ABD merkezli bir araştırma kuruluşu tarafından hazırlanan raporda, Çin’in Nesil ve Yol Projesi’nin çok sayıda düşük ve orta gelirli ülkeyi toplam 385 milyar dolarlık “gizli” borçla karşı karşıya bıraktığı ortaya çıktı.
Merkezi ABD’de bulunan William & Mary’s Global Araştırma Enstitüsü’ne bağlı AidData tarafından hazırlanan raporda, Çin’in denizaşırı finansmana yönelik attığı adımlar hakkında kimi yeni bulgulara yer verildi.
Çin’in 165 ülkede, kıymeti 843 milyar doları bulan 13 bin 427 projesinin incelendiği raporda, bu projelere yönelik finansmanların resmi olarak değerli oranda açıklanmadığına işaret edildi.
Raporda görüşlerine yer verilen AidData Kıdemli Araştırmacısı Ammar Malik, Çin’in çok sayıda düşük ve orta gelirli ülkeler için birinci başvurulacak “sponsor” olarak kendini süratle kabul ettirdiğine işaret ederek, “Lakin Çin’in milletlerarası borç ve hibe verme faaliyetleri saklılık içinde kalmaya devam ediyor. Bu zımnilik, Jenerasyon ve Yol Projesi’ne katılan ülkelerin, iştirakin maliyetini ve yararlarını ölçebilmelerini zorlaştırmaktadır.” değerlendirmesinde bulundu.
Rapora nazaran, Çin tarafından sağlanan finansmanların koşulları, Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) Kalkınma Yardımları Komitesi tarafından sağlanan kredi koşullarına kıyasla daha zorlayıcı.
Buna nazaran, Çin’den alınan kredinin faiz oranı ekseriyetle yüzde 4,2 seviyesinde ve geri ödeme müddeti 10 yıldan azken, Almanya, Fransa yahut Japonya üzere bir OECD kredi kuruluşundan alınan bir kredi çoklukla yüzde 1,1 faiz oranına ve 28 yıllık bir geri ödeme müddetine sahip.
Raporda değerlendirmelerine yer verilen AidData İcra Yöneticisi Brad Parks, Çin’in sağladığı finansmanların kıymetli bir kısmını açıklamadığına işaret ederek, “Bu bildirilmemiş borçlar yaklaşık 385 milyar dolar kıymetinde ve bilinmeyen borç sorunu vakitle daha da kötüleşiyor. Çin’in Jenerasyon ve Yol Projesi öncesinde bildirmediği finansmanlar yılda 13 milyar seviyesindeydi, artık bu bildirilmeyen finansmanlar yılda 40 milyar dolara çıkmış durumda.” sözlerini kullandı.
Çin’den finansman sağlayan bir ülkenin, ortalama olarak gayri safi ulusal hasılasının yüzde 5,8’ine denk gelen bir borçlanmayı bildirmemiş olduğu bilgisine yer verilen raporda, bu nedenle hükümetlerin Çin’e olan borçlarının nakdî pahasını bilmemeleri üzere risklerin de ortaya çıktığına dikkat çekildi. (AA)
