Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı (UNCTAD), global iktisadın bu yıl yüzde 5,3 genişleyerek yaklaşık 50 yılın en süratli büyümesini gerçekleştireceğini bildirdi.
UNCTAD, “2021 Ticaret ve Kalkınma Raporu”nu yayımladı. Raporda, 2020’de yeni tip Koronavirüs (Covid-19) nedeniyle başlayan kamu teşviklerinin devam etmesi ve gelişmiş ekonomilerde, hala tamamlanmamış olsa da, başarılı olan aşılama nedeniyle global iktisadın bu yıl toparlanacağı belirtilerek, global büyümenin, yaklaşık 50 yılın en süratli büyüme oranı olan yüzde 5,3’e ulaşacağı kaydedildi.
UNCTAD’ın raporunda, global iktisatta toparlanmanın “düzensiz” olduğuna vurgu yapılarak, gelişmiş ekonomilerde, düşük gelirlilerin hayatta kalma gayreti verirken, yüksek gelirlilerin daha da zenginleştiğine vurgu yapıldı.
Rapora nazaran, 2025 yılına kadar gelişmekte olan ülkeler Covid-19 pandemisi nedeniyle 12 trilyon dolar daha fakir olacak.
Raporda, “Mali imkanlarda kısıtlamalar, nakdî özerklik eksikliği ve aşılara erişim sorunu, birçok gelişmekte olan ekonomiyi durdururken, gelişmiş ekonomilerle olan uçurumu genişletiyor ayrıyeten bir öbür ‘kayıp 10 yıla girme’ tehdidinde bulunuyor” değerlendirmesine yer verildi
UNCTAD, 2022’de global büyümenin yavaşlayarak yüzde 3,6’ya düşmesini ve global gelirin salgın öncesinin hala yüzde 3,7’nin altında kalmasını bekliyor.
Covid-19 krizinin iktisada verdiği ziyan, global finansal krizden daha büyük
Raporda, kümülatif global gelir kaybının 2020-2022’de yaklaşık 13 trilyon dolar olmasının beklendiğine yer verilerek, “Dünya genelinde, bilhassa gelişmekte olan bölgelerde, Covid-19 krizinin iktisada verdiği ziyan, global finansal krizden (2008-2009) daha büyük olmuştur. Bu ziyan bilhassa Afrika ve Güney Asya’da daha bariz yaşanmıştır” yorumunda bulunuldu.
Global üretimin sadece 2030 yılına kadar 2016-2019 devri trendine tekrar döneceğine işaret edilen raporda, bunun da gelir artışında yaşanan sorunu derinleştirebileceğine vurgu yapıldı.
UNCTAD raporunda, arz ve talep kaynaklı süreksiz fiyat artışlarının gelişmiş ekonomilerde toparlanmayı sürdürmek için gereken siyasetleri bilakis çevirmek için mazeret olabileceğine dikkat çekildi.
Büyük merkez bankalarının 10 yıl boyunca ucuz para siyasetlerine karşın, enflasyon gayesine ulaşılamadığı hatırlatılan raporda, “Gelişmiş ekonomilerdeki mevcut güçlü toparlanmaya karşın, fiyatlarda kalıcı bir artış belirtisi yok” denildi.
Raporda, global mal ve hizmet ticaretinin geçen yıl yüzde 5,6 düştükten sonra, bu yıl gerçek olarak yüzde 9,5 büyümesinin beklendiği söz edilerek, mal ve ticarette toparlanmanın son derece istikrarsız olduğu ve bunun yol açtığı problemlerin gelecek yıllarda ticaret performansı üzerinde baskı oluşturmaya devam edeceği vurgulandı.
“Daha gözü pek siyasetler olmadan pandemi sonrası toparlanma eşitlikten mahrum olacak”
UNCTAD Genel Sekreteri Rebeca Grynspan, mevzuya ait değerlendirmesinde, ekonomilerde hem lokal hem de milletlerarası artan uçurumların ekonomik büyümeden daha az insanın yararlandığına işaret ettiğini belirterek, “Çok taraflılığı yansıtan daha yürekli siyasetler olmadan, pandemi sonrası toparlanma eşitlikten mahrum olacak ve vaktimizin meselelerini çözemeyecektir” sözünü kullandı.
UNCTAD, Türkiye iktisadının bu yıl yüzde 3,9, gelecek yıl ise yüzde 3,6 büyümesini bekliyor.
Raporda, Türk iktisadına ait; Covid-19 olaylarının tekrar artması ve buna bağlı olarak kısıtlamaların getirilmesinin yılın ikinci çeyreğinde ekonomik toparlanmayı engellediği belirtilerek, “hükümetin işletmelere bütçe dayanağı sağlama karşılığı ile birlikte, dış talebin artması, ihracatta toparlanma ve ülkenin sanayi kesiminin sürdürülebilir dayanıklılığı, yılın ikinci yarısında ekonomik faaliyetleri artırmaya yardımcı olacak” tabirine yer verildi. (AA)