CHP İstanbul Milletvekili Sibel Özdemir, kiracıların mukaveleye karşıt yapılan yüksek kira artışlarına karşı korunması için kanun teklifi verdi. Teklifin münasebetinde, “Yargıtay’ın çelişkili ve hukuksuz içtihadı karşısında kiracıların yasa yoluyla korunmasına muhtaçlık duyulmaktadır” denildi.
Sibel Özdemir, kontrata alışılmamış yapılan yüksek kira artışları ve Yargıtay’ın kiracılar aleyhine verdiği kararlara yönelik hazırladığı kanun teklifini TBMM’ye sundu.
Teklifin münasebetinde şunlar kaydedildi:
“Ülkemizin içinde bulunduğu ağır ekonomik şartlar ve süratle artan hayat pahalılığından en çok etkilenen bölümlerden biri de kiracılardır. Kiraya veren ile kiracı ortasındaki en büyük uzlaşmazlıklar da kira bedelinin tespiti noktasında yaşanmaktadır. Buna bağlı olarak da uzlaşmazlığa husus olan dava sayısı her geçen artmakta.
“Kiralar yüzde yüzün üzerinde arttı”
Tarafların yurt içi tüketici fiyat endeksi (Yİ-TÜFE) oranının altında yapmış oldukları artışlar Kanun tarafından sorun olarak görülmemektedir zira Kanun, kiracıyı müdafaa eğilimiyle hazırlanmıştır. Fakat pandemi sonrasında ve bilhassa son yıllarda süratle artan enflasyonla yüzde yüzün üzerinde kira artışlarının yaşandığı ve kanunun dışına çıkıldığına dair somut olaylar ve davalar kamuoyuna yansımaktadır.”
“Şubat 2022’de kira artış oranı yüzde 26”
Şubat 2022 tarihinde kira artış oranının yüzde 26 olarak açıklandığı belirtilen teklifte, “Hızla artan enflasyonu işaret eden mesken sahipleri ise kiracılarından yasal orandan daha fazla kira artışı talep etmektedir. Bu talebe olumlu cevap alamayan konut sahipleri, kimi vakit kiracılara konutu boşaltması istikametinde çeşitli baskılar yapmaktadır. Yaşanan bu sıkıntılar nedeniyle açılan dava sayılarında patlama yaşanmakta” denildi.
Münasebette şunlara dikkat çekildi:
“Pandeminin ortaya çıktığı yılda kimi kiralayanlar artırım yapmamıştı. Ancak içinden geçilen ağır ekonomik şartlar ve süratle artan yüksek enflasyonla birlikte bu durum kiraya verenler tarafından berbata kullanılmaktadır. Uzlaşmazlığa düşen ve anlaşamayan taraflar, mevzuyu mahkemelere taşımaktadır. Bilhassa birtakım konut sahipleri, kelamlı olarak kabul ettikleri artış oranlarını ileride şartlar değiştiğinde kiracıları mağdur edecek halde kullanabilmektedir. Yargıtay da bu durumu tahliye nedeni olarak kıymetlendirmektedir. Evvelki yıllarda kiraya verenler Yİ-TÜFE oranının altında artış yapmışlarsa ve bu uzlaşma yazılı olarak yapılmayıp da kelamlı mutabakatla yapılmışsa Yargıtay, şimdiki içtihatlarında bunu tahliye nedeni olarak kabul etmekte ve geriye dönük beş yıllık kira bedeli farkını kiracıya ödetmektedir.”
“Kiralayan, kira bedeline yazılı itirazı kayıt düşmemişse bedel farkını kiracıdan talep edemez”
Yargıtay’ın kiracılar aleyhine verdiği kararların her şeyden evvel Türk Uygar Kanunu’nun 2. hususunda düzenlenen ‘dürüstlük’ kuralına ve ‘hakkın berbata kullanılması’ yasağına alışılmamış olduğu belirtilen münasebette, “Yargıtay’ın çelişkili ve hukuksuz içtihadı karşısında kiracıların yasa yoluyla korunmasına gereksinim duyulmaktadır. Kiralayanlar, kira bedeline geriye dönük olarak yazılı biçimde itiraz etmemişlerse bu haklarını artık kullanmamalıdır. Bunu sağlamak için de bir yasal düzenlemeye muhtaçlık duyulmaktadır” denildi.
Teklif ile 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 344. unsuruna şu cümlenin eklenmesi önerildi:
“Kira devri içinde kiralayan, kira bedeline yazılı olarak itirazî kayıt düşmemişse daha sonra bu bedel farkını kiracıdan talep edemez.”