Boru Sınırları İle Petrol Taşıma AŞ (BOTAŞ) Genel Müdürü Burhan Özcan, doğal gazda global piyasalardan bağımsız hareket etmenin mümkün olmadığını ve fiyatların 12 kat arttığını belirterek, yapılan yüzde 35’lik fiyat artışına karşın devletin vatandaşa olan takviyesinin yüzde 70 düzeyinde devam ettiğini belirtti. Özcan ayrıca” Bilhassa Avrupa tarafıyla karşılaştırdığımızda inanılmaz fiyat farklılıkları var. Bugün maalesef üzülerek… Biz de natürel bu fiyat artışından memnun değiliz, yapmak zorunda mıydık? Evet yapmak zorundaydık” tabirlerini kullandı.
Doğalgaza gelen artırımın akabinde BOTAŞ’tan Avrupa ve Türkiye kıyaslaması: Amsterdam’da 34, Ankara’da 2 lira…
Özcan, yaptığı açıklamada, BOTAŞ’ın 81 vilayet ve 648 yerleşim merkezine doğal gaz ulaştırdığını söyledi.
Son çalışmalarla nüfusun yaklaşık yüzde 80’ine tekabül eden 18,6 milyon konuta doğal gaz ulaştırıldığını lisana getiren Özcan, “2023’te de bu altyapı yatırımları devam edecek. 900’ün üzerindeki yerleşim merkezini doğal gazla buluşturmuş olacağız. Yaygın biçimde kullanılan doğal gazın sağlıklı ve arz güvenliğinde rastgele bir sorun olmaksızın ulaştırılabilmesi için önemli altyapılar oluşturduk. Ülkemizin boru çizgileriyle kesintisiz doğal gaz kullanımını sağlamak gayesiyle da kıymetli yatırımları gerçekleştirdik.” dedi.
Özcan, Türkiye’nin sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) yatırımlarının da sürdüğünü vurgulayarak, buradaki günlük gazlaştırma kapasitesinin 133 milyon metreküpe ulaştığını, Saros yatırımının hayata geçmesiyle kapasitenin 150 milyon metreküp düzeyini geçeceğini bildirdi.
Güç piyasalarının bilhassa son iki yılda 50 yıldır yaşamadığı kadar olayı yaşadığına dikkati çeken Özcan, şöyle devam etti:
“Bilhassa pandeminin tesiriyle üretim tesislerinde çok önemli sıkıntılar yaşandı. Bizim tedarik kanallarımızda da bu sorunlarla her gün karşılaşmaktayız. Bunun sebebi, pandemide yapılması gereken planlı bakımlar büyük ölçüde, bilhassa yurt dışında yapılmadı. Kimi yükümlülüklerini yerine getiremeyen tedarikçilerle sık sık karşılaşıyoruz. Bu sorun Avrupa için de geçerli. Nijerya’dan tutun Avustralya, Rusya, Norveç, Hollanda üzere üretim merkezlerini değerlendirdiğimizde çabucak hemen tamamında üretim noktalarında önemli sorunlar yaşanıyor. Siber atakları bunların üzerine eklediğinizde sahiden çok kaotik bir devri geride bırakmış olmayı umuyoruz. Bunun üzerine Ukrayna-Rusya ortasındaki mevcut durum da güç piyasaları üzerinde özellikle Avrupa’da önemli sorunları beraberinde getirdi. Bunun fiyatlara da çok önemli yansımaları oldu.”
“Fiyatlar 120 dolardan 1400 dolara yükseldi”
Özcan, geçen yıl ocakta Avrupa’daki doğal gaz ticaret merkezlerinde 120 dolar mertebesinde olan fiyatların 2022 yılına girerken 1400 dolar düzeyine ulaştığına dikkati çekti.
Bu fiyat artışlarının beklentilerin çok üzerinde olduğunu söyleyen Özcan, “Temel faktörlerden biri üretim tarafındaki kısıtlamalar. Başka taraftan, pandemiden kurtulduktan sonra yaşanan tüketim artışı da kelam konusu. Pandemi şartlarında toplumsal devlet prensibi doğrultusunda devletimizin attığı çok değerli adımlardan biri de vatandaşlarını bu noktada desteklemek oldu. Burada en fazla dayanağı gördüğümüz alanlardan biri güç, gücün alt başlığında da doğal gaz.” diye konuştu.
Özcan, yılda ortalama bin metreküp tüketen bir konutun doğal gaz faturasının yaklaşık 11 bin 800 lira olduğunu, bunun 8 bin 168 lirasını devletin, 3 bin 631 lirasını ise vatandaşın karşıladığını tabir etti.
“Avrupa ile karşılaştırdığımızda inanılmaz fiyat farklılıkları var”
Gaz fiyatlarının 12 kata yakın artmasına karşın devletin bilhassa konut ve küçük işletmelerde önemli takviye sağladığını vurgulayan Özcan, şunları kaydetti:
“Bilhassa Avrupa tarafıyla karşılaştırdığımızda inanılmaz fiyat farklılıkları var. Bugün maalesef üzülerek… Biz de alışılmış bu fiyat artışından memnun değiliz, yapmak zorunda mıydık? Evet yapmak zorundaydık. Sonuçta devletimiz de kendi bütçesini dikkate alarak bu takviye programını açıklıyor ve bu doğrultuda fiyat düzeneklerini ortaya koyuyoruz. Burada şöyle bakmak lazım olaya; doğal gaz piyasa içinde birebir petrol ya da altın üzere kıymetlendirilmesi gereken bir kaynak. Altın ons başına 1935 dolarsa, Almanya’ya gittiğimizde de Türkiye’de de İtalya’da da birebirdir. Bu fiyat düzeneği kendi içinde milletlerarası emtia piyasalarıyla birlikte hareket ediyor. Yapmış olduğumuz fiyat artışlarının hala önemli dayanakları de barındırdığını net bir formda söz edelim. Devletimizin konutlara katkısı yüzde 76 mertebesinde. Bu katkı çok kıymetli ve değerli.”
Özcan, Hollanda sanal doğal gaz ticaret noktasında nisan fiyatlarının 1450 dolar düzeyinde olduğunu belirterek, “Avrupa’da tüketiciler üzerinde çok önemli baskılar var. Çok yakın bölgeler prestijiyle baktığımızda Bulgaristan’daki satış fiyatı 17 lira seviyesinde. Bizim 5,5 kat üstümüzde bir fiyatla doğal gaz kullanıyor konutlar. Berlin’de bir metreküp fiyatı 29 lira. Amsterdam doğal gaz ticaretinin en fazla hayat bulduğu merkezdir. Burada 34 lira.” tabirlerini kullandı.
“Avrupa’da ve dünyada belirlenen fiyatlarından bağımsız hareket etmeniz mümkün değil”
Türkiye’nin doğal gazın yüzde 99’unu ithal ettiğini lisana getiren Özcan, kelamlarını şöyle tamamladı:
“2023’te yerli gazımızın sisteme girişiyle çok daha farklı olayları konuşacağız. Burada fiyatı belirleyici olan piyasadır. Doğal gazın Avrupa’da ve dünyada belirlenen fiyatlarından bağımsız hareket etmeniz mümkün değil. Bizim uzun vadeli kontratlarımızın getirdiği kimi avantajlarımız var. Bunu tüketicilere olumlu halde yansıtıyoruz. Devletin yüzde 76’lık dayanağı, yüzde 35 oranında mecburî olarak yapmak durumunda olduğumuz fiyat artışına karşın yüzde 70 seviyesindedir. Avrupa’da gelir seviyesi farklı evet ancak orada bile şu anda tüketiciler önemli ıstırap içinde. Her ülke vergiden tutun ferdi manada destekleme düzenekleriyle aylık güç destekleme fonları ortaya koyuyorlar.” (AA)
