerli ticari partnerimiz olan Avrupa Birliğine (AB) ihracatımız yüzde 35 artmış, AB ile ticaret fazlamız 6,2 milyar dolara ulaşmıştır. ABD’ye ihracatımız 3,7 milyar dolar artış ile 11,8 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. Birleşik Krallık’a ihracatımız 1,9 milyar dolar artış ile 10,9 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. Bu devirde ABD’ye 1,3 milyar dolar, Birleşik Krallık’a ise 6,3 milyar dolar dış ticaret fazlası verdiğimizi belirtmek isterim.”
Muş, yılın 9 ayında 81 ilin tamamının ihracat yaptığını, 76 ilin geçen yılın birebir devrine nazaran ihracatını artırmayı başardığını vurgulayarak, bu periyotta ihracat yapan firma sayısının da 2020 yıl sonuna nazaran yüzde 7,1 artarak 94 bine ulaştığını kaydetti.
“Hedefimiz cari açık problemini gündemden kalıcı olarak çıkarmak”
İhracatın ithalatı karşılama oranının da ekim ayında yüzde 93,4 olduğuna dikkati çeken Muş, böylelikle birinci 10 ayda ihracatın ithalatı karşılama oranının geçen yılın birebir periyoduna nazaran 7,2 puan artarak yüzde 84,3’e ulaştığını bildirdi.
İhracatın ithalatı karşılama oranı yükseldikçe cari süreçlerde olumlu bir seyir izlendiğini lisana getiren Muş, “Nitekim son 2 aydır cari istikrarda fazla verdik. Bu güzelleşmenin devam ederek yıl sonunda OVP maksadı olan 21 milyar dolardan daha düşük cari açık vereceğimizi değerlendirmekteyiz. Cari istikrardaki bu performansın güçlü büyümeyle bir arada yakalandığının altını çizmek isterim. Dış ticaretimize yönelik sonuncu maksadımız, bu oranı yükselterek cari açık meselesini milletimizin ve ekonomimizin gündeminden kalıcı olarak çıkarmaktır.” dedi.
Mehmet Muş, son 20 yılda 6 kattan fazla artan ihracatla Türkiye’nin dünya ihracatı içerisindeki hissesinin yıllıklandırılmış olarak birinci kere yüzde 1 düzeyini aştığına işaret ederek, “Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) bilgilerine nazaran dünya ihracatı 2021’in birinci 6 ayında yüzde 30,3 artarken, birebir devirde Türkiye’nin ihracatı yüzde 39,8 ile dünya genelinden daha süratli artış göstermiştir. Böylelikle, ülkemiz G20 ülkeleri içerisinde Güney Afrika ve Hindistan’dan sonra ihracatını en fazla artıran ülke olmuştur.” diye konuştu.
Muş, Ocak-temmuz devrinde AB’nin Çin’den ithalatının azaldığı 1087 eserde, Türkiye’nin AB’ye ihracatının 3,7 milyar dolar arttığını da belirtti.
Ülke ihracatının üçte ikisinin ortalama 2 bin kilometrelik uzaklığa yapıldığına işaret eden Muş, Türkiye’nin uzak coğrafyalardaki 18 ülkenin 8,2 trilyon dolar kıymetindeki ithalatından sadece yüzde 0,26 hisse aldığını söyledi. Muş, Türkiye’nin kelam konusu pazarlara açılarak bu oranı çok daha üstlere taşıyabilecek potansiyele sahip olduğunu vurgulayarak, “Bu yüzden ülkemize ortalama uzaklığı 8 bin 500 kilometre olan bu potansiyel pazarlara ihracatımızı arttırmak bizim için kıymetli bir gaye olacaktır. Bu şuurla çalışmalarını başlattığımız ‘Uzak Ülkelere İhracatın Artırılması Stratejisi’ ile mal ve hizmet ihracatımız için yüksek potansiyel arz eden 18 uzak ülkeye yönelik siyasetler geliştiriyoruz. Önümüzdeki günlerde hem mal hem de hizmet ihracatı ile ilgili ortaya koyduğumuz gayelerimizi kamuoyu ile paylaşacağız.” tabirini kullandı.
Bakan Muş, ihracatçıların finansmana erişiminde teminat sıkıntısını ortadan kaldırmak için Türkiye İhracatçılar Meclisi ile Türk Eximbank’ın öz kaynaklarıyla geçen ay İhracatı Geliştirme Anonim Şirketinin (İGE) kurulduğunu anımsatarak, bu yeni sistemle, teminat yetersizliği nedeniyle çeşitli kredi ve takviye imkanlarından gereğince yararlanamayan ihracatçıların krediye erişimini kolaylaştıracaklarını söyledi. İhracatçıların kredi almak için fabrikasını, yerini bankaya ipotek vermek zorunda kalmayacağını ve teminat sıkıntılarının çözülmüş olacağını lisana getiren Muş, sermaye yapısı güçlendirilen şirketin, ihracatçıya daima ve aktif formda hizmet vermesinin amaçlandığını bildirdi.
“Eximbank 10 ayda 38,5 milyar dolarlık dayanak verdi”
Ticaret Bakanı Muş, bankacılık sistemindeki ihracat kredilerinin yarısını kullandıran Türk Eximbank’ın 2021 yılının 10 ayı prestijiyle ihracatçılar için finansman takviyesini dolar bazında yüzde 15 artırarak 38,5 milyar dolara çıkardığını kaydetti.
Bankanın toplam müşteri sayısının, ekim sonu prestijiyle 13 bin 805’e ulaştığını aktaran Muş, bu firmaların yüzde 77’sinin KOBİ olduğunu belirtti. Bankanın ticari ve politik risklere karşı sağladığı sigorta takviyesinin kapsamına döviz kazandırıcı hizmetler karşılığında oluşan vadeli alacakların da eklendiğini söz eden Muş, “Sigortalanan sevkiyatların ziyan tazmin oranı yüzde 90’dır. Ayrıyeten Türk Eximbank, çeşitli milletlerarası ve bölgesel bankacılık ve finans kuruluşları ile imzaladığı muahedeler yoluyla ihracatçılarımız için bu yıl da ek finansman imkanları temin etmiş ve yılbaşından itibaren 2,5 milyar doları aşan ölçüde kaynak sağlamıştır. Banka, kayıtlı sermaye tavanını 10 milyar liradan 17,5 milyar liraya yükseltmiştir.” dedi.
“Kısıtlama önlemlerinin kaldırılması ile 2021 yılı Ocak-Eylül periyodunda hizmet ihracatımız, 2020 yılının birebir devrine nazaran yüzde 60,8 artışla 39,4 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. Birebir periyotta, hizmet dallarındaki dış ticaret fazlası yüzde 117 artışla 16,9 milyara dolara yükselmiştir. Yeni periyotta, devlet dayanaklarının kaldıraç tesiri sağladığı sıhhat turizmi, bilişim, film/dizi ve eğitim kesimlerine ek olarak kültürel hizmetler, yaratıcı sanayiler, spor turizmi, fuarcılık, gayrimenkul, lojistik, idare danışmanlığı ve yeşil hizmetler kesimlerini de desteklemeyi hedefliyoruz. Önümüzdeki periyotta ayrıyeten hizmet dallarımızın rekabetçiliğini ve ihracatımızı artırmak emeliyle kamu ve kesim temsilcilerinin iştirakleriyle ‘Hizmet İhracatı Uyum Şurası’nı oluşturacağız. Hizmet ihracatına yönelik kurguladığımız yeni yapı ve sağlayacağımız yeni takviyelerle, dış ticarette fazla veren bir ülke olma yolunda kıymetli bir uzaklık kat etmiş olacağız. Dalla istişarelerimiz doğrultusunda hizmet ihracatına yönelik devlet yardımı sistemlerimizi yine kurguluyoruz. Teknolojinin ve bilişimin tüm kesimleri dönüştürücü gücü ve yüksek katma pahasının bir kere daha anlaşıldığı pandemi süreci ile birlikte, yazılım ve oyun kesimlerine mahsus e-Turquality programına ait hazırlıkları da tamamladık.“
Mehmet Muş, nakliyecilik maliyetlerinin düşürülmesi için de çalışma yürüttüklerini anlatarak, e-İhracat ve uzak ülke stratejilerine işlerlik kazandıracak Yurtdışı Lojistik Merkezleri Projesi’ne yönelik mevzuat geliştirme çalışmalarını da en kısa mühlet içerisinde tamamlamayı hedeflediklerini söyledi.
Ülkede 22 milyar dolar yıllık ticaret hacmine sahip 18 hür bölgede 84 bini aşkın istihdam sağlandığını lisana getiren Muş, “Yakın geçmişte hayata geçirdiğimiz ihtisas özgür bölgeleri modeliyle özgür bölgelerimizden yüksek teknolojili mal ve hizmet ihracat oranımızı OECD ortalaması olan yüzde 14’e çıkarmayı hedefliyoruz.” diye konuştu.
Muş, Avrupa Yeşil Mutabakatı’na ait çalışmalar hakkında da bilgi verirken, özel bölümü yeşil dönüşüme hazırlamak üzere Bakanlığı eşgüdümünde ilgili bakanlık ve kurumların iştirakiyle bir çalışma kümesi oluşturduklarını kaydetti. (AA)
