Yeni tip Koronavirüs’ün (Covid-19) 2019’un sonunda birinci kere Çin’de ortaya çıkışının akabinde başlayan sokağa çıkma yasakları, ülkelerin seyahatlere belli koşullara nazaran kısıtlar getirmesi, turizm rotalarının virüs nedeniyle kısmen yahut büsbütün kapatılması üzere nedenler dünya genelinde turizmin 1,3 trilyon dolar gelir kaybetmesine yol açtı.
Birleşmiş Milletler (BM) Dünya Turizm Örgütü’nün raporlarından derlediği datalara nazaran, Covid-19’un 2019’un sonlarında Çin’in Hubey eyaletine bağlı Vuhan kentinde ortaya çıkmasının akabinde dünya genelinde uygulanan sokağa çıkma yasakları, ülkelerin seyahatlere kısıtlama getirmesi başta hava yolu, hizmet bölümleri olmak üzere birçok dalı olumsuz etkilerken turizm kesimi ağırladığı turist sayısı bakımından 1990’lar düzeyine geriledi.
Dünya Sıhhat Örgütü (DSÖ), salgının Çin’de patlak vermesinin akabinde 30 Ocak 2020’de “Global Sıhhat Acil Durumu“, 11 Mart 2020’de “salgın” ilan ederken, dünya genelinde 20 Nisan 2020’de ise turizm destinasyonları turistlere seyahat kısıtlamaları getirmeye başladı.
Turist hareketliliği Nisan 2020’de, yüzde 97 azaldı
DSÖ’nün açıklamalarına paralel olarak dünya genelinde turist hareketliliği Şubat 2020’de yüzde 16, martta yüzde 64, nisanda yüzde 97 azaldı. 2020 Mayıs-Aralık’ta kısmi güzelleşme görülse de turist hareketliliği yüzde 15’in üstüne çıkamadı.
Öte yandan tıpkı yıl içinde otel doluluk oranları yüzde 40’lara kadar gerilerken, otel rezervasyonları yüzde 47, hava yolu seferlerinde koltuk kapasitesi yüzde 63, hava yolu rezervasyonları yüzde 81, turist sayısı yüzde 74 azaldı.
Dünyada 2020 sonunda turistlere kapatılan turizm rotaları sayısında Avrupa başı çekerken, Avrupa’yı, 2. sırada Orta Doğu, 3. sırada Afrika, 4. sırada Amerika, 5. sırada Asya-Pasifik izledi.
1 milyar 461 milyon turist sayısı 381 milyona geriledi
2019’da 1 milyar 461 milyon ulaşan dünya genelinde turist sayısı 2020’de salgın nedeniyle 381 milyona gerileyerek yüzde 74 azaldı. Direkt turizm bölümlerinde 100-120 milyon ortasında iş kaybını beraberinde getiren salgının dünya genelinde turizme maliyeti 1,3 trilyon dolar olurken global gayrisafi hasılayı 2 trilyon dolardan fazla azalttı.
Turizm sayıları 30 yıl öncesine döndü
Dünyada Covid-19 salgını nedeniyle hudutların kapatılması, ülkelerin yabancı turistlere yönelik büsbütün yahut kısmen kısıtlama getirmesi kesimi turist sayısı bakımından 30 yıl geriye götürdü.
Dünya genelinde 1989’da 438 milyona çıkan milletlerarası turist hareketliliği, 1995-96 yıllarında 530 milyon, 2000-2001’de 673 milyon, 2005’te 810 milyon, 2010-11 devrinde 956 milyon, 2016’da 1 milyar 203 milyon, 2019’da ise 1 milyar 461 milyona ulaştı.
Salgının başlamasıyla bir yıl içinde yüzde 85 azalan turist sayısı dünya turizmini 1990’lar düzeyine geriletirken, Covid-19’un turizme “beklenmedik” tesiri 2003’teki SARS’ın turizme yüzde 0,4, 2009’daki global ekonomik krizi yüzde 4’lük tesirini açık orta geride bıraktı.
Turizm alışkanlıkları değişti
Memleketler arası turizm destinasyonlarının kısmen yahut büsbütün kapatılması sonucu turistlerin seyahat ve tatil alışkanlarındaki tercihler de değişiklik gösterdi.
Ülkelerin iç turizminde insanların meskenlerine yakın olan yerlere seyahat etmeyi tercih etmesiyle olumlu gelişmeler kaydedilirken, tabiat, kırsal alanlar ise açık hava tecrübelerine olan ilgiden ötürü talep gördü.
Sıhhat ve güvenlik tedbirleri ile bunlara ait ülkelerin yaptığı düzenlemeler tüketicilerin telaşlarında başı çekerken, seyahat kısıtlamaları ve salgınla alakalı önlemlerin süratli değişmesi nedeniyle son dakika rezervasyonlarında artış gerçekleşti. (AA)
